Die duiwel as aanklaer – Jan van der Watt

Erica Coetzee vra:

Die duiwel was die aanklaer van mense by God, maar het sy posisie verloor as aanklaer deur Jesus se kruisdood en opstanding. Jesus het die duiwel se plek ingeneem as advokaat. Verstaan ek dit reg? Wat is die duiwel se posisie dan nou? Hy is nie meer in die hemel om die aanklaer te wees nie, so hy versoek, verlei en mislei ons op aarde?

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Die duiwel word inderdaad in die Bybel geteken as die aanklaer. Kyk maar na Job. Die volgende het toe met die duiwel gebeur volgens die Nuwe Testament. (Lees asseblief ook die ander artikels oor die duiwel op die webblad – dit vorm die agtergrond vir die vraag).

a) Met die koms van Jesus is die mag van die duiwel gebreek. Lees byvoorbeeld net die volgende dele:

1 Johannes 3:8 – ‘⁸wie aanhou sonde doen, behoort aan die duiwel, want die duiwel hou van die begin af aan met sondig. En die Seun van God het juis gekom om die werk van die duiwel tot niet te maak.^‘

Hebreërs 2:14-15 – ‘¹⁴Aangesien hierdie kinders mense van vlees en bloed is, het Hy ook net soos hulle mens geword. Dit het Hy gedoen om deur sy dood dié een wat mag het oor die dood, dit is die duiwel, te vernietig ¹⁵en om hulle wat uit vrees vir die dood hulle hele lewe lank in slawerny was, te bevry.’

b) Om die radikaliteit van wat gebeur het te onderstreep, sê die Bybel op verskillende plekke dat die duiwel uit die hemel uitgegooi is – byna soos ʼn aanklaer wat uit ʼn hof uitgegooi is. Lees die volgende:

• Lukas 10:18 – ‘¹⁸Toe sê Hy vir hulle: “Ek het die Satan soos ‘n weerligstraal uit die hemel sien val.^‘
• Johannes 12:31 – ‘³¹Nou kom die oordeel oor hierdie wêreld; nou sal die owerste van hierdie wêreld uitgegooi word buitentoe.^‘
• Openbaring 12:7-9 – ‘⁷Daar het toe oorlog gekom in die hemel: Migael en sy engele moes oorlog voer teen die draak. Die draak en sy engele het oorlog gevoer, ⁸maar hulle is verslaan. In die hemel was daar geen spoor meer van hulle te vind nie, ⁹want die groot draak, die slang van ouds, wat die duiwel en die Satan genoem word en wat die hele wêreld verlei, is uit die hemel uit gegooi. Hy is op die aarde gegooi en sy engele saam met hom.^‘

c) Wat beteken dit?

Dit beteken dat as die finale hofsaak gaan plaasvind die duiwel nie daar sal wees om ons aan te kla nie. Hy is uit die hofsaak geban. Jesus, ons verdedigende advokaat, sal wel daar wees. Hy sal ons dus verdedig. Die kanse dat ons dus skuldig bevind sal word as ons aan Jesus behoort is nul. Lees Romeine 8:33-34 – ‘³³Wie kan die uitverkorenes van God aankla? God self spreek hulle vry. ³⁴Wie kan ons veroordeel? Christus Jesus het gesterf, maar meer as dit: Hy is uit die dood opgewek, Hy sit aan die regterhand van God, Hy pleit vir ons.’ As dit dus by die aankla kom, is net Jesus in die ‘hof’.

As jy egter nie aan Jesus behoort nie, verdedig Jesus jou nie, maar dan word jy jou aanklaer. Lees Johannes 12:47-48 – ‘⁴⁷En as iemand na my woorde luister en hom nie daaraan steur nie, veroordeel Ek hom nie, want Ek het nie gekom om die wêreld te veroordeel nie, maar om die wêreld te red. ⁴⁸Wie My verwerp en nie my woorde aanneem nie, het reeds iets wat hom veroordeel: die woorde wat Ek gespreek het, sal hom op die laaste dag veroordeel.^‘

Outeur: Prof Jan van der Watt

Ter helle neergedaal – Jan van der Watt

Isabell vra:

Sedert my Sondagskooldae hoor ek dat Jesus, nadat Hy dood is, “ter helle neergedaal” het, met ander woorde, as ek dit reg verstaan, 3 dae in die hel deurgebring het sodat ek dit nie hoef deur te maak nie. Maar, Sy laaste woorde aan die kruis was: Vader in U hande gee Ek My Gees oor”. Wat ek nou verstaan is dat Satan nooit beheer oor Sy Gees gehad het nie. Wat moet ek van alles verstaan?

