1 Korintiërs (6) – Francois Malan

Trots op hulle kennis, verwerp sommige leiers Paulus se gesag en sy opdrag om nie om te gaan met afgodedienaars nie (8:1-11:1; vgl. 5:10-11). Dit gaan oor hulle gebruik van vleis wat aan die afgode geoffer is in heidense tempels tydens heidense feeste (8:1-10:22), en wat op die vleismark verkoop en in private wonings geëet word (10:23-11:1).

8:1-13 Christelike optrede is gebou op liefde, nie op kennis nie

Gelowiges weet dat die baie sogenaamde gode en here nie bestaan nie, want vir ons is daar maar een God, die Vader, die Skepper van alle dinge, wat ons as sy kinders aangeneem het om vir Hom te lewe en sy wil te doen; en daar is maar een Here wat oor ons regeer, Jesus Christus, deur wie God alles geskape het en ons kinders van God maak. Omdat hulle weet dat ʼn afgod niks is nie, en kos nie jou verhouding met God affekteer nie, is die gemeentelede trots op hulle kennis, vier fees saam met hulle heidense vriende en familie in die tempels van die afgode, en eet hulle ook vleis wat aan die afgode geoffer is. Omdat God ons liefhet word Christelike optrede nie deur kennis bepaal nie, maar deur liefde, wat nie mede-lidmate wat nog swakker in die geloof is, laat struikel nie. As die ‘swakkes’ sien dat die ‘sterkes’ afgodsoffers in die afgodstempel eet, word hulle verlei om dit ook te doen, en loop daarna met ʼn skuldige gewete voor God. Om ʼn ‘swakke’ te laat struikel is sonde teen ʼn medegelowige en teen Christus. Kennis maak hoogmoedig teenoor die ‘swakkes’. Liefde bou die ‘swakke’ op, lei hom nie in versoeking deur jou optrede nie.

9:1-27 Paulus verdedig sy optrede as apostel

Die ‘sterk’ lidmate betwyfel Paulus se gesag en vryheid as apostel, omdat hy nie van hulle geldelike ondersteuning gevra het nie, en slaghuis-vleis wat aan afgode geoffer is saam met hulle geëet het.

Volgens Christus se bepaling het dié wat die evangelie verkondig die volste reg op onderhoud soos deur die gemeente. Paulus het egter van sy reg afstand gedoen en die evangelie kosteloos aan die Korintiërs gebring om geen struikelblok vir hulle bekering te wees nie. Hy het ook saam met hulle geëet volgens Christus se liefdeswet, om soveel mense as moontlik vir Christus te wen, maar wanneer dit vir ʼn swakke ʼn struikelblok word, sit hy nie sy mond aan vleis nie, om geen hindernis in die pad van die evangelie deur die wêreld te wees nie. So is hy vir die gelowiges ʼn voorbeeld hoe om uit liefde op te tree, en nie uit kennis nie. Sy roem en sy loon is juis dat hy van sy regte afstand doen. Die evangelie maak vry om ander te dien.

Die evangelie maak jou egter ook vry van jouself. Soos atlete oefen Paulus hom in selfbeheer, om volgens die liefdesreël te lewe. Teenoor die ‘sterkes’, wat hulle vryheid ten koste van die ‘swakkes’ uitlewe, stel Paulus die voorbeeld, deur sy vryheid op eie koste uit te leef en vry te bly om vir ander te lewe en nie vir homself nie.

10:1-22 Deelname aan die etes in die afgodstempel is afgodediens

Met voorbeelde uit Israel se woestynreis na Kanaän waarsku Paulus die Korintiërs teen God se straf as hulle volhou om Christus se genade te beproef deur offermaaltye by die afgode by te woon. Hulle meen dat hulle doop en deelname aan die nagmaal hulle beskerm. Die Jode het egter in sonde geval en hulle lyke het orals in die woestyn bly lê, ten spyte daarvan dat hulle deur die water van die Rietsee gegaan het en daagliks manna van God ontvang het. Hulle het God nie behaag met hulle onsedelikheid en afgodery voor die goue bulkalf by Sinai, later by die afgod Baäl-Peor, en toe hulle teen God en Moses uitgevaar het oor hulle kos nie.

