Christo vra:

Ons dien nie ‘n Drie-enige God nie (Vader, Seun, Heilige Gees), maar ‘n Twee-enige God (Vader, die Skepper en sy Seun, Jesus). Die Heilige Gees is hulle Gees (Vader en Seun s’n) wat in dié woon wat God aanneem. So, daar is nie drie entiteite nie, maar slegs twee wat aanbid moet word, en dit is die Vader en die Seun. Die Heilige Gees word nie aanbid nie, en is nie ‘n entiteit op sy eie nie. Die Heilige Gees woon wel in ons wat Jesus as ons persoonlike Saligmaker aanneem en God die Vader aanbid deur sy Seun, Jesus Christus.

Die Drie-enige leerstelling kom van Babilon se tyd af (sonaanbidding; bietjie ander name), met die ondersteuning van die pous en daar klink dit darem net te reg om verkeerd te wees.

Ek hoop die openbaring is vir jou ook van groot waarde. Die doel is om die leuen te alle tye raak te sien en te verseker dat ons aanbidding na God toe gaan, en nie na die misleier toe nie.

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Die geïmpliseerde vraag in die bydraer se siening is of die Heilige Gees ook deel is van die Goddelike Drie-eenheid. Ek sal dus in my antwoord hoofsaaklik op die Heilige Gees konsentreer. Daar is genoeg ander artikels op Bybelkennis.co.za se webblad wat oor die Drie-eenheid in die algemeen handel. Lesers kan gerus “Drie-eenheid” insleutel en hierdie waardevolle artikels lees.

Die bydraer beweer dat die Heilige Gees wel in ons woon en ons met die Vader en Seun laat kommunikeer, en dat die Gees die heil wat God skenk in ons ‘n werklikheid maak, maar dat die Gees nie Self as God aanbid word nie en daarom nie deel van die Goddelike Drie-eenheid is nie. Uit sy verdere opmerking dat die Gees “nie ‘n entiteit op sy eie” is nie, lei ek af dat hy van mening is dat die Gees nie ‘n Persoon is nie, maar waarskynlik net ‘n krag, en daarom nie op gelyke voet met die Vader en die Seun deel van die Goddelike wese is nie.

Die standpunt van die bydraer is nie nuut nie en allermins ‘n “openbaring”. Trouens, dit was deel van die lang pad wat die kerk in die eerste vier eeue van sy bestaan geloop het om uiteindelik by ‘n formulering uit te kom wat reg laat geskied aan die gegewens in die Bybel omtrent die verhouding tussen Vader, Seun en Heilige Gees. Die rede hoekom dit so lank geneem het om by ‘n belydenis omtrent die wese van God uit te kom, is omdat daar nêrens ‘n teks in die Bybel is wat hierdie interne “wesensekonomie” van God eksplisiet omskryf nie, in elk geval nie dat God Een is en uit drie Persone bestaan nie – die klassieke formulering van die Drie-eenheid. In die Latyn lui dit: una substantia tres personae (“een wese, drie persone”). Hierdie formulering kom die eerste keer voor by kerkvader Tertullianus (155-240 nC) en is mettertyd deur die kerk as die “kortbegrip” vir die Drie-eenheidsleerstuk oorgeneem. Uiteraard is dit nie ‘n volmaakte of volledige formulering nie, maar ten minste is dit nie verkeerd nie.

Hoewel hierdie formule nêrens so in die Bybel voorkom nie, is daar duidelike aanduidings dat die Vader, Seun en Heilige Gees saam die één God vorm wat ons aanbid. So hoor ons dit in die sendingbevel van Matt 28:20: “… maak die mense my dissipels: doop hulle in die Naam van die Vader en die Seun en die Heilige Gees … .” Hieruit blyk duidelik dat daar net één Goddelike wese is (mense word in één Naam gedoop, nie in die Name van drie Gode nie), maar dat hierdie een Naam uit drie “enititeite” of persone bestaan – Vader, Seun en Heilige Gees. En so sluit Paulus ook van sy briewe af in die Naam van hierdie God wat ‘n Drie-eenheid vorm, byvoorbeeld 2 Kor 13:13: “Die genade van die Here Jesus Christus en die liefde van God (die Vader) en die gemeenskap van die Heilige Gees.” Dieselfde gedagte kry ons ook in Ef 4:4-6 waar die Gees, God (Vader) en die Here (Jesus) in dieselfde asem genoem word. Eweneens praat Op 1:4-5 van die genade van Hom wat is en wat was en wat kom (God, die Vader), van die sewe Geeste voor sy troon (die Heilige Gees), en van Jesus Christus … . Weereens die Drie wat as die een God voorgestel word.

