Franci vra:

Praat God met ons deur die Heilige Gees of sal Hy ’n boodskap vir iemand anders gee met die opdrag om dit vir jou te skryf soos God dit aan haar woord vir woord dikteer?

Antwoord

Prof Hermie van zyl antwoord:

Agter die vraag hierbo lê daar waarskynlik ’n spesifieke verhaal waarvan die detail nie aan ons bekend is nie. Maar in die algemeen is daar twee dinge wat ’n mens hieroor kan sê.

Eerstens, dis nie vreemd dat God deur middel van ander mense met ons kommunikeer nie. Die Bybel is vol daarvan. Die profete wat in die Bybel optree, was eintlik niks anders nie as God se spreekbuise wat sy wil aan die volk in die geheel of aan individue oorgedra het. Die klassieke voorbeeld in laasgenoemde geval is sekerlik toe die profeet Natan God se boodskap wat Hy aan dié profeet bekendgemaak het, aan koning Dawid moes gaan oordra (lees 2 Samuel 12). Dawid het gesondig deur owerspel met Batseba te pleeg en boonop haar man, Urija, op ’n slinkse wyse om die lewe te laat bring. Dit was verkeerd in die oë van die Here. Daarom stuur God sy profeet Natan om aan Dawid die verhaaltjie te vertel van ’n ryk man wat ’n ete vir ’n besoeker wou aanbied, maar te suinig was om een van sy eie kleinvee of beeste, waarvan hy baie gehad het, te slag. Toe steel hy ’n arm man se enigste ooilammetjie en slag dié vir die besoeker. Hieroor was Dawid baie ontsteld en roep uit: “dié man moet doodgemaak word.” Waarop Natan vir Dawid sê: “Jy is die man.” Dawid het toe bitter rou gehad en sy sonde erken en bely.

Wat leer ons uit hierdie verhaal? Ons leer dat daar nie ’n teenstelling is tussen die Heilige Gees wat met ons praat en mense wat met ons praat nie. Dis een en dieselfde ding. Natuurlik is dit so dat slegs die Heilige Gees mense se harte kan verander, soos in Dawid se geval. Maar dit staan nie teenoor mense wat met ons praat nie. God gebruik juis mense sodat sy Gees met ons kan besig raak. Trouens, dis die normale manier hoe die Heilige Gees met ons praat. Hoe anders sal ons die stem van die Gees hoor as dit nie langs die weg van God se menslike boodskappers is nie? Natuurlik, God gebruik ook ons gewete om ons aan te spreek, maar dié is soms so toegeskroei dat ons nie God se stem hoor nie. En dan vat dit iemand soos ’n pastoor, predikant, familielid of vriend(in) wat die moed het om ons direk aan te vat voordat God se stem tot ons deurdring. En as die skoen dan pas, moet ons dit aantrek, al word ons kwaad.

Ongelukkig is die Bybel ook vol van mense wat nié die stem van God hoor in die stem van menslike boodskappers nie. Neem nou maar die farao van Egipte wat nie na Moses geluister het nie toe dié God se boodskap oorgedra het dat die farao die Israeliete moet vrylaat om na Kanaän te trek. Dit het katastrofale gevolge vir Egipte ingehou. Al die plae volg toe – tien van hulle – totdat die farao uiteindelik instem nadat al die eersgeborenes van Egipte gesterf het. (Lees hierdie aangrypende verhaal in Eksodus 7-12). En so ook die volk Israel later onder die konings. Die meeste van die konings was goddeloos, waarop God sy profete opwek om die konings en die volk aan te spreek oor hulle sondes en op te roep tot bekering. Maar hulle wou nie luister nie, en uiteindelik loop genadetyd uit en laat God toe dat Israel in twee ballingskappe weggevoer word, in die 8e en 6e eeu voor Christus. As hulle tog maar net wou luister na die stem van God wat deur die profete gespreek het, maar hulle wou nie. Dieselfde gebeur met die Jode later in die tyd van Jesus. Volgens Matteus 23:37-38 roep Jesus uit dat Jerusalem die boodskappers van God doodmaak wat na die stad gestuur word, in stede daarvan om na hulle te luister. Jesus wou hulle so graag beskerm soos ’n hen haar kuikens onder haar vlerke bymekaar maak, maar hulle wou nie. En nou word die stad vir hulle woes agtergelaat. In 70 nC is Jerusalem dan ook deur die Romeine verwoes.