ʼn Afgod is niks, en vleis wat aan ʼn afgod geoffer is niks, maar offers aan afgode is werklik offers aan die duiwels. Die nagmaal is deelname aan die offer van Christus. As Nagmaalgangers ook aan die tafels van die duiwels gaan aansit, soek hulle die toorn van die Here wat Israel se afgodediens nie verdra het nie. Vlug vir afgodsdiens. Dit is in wese diens aan die duiwels.

10:23-11:1 Vleis wat op die mark verkoop word

ʼn Christen is vry om vleis te eet wat in die slaghuis verkoop word, want alles behoort aan die Here. Maar as jy by ʼn ongelowige aan huis eet en iemand wys jou daarop dat die vleis aan die afgode geoffer is, los jy die vleis ter wille van die persoon se gewete. Doen alles tot eer van God, sonder om vir iemand ʼn struikelblok te wees, soos Paulus vir Christus navolg. (10:24-11:1).

Outeur: Dr Francois Malan

1 Korintiërs (5) – Francois Malan

Die huwelik en die ongehude staat (hoofstuk 7)

In die eerste gedeelte van die brief het Paulus gereageer op berigte oor verkeerdhede in die gemeente (1:10-6:21). In die tweede gedeelte (7:1-16:12) reageer hy op hulle brief met kritiek teen sy waarskuwings in sy vorige brief.

Uit hulle Griekse minagting van die liggaamlike het die Korintiese ‘geestelikes’ se opvatting oor geestelikheid gelei tot ʼn valse siening van vryheid om selfs met ʼn prostituut omgang te hê, want God gaan tog die liggaam vernietig (6:12-20). Die askete in die gemeente het weer gedink die liggaamlike benadeel hulle geestelike lewe, en om ‘geestelik’ te wees propageer party lidmate, veral vroue, of onthouding in die huwelik of egskeiding, en vir ongetroudes om ongetroud te bly (7:1-40). Hierop reageer Paulus met ʼn woord van die Here (7:10) en met sy mening as iemand wat deur die genade van die Here betroubaar is om as die Here se apostel/gesant die Here se woord oor te dra (7:25) en dink dat hy ook die Gees van God het wat sy mening vorm (7:40).

7:1-9 Geen onthouding in die huwelik nie

Paulus sê dat mans en vrouens, wat nie die gawe van onthouding ontvang het nie, kan nie in die huwelik met hulle eie liggame maak wat hulle wil nie, maar die man is uitsluitlik op sy vrou, en die vrou op haar man se liggaam vir seksuele gemeenskap aangewys, en hulle kan, slegs by uitsondering, met wedersydse toestemming, vir ʼn kort tydjie, daarsonder bly vir toewyding aan gebed. Wewenaars en weduwees kan ongetroud bly, maar vir almal wat nie die gawe van onthouding ontvang het nie, beveel hy ook aan dat hulle trou.

7:10-16 Geen egskeiding vir getroudes nie

Vir die getroudes gee hy die opdrag van die Here self, dat ʼn vrou nie van haar man moet skei nie. As sy van hom geskei het, moet sy ongetroud bly, of met hom versoen. Die huwelik bly ʼn permanente verbintenis selfs na egskeiding. ʼn Man mag ook nie van sy vrou skei nie (vgl. Markus 10:11-12).

Kinders uit ʼn huwelik tussen ʼn gelowige en ʼn ongelowige is deur die gelowige aan God gewy, en so ook die ongelowige. Daarom moet die gelowige nie skei nie, maar probeer om die ongelowige tot geloof te lei. As die ongelowige egter wil skei, is die gelowige nie gebind om in die huwelik te bly nie.

7:17-24 Bly in die staat waarin die Here jou geroep het

Dat jy getroud of ongetroud, ʼn besnede Jood of onbesnede Griek, ʼn slaaf of ʼn vrygeborene was toe God jou geroep het, is nie vir God belangrik nie, maar wel dat jy in jou omstandigheid vir Hom lewe en sy wil gehoorsaam. As ʼn slaaf egter die geleentheid kry om vry te word, moet hy dit aangryp.