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Die uitdrukking ‘ter helle neergedaal’ kom natuurlik nie in die Bybel voor nie. Dit is woorde wat eers in die middeleeue in die Apostoliese geloofsbelydenis ingevoeg is. Sedertdien het dit woorde baie probleme veroorsaak, want dit lyk of Jesus in die hel was. Die hel word natuurlik geassosieer met die sonde en in die algemene spreektaal sê ons dat ons hel toe gaan as ons sondig is. Nou maar wat het Jesus daar gaan doen, as ons natuurlik reg is oor die ‘hel’.

Verskillende kerke het al probeer om die saak anders te stel, bv. die NG kerk het al die woorde op ʼn stadium verander na ‘neergedaal na die hel’ terwyl die Gereformeerde kerk nou sê dat Jesus die helse pyn gely het. Dit wys dat die kerke ook ongemaklik voel oor die woorde, aangesien dit iets kommunikeer wat nie regtig so is nie.

ʼn Paar dinge is hier op die spel:

• Die gedeelte in die Nuwe Testament waarop die uitspraak dat Jesus ter helle neergedaal het, teruggaan, is 1 Petrus 3:18-19 – ‘¹⁸Ook Christus het een maal vir die sondes gely, die onskuldige vir die skuldiges, om julle na God te bring, Christus wat as mens doodgemaak is, maar deur die Gees lewend gemaak is. ¹⁹En so het Hy na die geeste in die gevangenis gegaan en daar sy oorwinning aangekondig.^‘ Die gedeelte sê dat Jesus as mens (liggaamlik) wel dood was, maar dat Hy wel geestelik lewend was en na die geeste in die gevangenis (ʼn tipiese beeld vir die doderyk waarheen mense gaan as hulle dood is) is. (Johannes 10:16-17 en indirek Johannes 11:25-26 sê ook dat Jesus wel liggaamlik dood was, maar dat Hy tog nog lewend was in die tyd tussen die kruis en die opstanding). Dit blyk dus hier dat Jesus tussen sy kruis en opstanding na die doderyk is om sy oorwinning aan te kondig. Die idee dat Hy in daardie tyd in die mag van die Satan sou wees, is dus nie reg nie. Hy was nooit in die mag van die Satan nie. Hy het juis sy oorwinning oor die Satan gaan aankondig.
• Uit hierdie gedeelte is dit dus duidelik dat Jesus nie tussen sy dood en opstanding geteken word as gepynigde, lydende nie, maar reeds as oorwinnaar. Dit is juis die ongemaklikheid met die ‘ter helle neergedaal’ as ʼn mens dit sien as plek waar Hy lydend in die mag van die Satan sou wees. Dit staan nêrens in die Bybel nie.
• Ons kan dus hieruit aflei dat die meeste wat ʼn mens in die ‘ter helle’ vanuit ʼn Bybelse hoek moet inlees, is dat Jesus ook na die doderyk gegaan het toe sy liggaam aan die kruis gesterf het. Daar was Hy tot Hy weer opgestaan het. God is natuurlik alomteenwoordig en dus selfs in die doderyk was God by Jesus.
• Hel’ in die Nuwe Testament beteken meestal doodgewoon ‘doderyk’ (daar waar die dooies na hulle dood is) en nie die plek van straf nie (dit ook in sommige kontekste). Die Bybel gebruik ook verskillende woorde vir die doderyk, soos gehenna, sheo’l, hades, ens. wat elkeen sy eie betekenis het. ‘Hel’ in die Nuwe Testament beteken dus nie outomaties die plek waar jy braai vir jou sonde nie, om dit so uit te druk. Dit beteken in baie gevalle bloot die plek waar die dooies is.
• Nou kom ons weer na die belydenis terug. Die term ‘ter helle neergedaal’ is, soos ons gesien het, baie dubbelsinnig en die kerke worstel maar oor die presiese betekenis. Aangesien dit ʼn belydenis van die kerk is (waarmee hulle iets wil sê oor wat hulle glo) moet die kerk dus self inhoud gee aan wat hulle bedoel. Ons het gesien dat die NG Kerk die woorde verander het om klem te lê op die feit dat Jesus in die drie dae ‘hel’ toe is. ‘Die Gereformeerde Kerk interpreteer dit as die lyding van Jesus. Dit gaan dus nie daaroor dat Jesus in die hel was nie, maar dat hy pyn gely het wat ʼn mens aan helse pyn laat dink. So word die woorde maar deur verskillende kerke (en verskillende mense) anders ingevul. Persoonlik verkies ek om ‘ter helle neergedaal’ vanuit ʼn Bybelse hoek te lees as ‘in die doderyk neergedaal’ te lees. Dit mag ook baie dinge beteken, maar ten minste skep dit nie die indruk asof Jesus in die hel geland het waar Hy in die mag van die duiwel as sondaar hanteer is nie.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Spreek in Tale – Jan van der Watt