Benewens hierdie tekste wat Vader, Seun en Gees op een vlak stel, is daar ook gegewens wat die Gees spesifiek as ‘n Goddelike persoon, en nie bloot ‘n krag nie, uitbeeld. Eerstens is daar die interessante verskynsel dat in die Grieks die woord vir Gees (pneuma) taalkundig gesproke onsydig is (Griekse naamwoorde is manlik, vroulik of onsydig). Maar ten spyte hiervan word na die Gees as “hy” (letterlik: “daardie een”) verwys. So lees ons in Joh 16:13-14 van die Gees van waarheid en dat Hy die dissipels in alle waarheid sal lei, en dat Hy Christus sal verheerlik. Hier word dus baie duidelik van die Gees van God as ‘n handelende Persoon gepraat. Verder, in Joh 16:7 word die Heilige Gees die Parakleet of Helper genoem, ‘n manlike naamwoord. Tweedens, die werk wat die Heilige Gees doen, is ook dié van ‘n Persoon, nie net van ‘n krag nie. So is Hy die Een wat die wêreld van sonde oortuig (Joh 16:8), wat alle dinge deursoek (1 Kor 2:10), wat besluite neem (Hand 15:28), wat mense verhinder om iets te doen (Hand 16:7), wat praat (Hand 13:2), wat die dissipels onderrig en herinner aan alles wat Jesus gesê het (Joh 14:26), wat getuig (Joh 15:26), en wat selfs bedroef en belaster kan word (Ef 4:30; Matt 12:31-32). Derdens, die Heilige Gees deel in dieselfde eienskappe as God: ewigheid (Heb 9:14), alomteenwoordigheid (Ps 139:7), alwetendheid (1 Kor 2:10-11) en almag (1 Kor 12:4-6). Uit hierdie gegewens (nie naastenby alles is genoem nie) kan daar net een afleiding gemaak word: Die Heilige Gees is ‘n Persoon en is God, en daarom deel van die Goddelike Drie-eenheid.

Die rede waarom die kerk so lank geneem het om die verhouding van die Heilige Gees tot die ander twee Goddelike Persone helder te omskryf (let wel: daar was ook ‘n lang stryd in die kerk van die eerste drie eeue om Christus as ten volle God naas die Vader te erken), is waarskynlik omdat dit “makliker” is om die Vader en die Seun as “objektiewe entiteite” buite die mens te erken. Hulle werk word vir en buite die mens gedoen (skepping, verlossing). Maar in die geval van die Heilige Gees is dit ietwat anders. Die naam “Heilige Gees” druk die Goddelike persoonlikheid nie so sterk uit soos dié van Vader en Seun nie. Verder, in die Goddelike heilsekonomie vind die werk van die Gees binne die gelowige plaas. Daarom rig ons ons gebede minder tot die Gees as tot die Vader en die Seun. Die Gees is veel eerder die bewerker as die voorwerp van gebed (vgl Rom 8:15,26). Toe die vroeë kerk ter gelegener tyd wel tot groter insig gekom het oor hoe die verlossing in die gelowige werk – synde die werk van God Self, deur sy Gees – is die Heilige Gees in die kerklike belydenisse eweneens as God bely, en wel as die derde Persoon in die Godheid, van dieselfde wese as God, gelyk met die Vader en die Seun, maar ‘n afsonderlike Persoon. Daarom het reeds die belydenis van Nicea (325 nC) hierdie duidelike formulering omtrent die Heilige Gees, wat die Christelike kerk dwarsdeur die wêreld steeds nasê: “Ons glo … in die Heilige Gees, die Heer en Lewendmaker, wat van die Vader en die Seun* uitgaan, wat saam met die Vader en die Seun aanbid en verheerlik moet word, wat gespreek het deur die heilige profete.”