7:25-38 Die ongetroude staat is

Die verloofdes in die gemeente vra of dit sonde is om te trou. In die lig van die komende verdrukking en van onverdeelde aandag aan die dinge van die Here, meen Paulus dat dit goed is om ongetroud te bly, as hulle die gawe daartoe het. Maar as die jongman of jongmeisie nie die gawe van onthouding het nie en graag wil trou, is dit geen sonde nie. Hulle hoef hulle nie te bekommer of hulle moet trou of nie, maar wel oor hoe hulle in hierdie verbygaande wêreld vir God lewe, as getroudes of ongetroudes, in vreugde en rou, en ook met hulle besittings.

7:39-40 Die huwelik is ʼn lewenslange band

ʼn Vrou is aan haar man verbind totdat hy sterf. Na sy dood is sy egter vry om ongetroud te bly of te trou, maar net met ʼn gelowige.

Outeur: Dr Francois Malan

1 Korintiërs (4) – Francois Malan

ʼn Toets vir Paulus se gesag en boodskap (hoofstukke 5-6)

Korinte was ʼn kosmopolitiese handelstad met losse sedes. Met twee hawens, die een aan die Adriatiese see na die Weste en die ander aan die Egeïese see na die Ooste, geleë op die landengte tussen die suidelike Peloponnesus en die Griekse vasteland was daar baie verkeer deur die stad, met reisigers en matrose uit verskeie wêrelddele. Dit was ook die setel van die Romeinse goewerneur van die provinsie Agaje.

In 4:18-20 verwys Paulus na die arrogansie van ‘sommige’ gemeentelede in Korinte, en bevraagteken hy hulle ‘krag’ (4:18-20). In hierdie gedeelte verwys hy na die krag van die Here teenoor die swak optrede van die arrogante gemeente (5:2,4,6). Drie paragrawe handel oor die krisis oor gesag, wat ook in die eerste vier hoofstukke ter sprake is. Die gemeente moet besluit tussen die leiding van die ‘swak’ Paulus se ‘dwase’ evangelie, of die leiers wat hoogmoedig is oor hulle ‘geestelikheid’ en ‘wêreldse’ wysheid; die evangelie of ʼn Korintiese lewenswyse wat in stryd is met die evangelie?

1 Ontug kan nie ooglopend toegelaat word nie

Die gemeente is hoogmoedig oor hulle ‘geestelikheid’, maar treur nie oor ʼn lidmaat wat met sy pa se vrou lewe in ʼn ontug wat selfs deur heidene veroordeel word nie. Paulus beveel die gemeente om die man met die mag van Christus uit hulle gemeenskap uit te sit, in die wêreld in, waar hy reeds onder Satan se sondemag lewe, sodat hy tot besinning kan kom en sy lewe gered kan word (5:1-5).

So lank as wat hulle die boosheid in die gemeente verdra, is hulle grootpratery (letterlik: opgeblasenheid) nie gepas nie. Boosheid versprei so maklik en ongemerk soos suurdeeg wat ʼn hele mengsel deeg laat rys. Soos die Jode vir Paasfees al die suurdeeg uit hulle huise verwyder het (Eksodus 12:15), moet die Christelike gemeente die boosheid uit die gemeente verwyder, omdat ons Paaslam reeds aan die kruis gesterf het om ons van al ons sondeskuld te bevry. Daarom moet ons lewe ʼn fees wees, sonder die suurdeeg van ontug en boosheid, met  ongesuurde brood, deur opreg eerlik met mekaar en voor God te lewe (5:6-8).