Zelda vra:

Ek het al verskeie kerke besoek en wat gebeur is ‘n lidmaat  van die kerk sal kliphard begin bid en dan kan ek  nie die “taal” verstaan en dan sal ‘n ander persoon daarna ook praat, en dit is blykbaar ‘n uitlegging van die vorige?  My dogter en haar vriend besoek nou dikwels die kerk.  Dit pla my en ek weet ons gaan altyd in iets probeer fout vind, maar hoe ek verstaan is dat daar wel tale is maar wat verskillende nasies praat en verstaan bv. Engels.  Ek sê nie dit is verkeerd nie ek bevraagteken dit omdat ek nie verstaan nie.

Ek hoop jy kan my gemoedsrus gee.

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Zelda vra wat die spreek in tale is. Twee belangrike dele in die Bybel moet na gekyk word:

a) Baie mense  verwys na Handelinge 2:7-8 waar die mense uit verskillende dele van die wêreld die dissipels hoor praat in hulle eie taal. Dit is egter nie spreek in tale nie, maar eerder ʼn hoorwonder. Die dissipels praat nie in die verskillende tale nie, maar wat die mense hoor, verstaan hulle (hulle eie taal verse 7-8: ‘Die mense wat daar praat, is tog almal Galileërs. ⁸Hoe hoor elkeen van ons dan sy eie moedertaal?’).

b) 1 Korintiërs 12 en 14 is die hoofgedeelte in die Bybel wat oor die spreek in tale gaan. Dit lyk of spreek in tale volgens die beskrywings wat ons daar kry:

( i) besondere kommunikasie met God is;

(ii) dat dit ekstatiese (byna as opwelling uit ʼn mens se hart) uitdrukking van gedagtes is wat in geluide na vore kom wat nie met ʼn gewone bekende taal verband hou nie;

(iii) dat die kommunikasie eintlik persoonlike kommunikasie is tussen die spreker en God. Dit moet dus nie met profesie verwar word nie. Dit gaan oor aanbiddingsuitdrukkings tussen die spreker en God;

(iv) dat die woorde wel deur die Gees uitgelê kan word;

(v) die Heilige Gees besluit vir wie Hy die gawes gee en vir wie nie. Ons kan dit nie op ons eie kry nie. Die Heilige Gees besluit wie het dit nodig en wie nie (1 Korintiërs 12:11).

Lees bv. die volgende dele:

• 1 Korintiërs 14:4-5 ‘⁴Die een wat ongewone tale of klanke gebruik, bou net homself op, maar die een wat profeteer, bou die gemeente op. ⁵Ek sou graag wil hê dat julle almal ongewone tale of klanke gebruik, maar nog liewer dat julle profeteer. Die een wat profeteer, is van groter betekenis as die een wat ongewone tale of klanke gebruik, tensy hy dit ook uitlê, sodat die gemeente daardeur opgebou kan word.’
• 1 Korintiërs 14:8-9 ‘⁸En as die beuel ‘n onduidelike sein gee, wie sal vir die geveg gereed maak? ⁹So is dit ook met julle. As julle ongewone tale of klanke gebruik en nie ‘n verstaanbare woord praat nie, hoe sal ‘n mens weet wat daar gesê word? Dan praat julle mos in die wind!’

Wat belangrik is met die tale is dat dit die gemeente moet opbou, anders bevoordeel dit net een persoon. As dit nie vir almal toeganklik is om te hoor wat gesê is nie (= die uitleg) dan help dit nie om dit in die gemeente te doen nie. Dit is dus ʼn redelike negatiewe oordeel deur Paulus oor die tale. Dit het ʼn plek en dit is gewoonlik privaat. As dit in die openbaar gebeur, moet dit uitgelê word sodat almal kan baat en die gemeente opgebou kan word.

