Die Groot Geloofswoordeboek: Kenmerke van die Kerk

Die Groot Geloofswoordeboek: Kenmerke van die ware Kerk

Kenmerke van die ware kerk

• Woordverkondiging Sakramentsbediening Tug

Daar word gewoonlik onderskei tussen kenmerke en eienskappe van die kerk. Die kenmerke is die suiwer verkondiging van die Woord, die suiwer bediening van die sakramente en die suiwer toepassing van die tug.

*Eienskappe van die kerk behels eenheid, heiligheid, Chris­telik­heid of apostolisiteit, algemeenheid of katolisiteit. (*Kerk)

Daar is ‘n interessante onderskeid tussen die eienskappe en ken­merke van die kerk. Die eienskappe kom al ‘n lang pad saam met die kerk. Hulle staan van vroeg af in die *Apostoliese Geloofs­belydenis en die *Belydenis van Nicea. Daarteenoor is die ken­merke eers in die tyd van die *Kerkhervorming opgestel. Dit was ‘n poging om te sê waarom die Hervormers nie meer die *Katolie­ke Kerk as die ware kerk beskou het nie. Volgens die Hervormers het hulle nie meer die Woord suiwer verkondig nie, nie meer die sakramente suiwer bedien nie en nie meer die tug suiwer toegepas nie.

Die klag dat die Katolieke Kerk nie meer die Woord suiwer ver­kondig het nie, het gespruit uit wat die Hervormers as op­sigtelike dwalings gesien het, soos die beklemtoning dat goeie werke deels tot ons saligheid bydra. Wat die sakramente betref, het die Ka­tolie­ke sewe *sakramente gehad in plaas van net die twee van die Pro­te­s­tante (die doop en die nagmaal). Hulle het ook geglo dat die brood en die wyn tydens die nagmaal regtig verander en die liggaam en die bloed van Jesus word. (*Trans­substansiasie)

Wat die tug betref, het die Hervormers gevoel die Katolieke tree op teen hulle wat gelowiges is en doen niks aan mense in die kerk wat soos heidene leef nie. Daarteenoor was die tug veronder­stel om die kerk suiwer te hou, om mense wat afdwaal, weer nader te trek (“tug” kom van ‘n ou Duitse woord tiën, wat “trek” beteken; mense moes dus weer nader getrek word), of in uiterste gevalle uit die kerk uit te sit.

Daar is vandag baie huiwering oor hoe effektief ‘n kerk se sui­wer­heid regtig deur hierdie kenmerke getoets kan word. Die tug word in verreweg die meeste Protestantse kerke hoege­naamd nie of uiters selde gebruik. Die basiese probleem met die tug is dat dit net in ‘n klein, hegte geloofsgemeenskap kan werk, en nie in die ge­formaliseerde gemeenskap van die meeste historiese kerke nie. Oor die suiwer bediening van die sakramente is daar onder Prote­stante self soveel verskille dat dit eweneens nie eintlik as kenmerk kan funksioneer nie. Daar is ingrypende verskille oor die bediening én die betekenis van die doop, en net so oor die nag­maal.

‘n Mens sou ook graag ander eienskappe wou oor­weeg, soos die liefde. Jesus het dit nogal beklemtoon (Joh 13:35).

Skrywer: Prof Adrio König