In Paulus se vorige brief aan die gemeente (wat ons nie meer het nie) het hy geskryf dat die gemeente nie met mense moet omgaan wat onsedelik lewe, of gierigaards en rowers, of afgodedienaars is nie. Omdat ontug die algemene lewenswyse van die Grieks-Romeinse wêreld gekenmerk het, het sommige hoogmoedige lidmate (vgl. 4:18) Paulus verkeerd verstaan en gespot dat hulle dan uit die wêreld sou moes padgee. Daarom verduidelik hy nou dat hy bedoel het dat hulle nie eens saam met iemand moet eet wat ʼn medegelowige genoem word, maar ʼn ontugtige of ʼn gierigaard of ʼn afgodedienaar of ʼn kwaadprater of ʼn dronkaard of ʼn rower is nie. God sal die buitestaanders oordeel. Die gemeente moet egter oor hulle eie lidmate oordeel en die slegte mens uit hulle midde verwyder, soos Deuteronomium sê in 17:7; 19:19; 22:21; 24:7 (5:9-13).

2 Onderlinge onreg en hofsake pas nie by gelowiges nie

Om hulle skaam te maak vra Paulus of daar in die gemeente, wat so hoogmoedig is oor hulle eie wysheid, nie eens een is wat wys genoeg is om oor ʼn saak tussen gemeentelede te oordeel nie, want hulle neem medegelowiges hof toe en dit voor heidense Romeinse regters. Waarom ly hulle nie liewers onreg en diefstal nie, en waarom doen hulle nog onreg en besteel selfs medegelowiges? Niemand wat die booshede bedryf, wat in die vorige paragraaf genoem is, sal die koninkryk van God beërwe nie. Christus en sy Gees het juis die gelowiges van hulle sonde kom verlos om hulle van alle onreg te reinig (6:1-11).

3 Met hulle verkeerde opvatting van die liggaam regverdig hulle prostitusie

Die valse ‘geestelikes’ het Paulus se opdragte oor ontug weerspreek en ewe hoogmoedig beweer dat hulle vry is om enigiets te doen, en dat die liggaam tog tot niet gaan. Vir die Grieke was die liggaam die tronk van jou siel, waaruit die dood jou bevry.  Daarom kan hulle maar met prostitute gemeenskap hê, want wat hulle met die liggaam maak, raak nie hulle ‘gees’ nie. Paulus sê, volgens die Skrif maak seksuele gemeenskap twee mense tot een liggaam (vgl. Genesis 2:14). Jou liggaam is nie bedoel vir prostitusie nie, maar vir die Here. God het die Here opgewek, en gaan ons ook met sy krag opwek.   Prostitusie is ʼn nuwe slawerny en sonde teen jou eie liggaam, wat deur Christus losgekoop is en nou aan Hom behoort as lid van sy liggaam, ʼn tempel waarin die Heilige Gees woon. Daarom moet hulle wegvlug van seksuele losbandigheid, en God vereer deur hulle liggame rein te hou as sy tempel waarin Hy woon (6:12-20).

Outeur: Dr Francois Malan

1 Korintiërs (3)

Aanleiding tot die brief

Op sy tweede sendingreis, tydens ʼn verblyf van 18 maande, stig Paulus die gemeente in Korinte, die groot handelstad in Agaje, (Julie 50 – Maart 52; vergelyk Handelinge 18:11).

Op sy derde sendingreis werk Paulus vir drie jaar in Efese (somer 52 – Pinkster 55; vergelyk Handelinge 19:1-20; 20:31). Die verhouding tussen hom en die gemeente in Korinte raak gespanne oor ʼn aantal sake wat hy met drie briewe en ʼn blitsbesoek vanuit Efese probeer aanspreek (1 Korintiërs 15:32). In die eerste, ‘vorige’ brief skryf hy dat die gemeente nie met sogenaamde gelowiges moet omgaan wat onsedelik, geldgierig, of afgodedienaars, kwaadpraters, dronkaards of bedrieërs is nie (1 Korintiërs 5:9-11). In sy tweede brief, naamlik 1 Korintiërs, word al dié sake weer aangesny. Toe die verhouding nog verder versleg, besoek hy Korinte, maar dit loop uit op droefheid (2 Korintiërs 2:1) en hy stuur sy derde, ‘die trane’ brief saam met Titus (2 Korintiërs 2:9; 7:8,12), wat die verhouding herstel (2 Korintiërs 7:6,7,13-16).

