Die Apokriewe Boeke (3) – Jan van der Watt

In die vorige skrywe het ons na die Ou Testamentiese Apokriewe boeke gekyk. Vandag kyk ons na die Nuwe Testamentiese Apokriewe boeke.

B. Die Nuwe-Testamentiese apokriewe

Die Ou-Testamentiese apokriewe moet nie met die Nuwe-Testamentiese apokriewe verwar word nie. Dit is twee totaal verskillende groepe boeke met verskillende geskiedenisse. Hulle waarde vir die kerk verskil ook.

Die boeke van die Nuwe Testament is almal voor die einde van die eerste eeu na Christus geskryf. Net soos wat met die boeke van die Ou Testament gebeur het, was dit nie so dat die Christene sommer dadelik geweet het dat net die 27 boeke wat nou in ons Nuwe Testament is, die Bybel sou word nie. Die meeste van die boeke is egter op ʼn natuurlike manier deur die Christene van vroeg af as gesaghebbend gebruik.

Daar het egter ook ander boeke in omloop gekom wat soortgelyke name as die boeke van die Nuwe Testament gehad het, maar wat tog nie in die Bybel opgeneem is nie. Hulle het van die volgende eienskappe vertoon:

• Die dokumente het die name gebruik van die literatuur wat ons uit die Nuwe Testament ken, soos “Evangelie van…” , of “Handelinge van…” of “Brief van…” of “Openbaring van…”. (hulle wil dus net soos die boeke van die Bybel lyk).
• Die dokumente is ook onder die naam van een of ander belangrike apostel of persoon uit Jesus se tyd geskryf (ons noem sulke boeke “pseudoniem”), met die hoop dat dit die gesag en aansien van die boek sou verhoog.
• Die meeste van die dokumente is baie later as die tyd van Jesus geskryf – van die tweede tot die negende eeu.
• Daar word op sake ingegaan wat nie in die Nuwe-Testamentiese boeke staan nie, soos byvoorbeeld, wat Jesus as kind gedoen het, hoe dit gelyk het toe Jesus uit die graf uitgekom het, wat alles met apostels soos Johannes of Petrus op hulle sendingreise gebeur het, en so voorts.

Volgende keer gaan ons na enkele uittreksels uit hierdie boeke kyk.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Die Groot Geloofswoordeboek: Ekumene

Ekumene

Die woord “ekumene” is ‘n Griekse woord wat “die hele be­woonde wêreld” kan beteken.

Ekumeniese beweging

In die vorige eeu het die Ekumeniese beweging ontstaan on­der invloed van die groot sendingkonferensies wat daarop aan­gedring het dat daar nouer samewerking tussen die kerke moet kom. Die wêreldwye verskeurdheid van die kerke was ‘n groot verleentheid vir die sending. In plaas daarvan dat net een kerk van Jesus Christus deur die sending aan die nie-Christene voorgestel is, het talle kerke afsonderlik uitgereik en groot verwarring onder nie-Christene gesaai. Van die gebed van Jesus dat die wêreld sal glo as hulle die eenheid en die liefde onder die kinders van God sien (Johannes 17:21-23), het min tereggekom.

Verskillende ekumeniese liggame het sedert die helfte van die vorige eeu ontstaan waarvan die Wêreldraad van Kerke die grootste is. Alle kerke wat Jesus as Here en Verlosser bely, kan hierby aansluit. Daar het ook binne sekere tradisies ekumeniese lig­­ga­­me ontstaan, soos die Gereformeerde, Lutherse en Baptiste-tra­di­sies. Daar het wêreldwyd ook heelwat kerkverenigings ontstaan. Gedurende die laaste jare is die nadruk nie meer soseer op kerkverenigings nie, maar eerder op kerklike samewerking.

Die *Katolieke Kerk het nog nie amptelik deel van die Wêreld­­raad geword nie alhoewel daar op baie terreine goeie same­werking is. Die Katolieke is nog oortuig dat hulle nie op dieselfde vlak as die ander kerke is nie, maar in ‘n besondere sin dié kerk is.

Woorde gemerk met ʼn * word elders bespreek

Outeur: Prof Adrio König

Die Apokriewe Boeke (2) – Jan van der Watt

Hoe het dit gebeur dat iets soos apokriewe boeke ontstaan het? Die Ou-Testamentiese apokriewe en die Nuwe-Testamentiese apokriewe het op verskillende maniere tot stand gekom. Laat ons nou kyk wat in elke geval gebeur het.