Die leerstuk van die Drie-eenheid – spesifiek ook die belydenis oor die Heilige Gees as die derde Persoon in die Drie-eenheid – is dus nie iets wat die Bybel ingedra word van buite-af nie, maar is eerder andersom: dit is die Bybelse getuienis self wat die kerk mettertyd daartoe gedring het om die verhouding tussen Vader, Seun en Heilige Gees nader te omskryf. En desnieteenstaande die onvolkome manier waarop die kerk dit geformuleer het, en dat ons steeds nie die misterie daarvan kan peil nie, bely ons dit gelowig op grond van die getuienis in die Skrif.

*Die woorde “en die Seun” (Latyn: filioque) is eers omtrent in die 6e eeu nC bygevoeg, m a w, dat die Heilige Gees van die Vader en die Seun uitgaan. Hierdie vorm van die belydenis van Nicea (mét die byvoeging) is die een wat vandag deur die kerke in die Weste aanvaar word en is steeds ‘n twispunt tussen die Ortodokse Kerke (oorspronklik die Oosterse kerk: Griekeland, Klein-Asië, Palestina) en die kerke in die Weste (oorspronklik Italië en Noord-Afrika). (In teologiese taal word dit die filioque-kwessie genoem.) Dit kom daarop neer dat die destydse Oosterse Kerk (hoofsaaklik Griekssprekend) nie hierdie latere byvoeging tot die Nicea-belydenis aanvaar het nie. (Die oorspronklike teks het dit nie bevat nie.) Dit was een van die bydraende faktore wat gelei het tot die kerkskeuring in 1054 tussen die Westerse en Oosterse Kerk. Dit bring nie wesenlik die Drie-eenheidsleerstuk in die gedrang nie, maar dui wel op ‘n interpretasieverskil tussen die twee Christelike groeperings.

Skrywer:   Prof Hermie van Zyl

Francois vra:

In ons groepie het iemand onlangs beweer dat daar nie ‘n woord beskikbaar is wat/om God te kan beskryf nie?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Dit is inderdaad so dat dit moeilik is om ‘n enkele naam of benaming te vind wat God volledig beskryf. Selfs die Bybel wemel van ‘n verskeidenheid van name en omskrywings vir God. In die Ou Testament leer ons God se Naam ken as: “Ek is wat Ek is” of net “Ek is” (Eksodus 3:14). Uit hierdie werkwoordelike frase is die eienaam vir God afgelei wat dikwels in die OT voorkom, naamlik (in Hebreeus): JHWH. Dit is die sogenaamde tetragrammaton, of vierletter-naam vir God. Omdat Hebreeus net uit medeklinkers of konsonante bestaan, moes geleerdes uit ander soortgelyke name aflei hoe die klinkers of vokale bygevoeg kan word om te probeer vasstel hoe die Naam oorspronklik uitgespreek is. En die vermoede is dat dit as JaHWêH (of Jahweh) uitgespreek is. Hierdie eienaam vir God word in die Afrikaanse Bybel met “Here” vertaal (op voetspoor van die ou Nederlandse Statevertaling), wat eintlik die meervoudsvorm van “heer” (“meneer” of “heerser”) is. (In die Engels is dit “Lord”.) In die Septuaginta, die Griekse vertaling van die OT (ongeveer 200 vC), word JHWH met kurios, “heer/heerser/meester”, vertaal. Die Afrikaanse vertalings volg dus, via die Nederlands, eintlik die voorbeeld van die Septuaginta. “Here” druk veral die gedagte uit dat God die Heerser oor almal is en as sodanig erken moet word.

Gaan ons egter op die oorspronklike Hebreeuse Naam vir God in – “Ek is wat Ek is” – mag dit met die eerste hoorslag baie wollerig en vaag klink, maar dit sê eintlik presies wie God is. Hiermee wou God sy wese aan Moses en Israel bekendmaak, wat ten diepste onpeilbaar is, soos Romeine 11:33-36 sê: “O diepte van die rykdom en wysheid en kennis van God! Hoe ondeurgrondelik is sy oordele, hoe onnaspeurlik sy weë!” Die eienaam Jahweh bevat naamlik die gedagte dat God die altyd teenwoordige, vrymagtige en soewereine Heer is. Daar is nêrens waar Hy nie is nie; Hy is nooit afwesig nie; mens kan Hom ook nooit vaspen met jou voorstellings oor Hom nie, of aan Hom voorskryf hoe Hy behoort op te tree nie. Hy besluit self hoe en wanneer Hy Hom aan die mens wil openbaar. Dit teenoor die afgode van die destydse omringende heidenvolke wie se gode eintlik maar net verlengstukke van hulle eie begeertes en idees was. Die God van Israel is egter die lewende en vrymagtige. Hy laat Hom nie regeer of in ‘n hoek druk deur ons opvattings en voorstellings nie. Hy doen telkens nuwe dinge en lei sy volk op weë waarvan hulle nog nie bewus is nie. JHWH is ook by uitstek sy Verbondsnaam, die Naam waarmee Hy Homself bekend gestel het aan sy verbondsvolk, Israel. Afgesien van wat hierbo oor JHWH gesê is, druk hierdie Naam God veral as die Getroue, Liefdevolle en Barmhartige uit, die Een wat bemoeienis maak met sy volk, hulle telkens vergewe en ‘n pad van vergiffenis en liefde met hulle loop. Hy is die Een wat telkens op nuwe maniere uitdrukking gee daaraan dat Hy getrou bly aan sy liefde, versorging en genade. Hy kan nie anders wees as wie en wat Hy is nie. Hy is wat Hy is.