In Efese ontvang Paulus nuus van Chloë se handelsreisigers oor die verdeeldheid in die gemeente in Korinte (1:11), kry ʼn skriftelike antwoord op sy eerste brief (7:1) en ontvang besoek van gemeentelede (16:17). Sostenes skryf neer wat Paulus vir hom voorsê, en Paulus sluit 1 Korintiërs af in sy eie handskrif (1:1; 16:21).

Verdeeldheid in die gemeente deur hulle roem op eie wysheid en geestelikheid (1-4)

Na die seëngroet en dank aan God vir die rykdom van sy gawes aan die gemeente, veral die gawes van woord en kennis (1:4-7), is Paulus teleurgesteld dat hulle trots misbruik daarvan maak, asof hulle dit nie ontvang het nie (4:7).

Omdat hulle hooghartig is oor hulle eie wysheid en geestelikheid, twis hulle onder mekaar, die gemeente is verdeeld oor leiers, en hulle sien neer op Paulus se evangelie-verkondiging. Christus is tog nie in stukke geskeur nie! Sy kinders behoort daarom tot ʼn eenheid aanmekaar geweef te wees (1:10-17).

God se liefdeskrag word geopenbaar deur Jesus wat aan die kruis vir ons sterf. Vir die Jode wat wonders vra om te kan glo, is dit swakheid. God se wyse verlossing deur sy offer van Homself aan ʼn kruis, is weer ʼn dwaasheid vir die Grieke, wat die sin van die lewe in menslike wysheid soek. In sy wysheid het God juis die veragte, swak dwase in Korinte geroep sodat Hy hulle verhouding tot Hom regstel deur hulle verbondenheid aan die gekruisigde Christus, hulle vir Hom heilig, en van hulle sonde verlos (1:18-31). Die kern van Paulus se boodskap is Christus wat vir ons gekruisig is, wat Paulus in swakheid vir hulle gebring het, sodat hulle sou glo nie omdat Paulus se welsprekendheid hulle oortuig het nie, maar omdat die krag van God se Gees hulle tot geloof in Christus gebring het en steeds in Hom laat glo (2:1-5).

God het sy Gees aan die gelowiges gegee om hulle oë te open vir die diepe wysheid van God se verlossing deur Christus se kruisdood. Daarom lewe hulle, en beoordeel hulle alles vanuit Christus se liefde, wat met selfverloëning ander dien (2:6-16).

Die verdeeldheid in die gemeente bewys egter dat hulle nog klein kindertjies in die geloof is, wat met melk gevoer moet word, omdat hulle nog nie die Gees se leiding volg nie, maar dink dat hulle ‘geestelik’ is (3:1-4). Die apostels is bloot dienaars aan wie God spesifieke take gee. Om oor húlle te spog, is dwaas. Die gemeente is God se saailand, en God laat die saad groei. Paulus het die gekruisigde Christus as die enigste fondament van God se gebou gelê, en elke bouer se werk moet daarby pas. Elkeen se werk sal met vuur getoets word, want die gemeente is God se tempel waarin sy Gees woon om hulle aan Christus alleen te verbind, nie aan sy werkers nie. Bouwerk wat nie by die gekruisigde Christus pas nie, gaan tot niet, hoewel die bouer uit genade gered sal word. Hy is die Regter wat alles deursien. Alles wat ons het, kom steeds van God. Moenie daaroor roem asof dit uit jou self kom nie. Ons kan slegs dankbaar lewe teenoor die Gewer en sy Gawe (3:5-4:7).

Die Korintiërs roem dat hulle reeds in hierdie bedeling wys, sterk en geëerd is. Dit is ʼn valse geestelikheid. Die apostels se nederige lewe wys dat die Gees ons tot nou toe aan die kruis van Christus se lyding, dwaasheid, swakheid en skande verbind. As hulle geestelike vader doen Paulus ʼn dringende beroep op hulle om sy lewenswyse in gemeenskap met die gekruisigde Christus, na te volg (4:8-21).

Skrywer: Dr Francois Malan