Maar tweedens, daar is ook ’n ander kant aan ons vraagsteller se vraag wat moet aandag kry. Dit is wel so dat die normale manier waarop die Heilige Gees met ons praat, deur mense is, soos hierbo verduidelik. Maar ongelukkig is dit ook so dat daar selfaangestelde boodskappers van God is wat aanspraak maak op direkte Goddelike inspraak, maar eintlik maar net hulle eie voorkeure en idees op ander wil afforseer. Dis die bemoeisiekes. Hulle hou veral daarvan om dinge te dramatiseer en dit dan in “God-speak” oor te dra. Hulle voel hulle woorde dra dan meer gesag. En ek wonder of dit nie dalk die geval is in ons vraagsteller se situasie nie. Ons het dalk met die volgende scenario te doen.

Die verhouding tussen ons vraagsteller en ’n vriendin het moontlik versuur. Of daar is iets in ons vraagsteller se persoonlikheid of optrede wat die vriendin nie aanstaan nie, wat sy selfs as sonde beskou. En nou kom die vriendin na ons vraagsteller toe, gewapen met die aanspraak dat God direk met haar gepraat het en die opdrag gegee het dat sy dit woord vir woord moet neerskryf en aan ons vraagsteller moet oordra as komende van God.

Maar ’n mens moet kan onderskei tussen iemand wat eg en met goeie bedoelings met jou kom praat en iemand wat net bemoeisiek is en met allerlei hoë aansprake by jou aankom. Soos reeds genoem, daar is ongelukkig mense wat daarop aanspraak maak dat hulle allerlei visioene of insprake van God kry en dit dan op ’n arrogante wyse oordra, dikwels so dat hulle net hulle eie idees en belange dien. Dis dan dat hulle graag sê dat hulle boodskappe van God oor iets of iemand gekry het en dit nou woordeliks kom oordra, dikwels ook met die aanhaal van Bybeltekste. Maar hierdie “boodskappe van God” is dikwels net ’n manier om ander mee te manipuleer. Want as ek die ander een met my “boodskap van God” konfronteer, dan wil ek eintlik daarmee sê: ek staan so ’n bietjie op ’n hoër trappie as jy; jy het eintlik niks te sê oor my insigte nie, want hulle kom direk van God af; jy moet hulle sonder enige verdere debat aanvaar en uitvoer. Maar, soos ons weet, is dit selde die einde van die storie. Want wat dikwels gebeur, is dat die ander een met ’n teen-boodskap van God kom, sodat ’n skaakmat-situasie ontstaan: dis boodskap teen boodskap, en wie s’n is nou die egte een? Nee, die aangewese roete om te volg as jy regtig bekommerd is oor iemand se geestelike welstand en verhouding met God, is om ’n oop en eerlike gesprek met die ander te hê waar die ander die gevoel kry dat jy haar nie met sogenaamde “direktiewe” van God konfronteer nie, maar rustig gesels, as een sondaar teenoor ’n ander, en so toelaat dat die Heilige Gees die oortuigingswerk doen. Want jy kan in elk geval nie ’n ander se hart verander nie, net God kan.

Om dus saam te vat: dit kan wees dat die situasie met ons vraagsteller is soos die scenario sopas geskets. Dan kan ons vraagsteller die situasie met wysheid hanteer, in die lig van my verduideliking hierbo. Maar dit kan ook wees dat die geval nader is aan die situasie soos by die eerste verduideliking, en dan pas eerlike selfondersoek beter.

Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

Anel vra:

Ek hoor al hoe meer dat daar in eredienste na God die Vader, ook as na God die Moeder verwys word. Waar kom dit vandaan? God Self, Jesus, sy dissipels en die apostels praat tog van God die Vader, Seun en Heilige Gees? Mede-leke verklaar dit as dat God nie in die Bybel die patriargale bootjie van die tyd wou skud nie, by wyse van spreke. Maar is God dan nie God nie? Die evangelie is reeds so radikaal, hoekom sou Hy dan nie ook hierdie oënskynlike seksisme kon aanspreek as Hy wou nie? Is ek te outyds?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Die tendens om (soms) na God as Moeder te verwys, hang saam met ’n breër benadering tot die Bybel waarin daar doelbewus probeer word om inklusief te lees en te vertaal. Ons moet onthou dat die Bybel in ’n man-gesentreerde kultuur en konteks ontstaan het, en hierdie omgewing het “afgeskuur” op die inhoud van die Bybel. Om net een aspek te noem: As Paulus sy briewe skryf aan die gemeentes spreek hy net die broers aan (dis wat daar letterlik in die Grieks staan), hoewel kennelik die hele gemeente bedoel word – vergelyk byvoorbeeld 1 Korintiërs 1:10-11,26; 3:1 in die 1983-Afrikaanse Vertaling. As hierdie selfde verse egter in ’n vryer vertaling gelees word (soos bv die Nuwe Lewende Vertaling), merk ’n mens op dat meer inklusief vertaal word: “boers en susters”. So word probeer om die paternalistiese taal van die Bybel te versag met die oog op ons eie konteks vandag. En daar is niks mee verkeerd nie, want ons leef in ander tye waar dit baie belangrik is om die boodskap tuis te bring dat almal ingesluit word by die heilsboodskap van die Bybel. Selfs in die Bybel is hierdie tendens reeds waarneembaar (hoewel mens bietjie “tussen die reëls” moet lees), wat vir daardie tye revolusionêr was. So lees ons byvoorbeeld in Galasiërs 3:28 dat daar in Christus nie meer man of vrou is nie, maar dat almal één is (= gelyk is voor God). En wanneer Paulus in Efesiërs 5 raad gee oor die huwelik, gee hy spesifiek aan die man die opdrag om sy vrou lief te hê soos Christus die gemeente liefgehad het (v25). Iets wat vir daardie tyd eintlik ondenkbaar was, omdat die verhouding tussen man en vrou in die huwelik nie ingevolge liefde verstaan is nie maar as ’n saaklike familiereëling.

Bogenoemde is genoeg om die benadering te illustreer waarmee ons vandag die Bybel lees en interpreteer. Maar hierdie benadering het nie net te make met vertaling nie, maar beïnvloed ook die manier waarop ons na God kyk. Ons verstaan van God ondergaan ook aanpassings en verandering, sonder om die wesenseienskappe van God geweld aan te doen; trouens, dit bring juis die wese van God beter na vore, of dit belig aspekte van God wat voorheen misgekyk is. Want ons moet onthou dat die manier waarop die Bybel oor God praat, eintlik in beeldspraak gehul is. Wanneer God as Vader, Seun en Heilige Gees voorgestel word, is dit eintlik menslike pogings om die wese en aard van God vas te vang. Die Bybel gebruik as ’t ware aardse begrippe-apparaat om dit wat eintlik onsêbaar is, te beskryf. “Vader” en “Seun” is maniere om iets te sê oor hoe God is – dat Hy skep, voortbring, versorg, beskerm en beplan (Vader), maar ook dat Hy aan sy eie wese gehoorsaam is, naamlik dat Hy as Seun die wil van die Vader getrou uitvoer (vgl Joh 5:19,30; 8:28). Daarom is daar ’n innige en onverbreekbare eenheid tussen God die Vader en God die Seun; hulle is inderdaad ’n Goddelike Twee-eenheid. En as mens die Heilige Gees byvoeg, dan word dit die Goddelike Drie-eenheid, soos die kerk later bely het.

Teoloë noem hierdie manier van praat oor God antropomorfe spreke, dit wil sê daar word op ’n mensvormige manier oor God gepraat. Ons kan nie anders as om dit te doen nie, want ons is gebonde aan tyd, konteks, kultuur en taal, ook in ons heiligste uitinge, byvoorbeeld wanneer ons oor God praat. Dit beteken nie dat God ’n blote projeksie van menslike denke is nie; wat in die Bybel staan is ook geopenbaarde kennis, maar dit bly Gods Woord in mensetaal. Die Bybel se antropomorfe spreke oor God is dus enersyds outentieke openbaring; dit lê die ware hart en wese van God bloot. Maar andersyds is dit beperkte spreke; God is baie meer as daardie spreke, ook wanneer Hy Vader en Seun genoem word.