Benewens God se eienaam is daar baie ander benamings of omskrywings wat bepaalde eienskappe van God belig, byvoorbeeld dat Hy die Alvermoënde, die Allerhoogste, Almagtige, Heilige, almagtige God, Herder van Israel, Redder, magtige Koning, ensovoorts, is. Hierdie omskrywings druk uit dat Hy in verskillende fases en aspekte van Israel se godsdienstige lewe Hom bekend gemaak het as die Een wat beskerm, red, magtig is om Israel van hulle vyande te verlos, en heers oor die lotgevalle van die nasies en hulle toekoms bepaal. Uiteraard druk hierdie benaminge nie alles uit wie en wat God is nie, maar ten minste beskryf dit iets van hoe mense God beleef het.

In die Nuwe Testament word die benaming van God uit die OT, naamlik Kurios (Griekse vertaling van Jahweh) op Jesus oorgedra. Daarmee word bevestig dat Hy op dieselfde vlak as Jahweh van die OT verkeer. Daar word ook ander benamings soos Christus (gesalfde) en die Eerste en die Laaste; die Begin en die Einde; die Een wat is, wat was en sal wees, op Jesus van toepassing gemaak (Openbaring 1:17; 2:8; 22:13). Al hierdie benaminge wil die verband lê met die God van OT, dat die opgestane Here Jesus inderdaad één van wese met die God van die OT is, en as die Seun van God oor dieselfde kwaliteite as die Vader beskik.

Dan is daar natuurlik die benaming “God”. Dit is weer ‘n vertaling van die Hebreeus ‘el of ‘elohim, of die Grieks theos. In albei taalgroepe is dit ‘n ontlening uit die antieke voorstellingswêreld waar daar ‘n hoofgod (‘el, theos) is wat heers oor ‘n panteon van gode. In die Bybel kry dit egter die betekenis van die enigste God wat hoof en heerser oor alles en almal is.

Uit al die bogenoemde kan mens inderdaad aflei dat geen enkele naam die Goddelike wese na behore kan uitdruk nie. Maar wat ons wel kan sê, is dat al die name en omskrywings wat vir God in die Bybel gebruik word, ten diepste wil sê dat God nie net ‘n naam het nie, maar dat Hy sy Naam is. Die meeste mense se name sê eintlik nie veel van wie ons werklik as mense is nie. Maar by God is dit anders, sy Naam en titels is uitdrukking van sy wese en aard. Hoewel geen Naam sy wese, aard en karakter volledig kan omskryf nie, sê dit genoeg sodat ons seker kan wees van hoe God Hom in Jesus aan ons openbaar. Dit wat ons van Hom weet, is genoegsaam om ons te troos dat Hy in Jesus God-vir/met-ons is, Immanuel (Matt 1:23).

Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

Willie vra:

2 Petrus 1-
1. VERS 3-God het my alles gegee wat ek nodig het om te lewe en om Hom te dien – of Sy Godelike krag het ons alles laat kry om naby aan Hom te lewe
2. VERS 5 – Julle moet alles in julle vermoë doen om te wys dat die beloftes vir julle waar geword het .( Beloftes waarna in vers 4 verwys word .)
3. Vers 5 b – Dan sal julle geloof meebring dat julle leefstyl goed is
4. Dan , 1) Goeie leefstyl ek 2) Leer God beter ken- 3) myself dissiplineer – 4) kan uithou en aanhou-5) lewe naby aan God
5. VERS 9 – mense wie se lewens nie wys dat God se beloftes in hulel waar geword het nie is blind, kortsigtig.
6. Vers 10- Werk nog harder daaraan om met my leefstyl te bewys dat God my geroep/gekies het

Vraag 1- ek wil gaag verstaan wat God my gegee het om naby aan Hom te lewe.
Die verlange om naby aan Hom te wees is daar . Die begeerte om gehoorsaam te wees is daar.Ek doen moeite met my stiltetyd . Ek sukkel kwaai met die volgende ;
Ø Ek is baie oplvlieënd
Ø Ek het n kort humeur
Ø Ek kom as ongeskik oor
Ø Ek sukkel verskriklik as iets verkeerd gaan – bv, as ek n fout by die werk maak – ek moet bysê die genade is maar min en foute veroorsaak ‘n groot lawaai. Soms as iets breek by die huis – ek is ook geneig om myself vir dae aaneen oor die kop te slaan en somtyds is dit of my hele wêreld in duie stort
Ø Die voorbeelde wat ek hierbo noem is deel van hoe ek is , nog al my lewe lank – maar alles , ook my verhouding met God is ‘n integrale deel van my totaliteit- ek kan dus nie die twee in twee afsonderlike kompartemente deel nie
Vraag 2 – Hoekom kry ek dit nie reg om bogenoemde punte , wat my lewe so vergal , onder beheer te kry nie?Hoekom verander ek as mens dan nie? Dit is aspekte wat van my ‘n ongelukkige mens maak . Dan voel dit vir my Fil 4:4 is ook nie heeltemal deel van my lewe nie en dan raak die vrede waarna Fil 4:7 verwys ook vir my n vreemde begrip. Om weer terug te gaan na Petrus se 2e brief , vers 3-10- volgens die kommentaar in die Bybellenium word n mens juis minder oplvlieend. Hoe word vers 5 en vers 10 waar in my lewe?
Sal U my asseblief help om die beter te verstaan want ek smag daarna om n beter , meer intieme verhouding met God te hê , waar ek baie meer gehoorsaam is aan Sy wil . Tans voel dit vir my ek stel Hom net teleur .( vir 60 jaar al )

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Die kreet het eintlik ‘n pastorale berader nodig wat geraadpleeg moet word. By die webwerf antwoord ons oor Bybelkennis. Dit probeer ek hieronder oor wat die Bybel oor geduld sê, maar ek sou Willie aanraai om meer gespesialiseerde hulp te kry.

Die verhouding met God is ‘n geloofsverhouding, om Hom te vertrou, dat Hy steeds met my besig is om my te vorm vir sy diens, en op sy tyd. Dit gaan nie oor my gevoelens van intimiteit met Hom nie. Geloof is sekerheid van die dinge wat gehoop word; ‘n bewys van die dinge wat nie gesien of gevoel word nie (Hebr 11:1).

Die Bybel is vol oproepe om te wag op die Here (die 1983-vertaling vertaal gewoonlik die ‘wag’ met ‘vertrou’) vgl. bv. die hele Ps 27, veral vers 14; Ps 37 en veral vers 34; Ps 130 veral verse 5-7).

Geduld is een aspek van die vrug van die werking van die Heilige Gees in ons lewe (vgl. die nege aspekte van die vrug van die Gees in Gal. 5:22-23). Die Griekse woord vir geduld, makrothumia, beskryf ‘n toestand van emosionele kalmte te midde van provokasie/uittarting of ongeluk, om onder omstandighede kalm te bly sonder om te kla of geïrriteerd te word.

Ons word gewoonlik kwaad as ons, of iemand na aan ons, te na gekom word volgens ons oordeel. In Romeine 12:19-20 sê Paulus: Moenie self wraak neem nie, geliefdes, maar laat dit oor aan die oordeel van die Here. Daar staan immers geskrywe: ‘Dit is my reg om te straf; Ék sal vergeld,’ sê die Here.

Die oorgee aan die Here in sulke omstandighede, is so belangrik. Dat ek nie self my, en ander, se sake wil reël en regstel nie, maar dit aan die Here oorlaat en my daarin berus dat Hy sal sorg, en dat Hy daarmee ‘n plan het, ook vir my lewe. Dit geld vir elke oomblik van die dag. In Jesaja 30:15 sê die Heilige van Israel: Julle krag lê in stil wees en vertroue hê.