A. Die Ou-Testamentiese apokriewe

1. Die Hebreeuse Ou Testament

In die Hebreeuse Ou Testament is daar 39 boeke wat gewoonlik in drie groepe verdeel word: die wet, die profete en die geskrifte.

• Die wet bestaan uit 5 boeke: Genesis, Eksodus, Levitikus, Numeri en Deuteronomium. Die vyf boeke van die wet is eerste geskryf en is ook die boeke wat eerste as gesaghebbende boeke aanvaar is. Geleerdes dink dat hierdie boeke alreeds in die tyd toe die Jode teruggekom het uit die ballingskap erken is as gesaghebbende boeke wat van God af kom; dus ongeveer in die vyfde eeu voor Christus.
• Die profete sluit boeke soos Josua, Rigters, Jesaja, Jeremia, Hosea, Joël en Amos in. Dit lyk of hierdie boeke reeds teen ongeveer 200 voor Christus as gesaghebbende boeke aanvaar is.
• Die derde groep, die geskrifte, bestaan uit boeke soos Psalms, Spreuke, Job, Prediker, Daniël en Ester. Teen die tyd dat Jesus op aarde was, is die meeste van hierdie boeke alreeds deur baie Jode as gesaghebbend aanvaar. Dit was eers teen ongeveer 90 – 100 na Christus dat min of meer duidelikheid verkry is dat al die boeke wat deel uitmaak van hierdie groep, gesaghebbend is. Selfs daarna was daar nog hier en daar ‘n Joodse geleerde wat gewonder het of boeke soos Esegiël, Spreuke, Hooglied, Prediker en Ester deel van die Hebreeuse Bybel moet wees of nie.

2. Die Hebreeuse Ou Testament word in Grieks vertaal

Tot sover het ons gepraat van die Hebreeuse Ou Testament. Op ‘n stadium is dele van die Hebreeuse Ou Testament ook in Grieks vertaal omdat daar na die ballingskap baie Jode buite Palestina gebly het wat nie meer Hebreeus of Aramees kon verstaan nie. In die loop van die derde eeu is begin om die Hebreeuse Bybel in Grieks te vertaal. Dié vertaalproses het tot in die eerste helfte van die eerste eeu voor Christus aangehou. Hierdie Griekse vertaling van die Ou Testament is die Septuagint (afgekort LXX) genoem.

Met die vertaling het dit egter gebeur dat daar heelwat verskille tussen die Hebreeuse Ou Testament en die Septuagint gekom het. Die belangrikste verskil is dat daar ‘n hele klomp byvoegings en selfs ‘n hele klomp ekstra boeke in die Septuagint is wat nie in die Hebreeuse Bybel is nie! Die boeke wat bygevoeg is noem ons deesdae die “Ou-Testamentiese apokriewe”. Van hulle is glad nie eers in Hebreeus geskryf nie, maar in Grieks.

Die volgende illustrasie gee vir jou ‘n idee van die boeke wat in die Septuagint was en wat nie in die Hebreeuse Bybel was nie.

Volgende keer kyk ons na die Nuwe Testamentiese apokriewe.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Die Apokriewe Boeke (1) – Jan van der Watt

Die apokriewe boeke bly interessant. Dit is boeke wat amper in die Bybel was en oor “Bybelse sake” handel, maar nie in die kanon ingesluit is nie.

‘n Mens moet egter nie die Ou-Testamentiese apokriewe met die Nuwe-Testamentiese apokriewe verwar nie. Die Ou-Testamentiese apokriewe, wat hoofsaaklik oor die geskiedenis van Israel gaan, is in die Griekse vertaling van die Joodse Bybel (die Septuagint of LXX) opgeneem. So het dit deel van die Rooms-Katolieke Bybel (kanon) geword. Die Protestante het egter die Hebreeuse Bybel gebruik waarin die apokriewe nie opgeneem is nie. Wat dus vir die Protestante Ou-Testamenties apokrief is, is vir die Rooms-Katolieke deel van hulle Bybel. Selfs in Protestantse belydenisskrifte staan daar dat ‘n mens hierdie boeke kan lees vir ‘n mens se verryking.

Met die Nuwe-Testamentiese apokriewe is dit anders. Dit is boeke wat tot 900 jaar na die Bybel geskryf is. Dit dra nie dieselfde gesag as die Ou-Testamentiese apokriewe nie en word ook nie deur enige Christelike groepering as gesagvol of harmonies gesien nie.

Outeur: Prof Jan van der Watt