Iets van hierdie “baie meer” kry ons inderdaad in die Bybel wanneer daar met ontoereikende taal uitgereik word na wie God eintlik is. Paulus probeer iets hiervan uitdruk in Romeine 11:33 waar hy die lof van God besing as die Een wat ondeurgrondelik is in sy oordele en onnaspeurlik in sy weë. Hy is inderdaad baie meer as die beelde wat ons van Hom het. 1 Timoteus 6:16 sê ook dat God alleen onsterflikheid besit, dat Hy in ontoeganklike lig woon, dat niemand Hom gesien het of kan sien nie. Die wyse waarop die Bybel vir God voorstel is daarom weliswaar betroubaar, maar ook ontoereikend, gehul in die benaminge en beelde wat destyds vir die Bybelskrywers beskikbaar was en wat in hulle leefwêreld sin gemaak het.

En die leefwêreld van destyds was man-georiënteerd, daarom is die beelde ook hoofsaaklik manlike beelde. Maar tog is daar hier en daar voorstellings wat die vroulike en moederlike aard van God uitbeeld. Dink maar aan Jesus wat aan die inwoners van Jerusalem sê: “Hoe dikwels wou Ek julle bymekaarmaak soos ’n hen haar kuikens onder haar vlerke bymekaarmaak, maar julle wou nie” (Matt 23:37). Op sy beurt gaan hierdie beeld terug na die Ou Testament waar gepraat word van mense wat hulle beskerming vind onder God se vleuels (Rut 2:12; Ps 17:8; 57:2; 61:5; 63:8; 91:4). Hierdie beeld het ook te make met die moeder-hen wat haar kuikens onder haar vlerke beskerm. En, duideliker kan God se moederlike besorgdheid en beskerming nie uitgedruk word nie as in Jesaja 66:12-13 waar sprake is van God wat sy kinders sal versorg soos ’n moeder wat haar kinders aan haar laat drink, en God wat sy kinders veilig sal laat voel soos wanneer ’n ma haar kinders vertroetel op haar skoot. En in Jesaja 49:15 herinner die Here Israel dat Hy soos ’n moeder is wat nie haar kinders kan vergeet nie, wat haar sal ontferm oor haar baba wat sy in die wêreld gebring het. Hierdie beeld van God wat soos ’n vrou geboorte gee, kom ook voor in Numeri 11:11-12, Deuteronomium 32:18 en Psalm 90:2. En in Hosea 11:3-4 word gesê dat God soos ’n ma is wat haar kinders versorg en leer loop het. Selfs Paulus neem hierdie gedagte oor as hy in 1 Tessalonisense 2:7 sê dat hy sagkens met die Tessalonisense omgegaan het, soos ’n ma haar kinders vertroetel. Geen wonder nie dat die psalmdigter in Psalm 131:2 kan sê dat hy rus, kalmte en tevredenheid by God gevind het soos ’n kindjie tevredenheid by sy moeder gekry het.

Hoewel die manlike beelde en beskrywings van God in die Bybel oorheersend is, hoef ons dus nie net in manlike en vaderlike terme oor God te dink nie. God is inderdaad ook moeder. Trouens, ons kan sê dat die moederlike beelde van God ook die vaderlike beelde interpreteer; dit sê watter soort vader God is. Want vaders – soos moeders – kan hard en wreed wees. Maar God is nie so ’n vader nie. Die manier hoe sy vaderskap in die Bybel geteken word, is een van die ideale vader. Hy is veral genadig, barmhartig en liefdevol (Ps 103:8-14). As Vader openbaar hy die teenbeeld van wat so dikwels in aardse vaders waarneembaar is. Hy is besorg, Hy sluit almal in (ook die randfigure van die samelewing), Hy is vol erbarming en vergewe maklik. Hy is nie die tipiese ongenaakbare oud-oosterse vader-figuur nie. Nêrens word dit beter uitgedruk as in die gelykenis van die verlore seun nie (Luk 15) – daardie vader wat kan vergewe en sy seun weer as seun in ere herstel. So ’n vader is God by uitstek. ’n Mens kan amper sê: God is tipies moederlik in sy vaderskap.