Die woord ‘heilig’ het ook die element van toewyding. Die Heilige van Israel beteken dat die Here aan Israel as sy volk toegewy is, ten spyte van hulle swakhede en sonde. So sê Romeine 8:31: God is vír ons, wie kan dan teen ons wees? Romeine 8 sê verder dat ons deur Hom wat ons liefhet, meer as oorwinnaars is in lyding of benoudheid of vervolging, honger of naaktheid, gevaar of swaard. Want niks kan ons skei van die liefde van God wat daar is in Christus Jesus ons Here nie (8:35-39).

As God ons dan só lief het, in ons kom woon het met sy Heilige Gees van die liefde (8:9-11) waarom sal ons dan kwaad word oor dinge en mense?

Kolossense 3:8 sê: Maar nou moet julle ook van al hierdie dinge ontslae raak: toorn, driftigheid, kwaadwilligheid, lastering en onwelvoeglike taal wat uit julle mond kom.

Kol 3:12-15 sê: omdat julle God se uitverkore heiliges en geliefdes is, beklee julleself met innige meelewing, goedheid, nederigheid, sagmoedigheid en geduld. Verdra mekaar en, as enigeen ‘n klagte teen enigiemand het, vergewe mekaar. Soos die Here julle vergewe het, so moet julle ook vergewe. Bo en behalwe al hierdie dinge moet julle julle beklee met die liefde, wat die band is wat alles volmaak saambind. Verder, laat die vrede van Christus in julle harte regeer…’

Soos ‘n ou stuk klere wat jy uittrek en weggooi, so moet ons bewustelik ons elke dag daarop toe te lê om op te hou om kwaad te word, selfs op pad nie kwaad word vir die ander motoris wat ‘n verkeerde ding doen nie, of vir iemand by die werk of by die huis wat my te na kom nie.

Dit kan ons slegs regkry as ons elke oomblik van die dag ons daarop toelê om vriendelik en goed, nederig, sagmoedig en geduldig te wees teenoor almal.

Oor die nederigheid sê Filippense 2:3-4: Moenie iets uit selfsug of ydelheid doen nie, maar in nederigheid moet die een die ander hoër ag as homself. Julle moet nie elkeen na sy eie belange omsien nie, maar ook na dié van ander. En dan gaan Filippense voort om te sê dat ons dieselfde gesindheid onder mekaar moet openbaar as wat in Chirstus Jesus was, wat Homself en sy goddelike gestalte prysgegee het en aan ons mense gelyk geword het en Homself verneder het tot die dood aan die kruis toe – ter wille van ons!

Laat die vrede van Christus (wat Hy vir ons bewerk het deur ons verhouding met God reg te maak toe Hy al ons sonde en sondeskuld op Hom geneem het) in julle harte regeer – die hart as simbool vir die sentrum van ons beslissings. Die vrede met God beteken ook dat ons in vrede met mekaar lewe as kinders van God se groot gesin van gelowiges. En die vrede begin by my wat die ander persoon vergewe en verdra (Kol 3:13.15).

Kom tot stilstand, wees stil, laat die vrede van Christus deur jou vloei na ander, en vertrou op God.

Skrywer:  Prof Francois Malan

Jan vra:

11 Petrus 1: 21 sê: Want geen profesie is ooit deur die wil van ‘n mens voortgebring nie maar deur die Heilige Gees gedrywe, het die heilige mense van God gespreek.
Daar is verskeie profesieë in die Bybel wat op hierdie wyse tot stand gekom het. Dan is daar “gesigte” wat die verskillende profete gesien het en die “woord” van die Here wat Hy tot die profete gespreek het. Soms het engele tot mense gespreek, ens.
As Moses op die berg klim, praat die Here met hom soos ‘n vriend teenoor ‘n vriend. In hierdie tyd het God ook tevoorskyn getree deur wolkedonder, weerligstrale en rook en so met Israel gespreek. Die aanhaling: “So spreek die Here” kom dikwels voor . Ek wonder op welke wyse die Here met die mense gepraat het – dalk met ‘n hoorbare stem of deur die gedagtegange van ‘n mens soos wat mense ook vandag ondervind?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Hebreërs 1:1-2 sê: In die ou tyd het God baie keer en op baie maniere met ons voorvaders gepraat deur die profete, maar in hierdie eindtyd het Hy met ons gepraat deur die Seun.