Daar is egter nog ʼn belangrike opmerking wat gemaak kan word. 1 Korintiërs 12-14 is nie die enigste plek waar daar die gawes van die Gees gepraat word nie. (Vir interessantheid: in 1 Korintiërs 13:1 praat Paulus ook van engeletale wat nie met die spreek in tale verwar moet word nie). Daar word ook soortgelyke lyste van die gawes van die Gees in bv. Romeine 12:4 en verder of Efesiërs 4:7 en verder; 1 Petrus 4:7-11. In nie een van die lyste word daar van spreek in tale gepraat nie. Dit beteken dat nie in die gemeente in Rome, Efese, of in groot dele van die hedendaagse Turkye word daar eers oor die spreek in tale gepraat of daarna verwys nie – net in Korinte. Wat sê dit vir ons? Dat die spreek in tale nie ʼn algemene gawe is wat almal moet hê nie. Die meeste van die gemeentes het volgens die Nuwe Testament nie daaraan deel gehad nie, of ten minste, as lyste van gawes opgestel is, is dit nie by hulle genoem nie. ʼn Mens moet dus nie te veel van die gawes maak nie. Paulus self is self in 1 Korintiërs 12-14 so bietjie afwysend daaroor as mens mooi lees. Dit moet op die regte plek en manier gebruik word en dus nie oorbeklemtoon word nie.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Die ster van Betlehem – Jan van der Watt

Louis Nel skryf die volgende:

Baie sterrekundiges (en ander gelowiges) het al baie gewonder oor die wonderwerk van die ster van Betlehem. Nuwe navorsing het nou vorendag gekom met die wonderlikste ontdekkings wat die gedrag van die wyse manne uit die Ooste verklaar.

Alles het begin in die jaar 8 v.C. toe Caesar Augustus ʼn sensus uitroep om belasting invorderings te bereken. Hierdie sensus sou sowat twee jaar duur om te voltooi. Dit kon moontlik gedurende hierdie tyd wees dat Josef en Maria na Betlehem reis sodat hulle getel kon word. In daardie tyd gebeur die eerste van ʼn reeks wonderwerke – wat eintlik normale natuurverskynsels was. Maar dit is die tydsberekening van hierdie natuurverskynsels wat alles so deur God bepaal is, wat dit so verstommend wonderlik maak. Die eerste gebeurtenis was ʼn driedubbele oplyning van die planete, soortgelyk aan wat ons in 2003 gehad het, iets wat elke paar duisend jaar gebeur. Op hierdie geleentheid het Jupiter, die Son, die Aarde en Saturnus in die jaar 7 v.C. drie keer in ʼn reguit lyn verskyn in die sterrebeeld Pisces. Volgens die mitologie sou Jupiter die koning van die gode wees, Saturnus sou staan vir geregtigheid en Palestina, en die sterrebeeld Pisces was met die Jode geassosieer. Die wyse manne (of sterrekykers) het hierdie eenmalige gebeurtenis van die belyning van planete dus geïnterpreteer as die geboorte van ʼn Messiaanse Koning in Juda. Soos reeds gesê, het hierdie belyning drie maal gebeur, in Mei, September en Desember in die jaar 7 v.C. In Februarie die volgende jaar verskyn die planeet Mars in dieselfde lyn. Die betekenis wat hulle daaraan heg is dat daardie Koning baie magtig sou wees. In April van dieselfde jaar gebeur nog ʼn wonderwerk. Oor Jerusalem word die planeet Jupiter verduister deur ʼn sekelmaan. ʼn Rukkie later verskyn die planeet weer aan die ander kant van die maan, wat die betekenis van ʼn koninklike geboorte dra. Maar dit was nie al nie: In die jaar 5 v.C. verskyn daar ʼn komeet in die Ooste (volgens antieke Chinese rekords). Dit was die teken waarop die wyse manne gewag het, want dit het beteken dat daar binnekort iets wonderlik sou plaasvind. Dit sou omtrent 70 dae neem vir hierdie komeet om van Oos na Suid in die hemelruim te beweeg. As ons sou aanneem dat die wyse manne uit Babilon gekom het – hulle was immers die wêreldleiers op die gebied van sterrekunde – dan sou dit hulle ook omtrent 70 dae geneem het om tot in Jerusalem te reis. Die Babiloniërs was ook die voorste wiskundiges en astroloë, en hulle het geweet van die Joodse geloof, dat ʼn ster die koms van die Messias sou aankondig. Die baan wat die komeet gevolg het sou hierdie manne reguit na Betlehem gelei het waar die ster vroegoggend in die Suide sigbaar sou wees.

Reaksie:

Reaksie van Prof Jan van der Watt:

Dankie Louis. Daar word heelwat geskryf en die National Geographic kanaal op TV saai heelwat programme uit wat probeer om natuurlike verskynsels met die gebeure in die Bybel te sinkroniseer. Dit is natuurlik baie interessant en ook moontlik. Die probleem is net dat die nie 100% bewys kan word nie, m.a.w. dit kon so gewees het, maar wie weet of dit so was. Ons moet ons geloof dus nie op hierdie dinge bou nie, maar kan tog daarvan kennis neem

Outeur: Prof Jan van der Watt