Ek dink nie ’n mens moet oorboord gaan met die moederlike kant van God en dit weer ten koste van sy vaderskap beklemtoon nie. Ons kan maar rustig met die manlike en vaderlike beelde van God voortgaan, want dit is soos die Bybel God inderdaad teken. Maar dan moet ons terselfdertyd onthou dat God se vaderskap juis so voorgehou word dat dit niks met die tipiese oud-Oosterse paternalisme en ongenaakbaarheid te doen het nie. Inteendeel, God word so beskryf dat dit ook sy moederskap insluit. Verder moet ons ook onthou dat selfs só God baie meer is as wat die beelde van vader en moeder oproep. Dis nie die geslagtelikheid van God wat vooropstaan in die Bybel nie, maar juis sy Andersheid. Waar Hy ook al voorgestel word as Vader of Moeder, lê die klem daarop dat Hy die Gans Andere is.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl

Annatjie vra

Ek weet nie regtig hoe om die vraag te stel nie. Hoekom laat God so baie ongelukkige en hartseer dinge in ‘n mens se lewe toe? Ek is 13 jaar terug geskei en het 3 pragtige dogters wat sonder ‘n pa groot geword het. Hy wou en was net nie deel van hul lewe nie, en as hy hul kom besoek het, was hy besope. So het hul maar hul stiefoupa as ‘n pa-figuur aanvaar. Hy het dit weer uitgebuit en die oudste en jongste verkrag.

Behalwe dit verloor ek ook my werk. Ek begin my eie besigheid ek sê elke dag vir God dankie vir die inkomste. Na ‘n jaar en ‘n half moet ek trek; nie dat ek die finansies gehad het daarvoor nie. Ek begin toe weer van vooraf met ‘n besigheid. Om alles te kroon is my middelste meisiekind so ongeskik. Als wat ek doen, is verkeerd; ek mag ook met niemand praat nie. Hoe kan God al die goed toelaat om met my te gebeur?

Ek moet sê ek sien vandag dinge anders as wat ek dit aanvanklik gesien het. Ek is nader aan God want ek is meer op my knieë as wat ek loop, om net vir krag te vra om aan te gaan.

As God ‘n God van liefde is, hoekom laat Hy toe dat al die lelike goed met ‘n mens gebeur?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

‘n Mens se hart gaan uit na ons vraagsteller wat met soveel onverstaanbare en onverklaarbare lyding in haar lewe te kampe het, veral vanuit ‘n gelowige perspektief. Want haar vrae is nie gebore uit opstandigheid nie, maar is eerlike vrae: As God liefde is en net die goeie vir ons wil, waarom is daar dan soveel ellende in my lewe? Wat in en met my lewe gebeur, rym eenvoudig nie met my verstaan van God as ‘n God van liefde nie.

Ek kan die vraagsteller verseker dat sy nie die enigste gelowige met hierdie kwelvrae is nie. Trouens, dis vrae wat gelowiges reg deur die eeue gevra het en nog steeds doen. Dink maar aan die digter van Ps 73 wat worstel met die vraag hoekom dit klaarblyklik met die goddeloses so goed gaan, maar hy wat getrou aan God bly, kry swaar. Hy stel dit so: “Dat ek die kwaad vermy het … het dus niks gehelp nie, want elke nuwe dag het vir my teenslae gebring en elke nuwe môre straf (Ps 73:13-14).” Hy voel dat dit hom niks in die sak bring om God te bly dien nie, want die goddelose is eintlik beter daaraan toe as hy. Waarom dus volhard met die goeie? God gee blykbaar nie om vir sy kinders nie. Of, Hy gee miskien om, maar is magteloos om iets aan hulle slegte situasie te verander.

Hoe beantwoord mens hierdie moeilike vrae waarop – laat my dadelik sê – daar geen maklike antwoorde is nie, nog nooit was nie en ook nooit sal wees nie. Daarmee moet mens vrede maak. Maar dit beteken nie dat daar geen antwoorde is nie, dat die gelowige geen troos het nie. Die digter van Ps 73 het byvoorbeeld vertroosting gevind in die feit dat die goddelose se pad net oënskynlik voorspoedig is; op die ou einde gaan hy onder en sy uiteinde is verskriklik (v18-20). Verder het hy ook vreugde gevind in die verhouding met God; hy is verseker van God se nabyheid, dat dit ‘n verhouding is wat vir altyd standhou; en hy vind sy plesier daarin om binne God se wil te lewe (v21-28).