1 Petrus 1:11-12 sê: die profete het probeer naspeur na watter persoon of na watter spesifieke tyd die Gees van Christus wat in hulle was, verwys het toe Hy vooruit getuig het oor Christus se lyding en die heerlikheid wat daarop sou volg…Hierdie dinge is nou aan julle meegedeel deur hulle wat die evangelie aan julle verkondig het deur die Heilige Gees wat van die hemel gestuur is.

Hebreërs 3:7 sê: Daarom, soos die Heilige Gees sê …… (met verwysing na Ps 95:7-11 wat letterlik die stem –kol– van die Here aanhaal; 1983: ‘na Hom wou luister’).

Mat 10:20: Jesus sê vir sy dissipels ‘…die Gees van julle Vader wat deur julle praat’

Vgl. 2 Kor 13:3, Paulus sê vir die Korintiërs: ‘Julle soek ‘n bewys dat dit Christus is wat deur my praat.’

Die baie maniere van God se spreke in die ou bedeling was o.a. sy verskyning in visioene (Jes 6:1-13), drome (Gen 28:12), simbole/ritusse/lofsange, die Urim en Tummim (Num 27:21), engele (Gen 19:1,21), natuurgebeure (Eks 19:16), peste en plae (Eks 3:20), gebeure in die geskiedenis (uittog uit Egipte), volkswysheid (Spreuke), ekstase (1 Sam 10:10; 2 Kon 3:15), ‘n rokende oond en brandende fakkel (Gen 15:17).

Die HERE praat egter van aangesig tot aangesig met sy vriend Moses (Eks 33:11), soos Hy bv. in die vorm van een van die drie mans wat na Abraham toe gekom het, met hom gesels, ‘n belofte gee, kennis gee oor Sodom en saam eet (Gen 18:1,13,17,22,33). Die jong seuntjie Samuel het slegs die stem van die Here gehoor (1 Sam 3), soos die stem uit die hemel by die doop en verheerliking van Jesus op die berg (Mt 3:17; 17:5) en met Paulus se bekering (Hand 9:4).

Volgens Habakuk 1 is hy in ‘n lang gesprek met die HERE, met sy vrae en die HERE se lang antwoord daarop. Jesaja het die HERE se soom in die tempel gesien, gehoor van sy magtige teenwoordigheid wat die aarde vul, en die Here het met hom in gesprek getree (Jes 6:1,3,8-13; vgl. die roeping van Jeremia, Jer 1:4-8; en die stem wat Esegiël gehoor het van die HERE in ‘n gestalte met die voorkoms van ‘n mens, Eseg 1:25-23:27).

Maar baie keer is dit ‘n innerlike oortuiging van die profeet wat deur die Heilige Gees gelei is tot die oortuiging (vgl. Joh 16:8-15 dat die Heilige Gees mense oortuig van sonde en van die geregtigheid wat God skenk aan dié wat in Jesus glo, en van God se oordeel).

Die profetiese boodskap word byna altyd ingelei met die woorde: so spreek die HERE, of: die woord van die HERE het tot my gekom, en eindig met: ‘n woord van die HERE. Wat die HERE aan die profeet gee is ‘n woord (dabar of ’imra), soms in ‘n gestalte wat die woord spreek, soms net as ‘n stem wat in die dag of nag kan kom (vgl. bv. 2 Kon 20:5 die Here se antwoord op Hiskia se gebed aan Jesaja). Meestal is dit ‘n woord wat die Here direk met die profeet gepraat het, maar dit kan ook kom uit ‘n oortuiging deur die Heilige Gees in die profeet se denke.

Die Gees van die HERE lei mense tot oortuiging en om te profeteer (vgl. Num 11:17,25), en met wysheid te regeer, vgl. die rigters Otniël (Rigt 3:10), Gideon (Rigt 6:34), Jefta (Rigt 11:29), Simson (Rigt 13:25); en leer boere om te boer (Jesaja 28:23-29).

Die Gees van die Here word direk aan die woord van God verbind in

2 Kron 15:1 Die Gees van die HERE het oor Asarja…gekom;

2 Kron 20:14-15 Toe kom die Gees van die Here daar in die gemeente oor die Leviet

Jagasiël…en sê: Luister mense van Juda…So sê die Here…’;

2 Kron 24:20 Die Gees van God het vir Sagaria…in besit geneem…hy sê vir die vok: ‘So

sê God…’ ;

Neh 9:30 U het hulle gewaarsku deur U Gees deur middel van die profete;

Sag 7:12 die boodskap wat die Here die Almagtige deur sy vroeë profete gestuur het nie.

Die Gees gee ook wysheid:

Gen 41:38-39 Josef in wie die Gees van God is (1983: verstand van ‘n god);

aan Salomo in ‘n droom, 1 Kon 3:10-15)

Jes 11:2 Die Gees van die Here sal op hom rus, die Gees wat wysheid en insig gee…..

In die Ou Testament is die openbaring van God min kere deur uiterlike kultiese middels en handelinge, drome, urim en tummim, ens. verbind; meestal deur direkte openbaring van Hom as die persoonlik aktief teenwoordige God, soos die naam Jahweh ‘Die Ek is’ van Eks 3:14 (in ons bybel vroeër met HERE vertaal) 6,823 maal in die Ou Testament voorkom, wat met die profeet hoorbaar praat (vgl. bv. Amos 3:7: Die Here HERE doen niks as Hy nie sy besluit bekend gemaak het aan sy dienaars die profete nie). In Amos 9:1 sê hierdie boere-profeet: Ek het die HERE by die altaar sien staan en Hy het gesê…’

Johannes 1:1-3 het nuwe lig op die Ou Testament gebring deur Jesus bekend te stel as die Woord van God, wat van die begin af daar was, by God was, self God is; deur wie alles ontstaan het (vgl. 1 Korintiërs 8:6 wat reeds gesê het: vir ons is daar net een God, die Vader, uit wie alles is, en vir wie ons lewe; en net een Here, Jesus Christus, deur wie alles bestaan en deur wie ons lewe. Dit word breër uitgewerk in Kolossense 1:13-20 met Jesus as die beeld van die onsigbare God, in wie alles geskep is, in wie God met sy volle wese woon).

Daarmee word Jesus geïdentifiseer as die Woord van God deur wie God bv. aan die begin geskep het deur te sê: laat daar lig wees, ens. Maar dit beteken ook dat die hele Ou Testament, oral waar staan ‘so sê die HERE’ eintlik Jesus is, die Woord van God, die openbaarder van God en God se wil aan die mens. Vgl. bv. Jesus se uitsprake in Johannes 10:38: die Vader is in My en Ek in die Vader; Jn 12:50: wat Ek sê, sê Ek presies net soos die Vader dit vir My gesê het; Jn 14:10: die woorde wat Ek met julle praat, praat Ek nie uit my eie nie; maar dit kom van die Vader, wat in My bly en sy werke doen; vgl. Matteus 11:27: ook ken niemand die Vader nie, behalwe die Seun en elkeen aan wie die Seun Hom wil bekend maak (Lk 10:22).

In Jesus het God self mens geword (Joh 1:14) om as mens met ons te kom praat(vgl. Flp 2:7), Sy woorde is vir ons opgeteken sodat ons daarvolgens kan lewe. Die Heilige Gees het in ons kom woon (Joh 14:16-17; Rom 8:9,11) om ons te leer, daagliks te lei en in geloof aan Jesus en die Vader te verbind (vgl. ook Joh 14:23: As iemand My liefhet, sal hy ter harte neem wat Ek sê, en my Vader sal hom liefhê en Ons sal na hom toe kom en by hom woon). Soos die profete van ouds het ons nou die woord van God, deur Jesus gespreek in Ou en Nuwe Testament, in ons hand en word dit deur die Heilige Gees in ons harte geskryf om ons te lei volgens Jesus se woord as die maatstaf vir die lewe as kinders van God (Joh 14:26; 16:13-14). So het die Here in Jeremia 31:33 belowe (vgl. Hebr 8:10; 10:16 waar dit aangehaal word).

Vir ons is die woord van God hoorbaar deur dié wat die Woord van God wat mens geword het, verkondig (1 Petr 1:12), leesbaar in die Bybel wat mense onder die leiding van die Gees geskryf het (vgl. 2 Tim 3:16-17), sigbaar in die lewe van gelowiges (Mat 5:16), en deur die daaglikse leiding van die Heilige Gees in ons gedagtes en gewete (Joh 16:13).

Skrywer:   Prof Francois Malan