En dit is steeds nog maar ten diepste die enigste antwoord wat daar werklik is. Maar kom ons kyk hoe dié saak – die gelowige se worsteling met slegte goed wat met hom/haar gebeur – vanuit ‘n breër Skrifperspektief belig kan word. Dalk help dit ons vraagsteller om ook ‘n breër perspektief op haar eie situasie te ontwikkel.

Die dilemma dat God skynbaar nie ingryp in ons lewens om dit beter te maak nie, is, soos reeds genoem, nie ‘n onlangse probleem nie. Dis so oud soos die mens se verhouding met God. Die bladsye van die Bybel is vol hiervan. Dink maar aan die klassieke verhaal van Job. Sy lewe beweeg van ryklik geseënd, tot alles verloor, tot weer ryklik geseënd. Was dit werklik nodig dat sy geloof op so ‘n verskriklike manier getoets word, in so ‘n mate dat selfs sy vrou vir hom die raad gee om God te vloek en te sterwe (Job 2:9)? Het God een of ander behae geskep in Job se lyding? Kon Hy Job nie op ‘n ander manier sterker aan die ander kant laat uitkom het nie? Want dis nie asof Job ‘n ongelowige was nie – inteendeel. En Paulus, die groot apostel van die Here Jesus, se geloofspad was ook glad nie met rose besaai nie. In 1 Kor 4:10-13 en 2 Kor 11:16-31 vertel hy van al die verskriklike ontberings wat hy ondergaan het in diens van die Here. En dis nie asof hy ‘n masochistiese genot geput het uit hierdie lyding nie. Nee, hy sou wat wou gee om daarvan ontslae te wees; hy praat daarvan as ‘n doring in die vlees wat hom teister (2 Kor 12:7-10). Daarom dat hy die Here drie maal (beteken eintlik “herhaaldelik”) gevra het om dit weg te neem, maar die Here het gesê dat sy genade vir hom genoeg is. Geen wonder nie dat Paulus in Gal 6:17 sê dat niemand hom moeite moet aandoen nie aangesien hy in sy liggaam die littekens van Christus dra. Hiermee wil hy sê: ek ken die weg van Christus; dis geen maklike pad nie, ek dra die bewyse daarvan aan my lyf.

Met bogenoemde oorsig oor Bybelse gelowiges se lyding wil ek nie mense soos ons vraagsteller se persoonlike worsteling met God probeer afmaak as onbelangrik nie, as iets waarmee ons maar almal worstel nie. Ek wil maar net die punt vanuit die Skrif maak dat geloof in God geen vrywaring is teen die aanslae van die lewe nie. Gelowiges is net so blootgestel aan die gevare en teisterings van die lewe as hulle wat nie in God glo nie. Ons is immers almal mense met dieselfde emosies, behoeftes, vrese en ideale. Ons verlang almal na geluk en ‘n rustige lewe.

Maar wat is dan die verskil tussen die gelowige en ongelowige? Dit lê daarin dat gelowiges die teenslae van die lewe doelbewus, op ‘n manier wat alle verstand te bowe gaan, in verband bring met hulle lewe saam met God. Hulle vind troos in die wete dat hulle naby God lewe (Ps 73:21-28), dat niks en niemand hulle van die liefde van God in Christus kan skei nie (Rom 8:35-39), dat God se genade vir hulle genoeg is en dat sy krag losgelaat word juis wanneer hulle swak is (2 Kor 12:9), en dat op een of ander manier alles tog ten goede meewerk vir dié wat vir God liefhet (Rom 8:28). Hulle lewensvreugde is dus nie primêr afhanklik van omstandighede nie, maar is diep gesetel in hulle verhouding met God. Al bot die vyeboom nie, al misluk die druiweoes, al word die vee minder, nogtans juig hulle in God, hulle Redder (Hab 3:17-18).

Die rede hoekom dit moontlik is, is omdat die gelowige weet dat sy of haar lewe vir ewig geborge is in God, nie net vir hierdie lewe nie. Daarom dat Paulus vanuit die opstanding van Christus redeneer as hy sê dat as mens net vir hierdie lewe op Christus hoop, ons die bejammerenswaardigste van alle mense is (1 Kor 15:19). God het in Christus ‘n nuwe lewe begin wat tot in alle ewigheid duur. Ons beleef op aarde nog maar net die begin hiervan; deur die Heilige Gees proe-proe ons nog net daaraan. Ons hoop lê in Christus wat die bose en die dood oorwin het. In die mate wat ons aan Christus verbind is deur die geloof (geloof as lewenswyse van vertroue in Christus), in daardie mate word ons getroos met die wete dat ons deel het aan die ewige lewe en dat God eendag die trane van ons oë sal afvee, eendag wanneer lyding, hartseer en dood, wat so deel is van hierdie wêreld, geen houvas meer op ons sal hê nie (Op 21:4). Hoe onwerklik God se nuwe wêreld ook al klink wanneer ons daagliks moet worstel met die onbeantwoorde vrae van die lewe, was hierdie wete en vaste geloof nog altyd die troos en krag van die gelowige. Vreemd, onlogies, maar waar.

Verder, omdat ons vanuit hierdie ewigheidsperspektief lewe, kan ons ook in geloof na die wêreld rondom ons kyk en nou reeds daarvan ‘n beter plek probeer maak. Ons weet immers dat elke daad wat in liefde gedoen word, tot in ewigheid standhou (1 Kor 13:8), dat ons so belê in die hemelse skatte wat nie deur mot en roes verniel kan word nie (Matt 6:19-21). Ja, geloof vrywaar ons nie van aardse ellendes nie, maar dit open ‘n hemelse perspektief (Heb 11:1) van waaruit ons elke dag se uitdagings aanpak. En presies dit gee moed, krag en vreugde in die lewe.

Verder, ons put ook krag en vreugde uit die geloofsverhale van ander. Die Bybel is vol hiervan, maar ons word ook daagliks omring deur mense wat dieselfde stryd as ons stry. So word ons verryk en versterk, en dra ons mekaar se laste (Gal 6:2). Ons moet ons dus nie onttrek van die geloofsgemeenskap nie. Die Hebreërbrief vertel byvoorbeeld van so ‘n groepie gelowiges wat klaarblyklik weens die talle aanslae van die wêreld geloofsmoeg geword het, tot op die punt dat hulle afvallig wou raak. Maar dan bemoedig die skrywer hulle met allerlei aansporings om te volhard. Hy spoor hulle aan om die gemeenskap met ander gelowiges te beoefen (Heb 10:25), hy herinner hulle aan die geloofshelde uit die Ou Testament wat God se onsigbare (maar werklike) wêreld in die oog gehou het (die hele Heb 11, veral vv13-16). Hulle word herinner daaraan dat hulle op aarde pelgrims is sonder ‘n vaste woonplek en so Christus se smaad moet dra (13:13-14). Hulle word dus aangemoedig deur die medegelowiges wat klaar die aardse stryd voltooi het, terwyl hulle die oog gevestig hou op Jesus, die Begin en Voleinder van die geloof (12:1-3).

Ek is maar te bewus daarvan dat al bogenoemde, hoe waar ook al, deur elke gelowige in sy of haar persoonlike omstandighede geïnternaliseer moet word. Niemand anders kan dit vir jou doen nie. Party vind dit “makliker” as ander; sommige se omstandighede is net soveel moeiliker as ander s’n. Maar elkeen kan daaraan vashou dat God ons nie alleen laat nie, al voel dit so. Selfs Christus het geworstel met Godverlatenheid (“My God, my God, waarom het U My verlaat?”, Matt 27:46), sodat ons nooit weer van God verlate sou voel nie.

My hartewens is dat ons vraagsteller op die een of ander manier krag sal ontvang vir haar persoonlike geloofspad op aarde.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl

Francois vra:

“Hoe moet Eksodus 24:10 “Hulle het die God van Israel gesien” en 24:11 “God het geen hand teen hulle gelig nie” verstaan word? Word dit nie algemeen in die Bybel geleer, soos byvoorbeeld in Eksodus 33:23 “Niemand mag my gesig sien nie”

Antwoord

Prof Francois antwoord:

Die tema van die boek Eksodus is: Die Teenwoordigheid van die Here (Jahweh, die Ek is) by Israel daar by Sinai. Hoofstuk 24 verteenwoordig die ideale einde van die verbondsluiting in hoofstukke 19-23, teenoor die teleurstellende einde daarvan in hoofstukke 32-33. Hoofstuk 24 vertel dat die Here sy verbond met Israel verseël.

Terwyl die verbondsluiting van hoofstuk 20 met die hele volk was, het hulle uit vrees vir die Here gevra dat Moses namens hulle moet optree (20:18-21). In hoofstuk 24 bevestig die Here die verbond wat Hy met Israel gemaak het deur ’n herhaling van die gebooie en bepalings van die Here wat in hoofstukke 20-23 gegee is. en die plegtige aanvaarding daarvan deur die leiers van die volk, by ’n altaar met 12 klippilare wat die volk verteenwoordig, as die ontmoetingsplek met die Here. Die helfte van die bloed van die offerdiere is op die altaar en die ander helfte op die verteenwoordigers van die volk gesprinkel. Die bevestiging van die verbond word afgesluit met ’n ete van die God van Israel saam met die leiers van die volk soos gebruiklik by verbondsluitings waar ’n gesamentlike maal ’n teken is van die gemeenskapllike band wat gelê is met die verbond tussen die bondsgenote. Tydens die ete het hulle Hom gesien (ra’ah met oë sien) en het nie gesterf nie, letterlik: ‘teenoor die leiers van die volk van Israel het Hy nie sy hand uitgesteek nie, en hulle het God aanskou (chazah sien, aanskou) en geëet en gedrink.’

Maar wat het hulle van God gesien? In 24:1 het God gesê: as julle nog ver is, moet julle al voor My buig. In 24:10 word beskryf wat hulle van Hom gesien het: onder sy voete was ’n plaveisel soos saffiersteen, so blou soos die hemel self. In Jesaja 6:1 sê Jesaja: ek het die Here gesien. Maar wat beskryf hy van sy gesig van die Here? Die hoë troon waarop Hy sit, en slegs die onderste van sy kleed wat die tempel gevul het. So beskryf Eks 24:10 dat die leiers slegs gesien het wat onder God se voete is, wat lyk soos die hemelgewelf.

Toe die Here aan Abraham verskyn het (Gen 18:22-33), het die Here hom in die gestalte van ’n mens besoek. Twee ander mans het saam met die Here Abraham se ete geniet (Gen 18:2). In Gen 19:1 word gesê dat die twee ander mans engele was.

Ná die teleurstellende reaksie van die volk op die Here se verbond met hulle, deur hulle aanbidding van die goue kalf  (Eks 32), laat die Here slegs sy voortreflikheid by Moses alleen verbygaan. Sy voortreflikheid is sy ewige naam Die Here/Jahweh (‘die Eks is,’ die ewig persoonlik teenwoordige werkende God van Eks 3:14-15) wat Hy uitroep, en dat Hy genade betoon aan wie Hy wil, en Hom ontferm oor wie Hy wil (Eks 33:19-20). En dat niemand sy gesig mag sien nie (Eks 33:23), wat verander met Jesus se koms.

God se bevestiging van sy verbond met Israel word vervul met Jesus, die Seun van God, se instelling van die Nuwe Verbond tydens sy Paasmaal/Nagmaal saam met sy dissipels, met die kruis as sy altaar, met die wyn as teken van sy bloed van die verbond wat vir baie uitgegiet word tot vergewing van sondes (Matteus 26:28), om as die Lam van God die sonde van die wêreld weg te neem (Joh 1:29), om ons verhouding met God te herstel, sodat elkeen wat in Jesus en sy offer glo, kinders van God kan wees (Rom 8:16-17). Oor sy teenwoordigheid by ons het Jesus die Vader gevra om die Heilige Gees te stuur om vir ewig by ons te wees (Joh 14:15-17) en as iemand Hom liefhet sal hy ter harte neem wat Jesus sê en sy Vader sal hom liefhê en Jesus en die Vader sal na hom toe kom en by hom woon (Joh 14:23).

Oor die sien van God het Jesus vir Filippus gesê: Wie My gesien het, het die Vader gesien (Joh 14:9). En vir ons wat 2000 jaar later leef, het Jesus gesê: Geseënd is hulle wat nie gesien het nie en tog geglo het dat Jesus ons Here en ons God is (Joh 20:28-29). Die tekens wat Jesus gedoen het is in die Bybel opgeteken, ‘sodat julle kan glo dat Jesus die Christus is, die Seun van God, en dat julle deur te glo die lewe in sy Naam kan hê’ (Joh 20:31).

Skrywer:  Prof Francois Malan