Liefde vir jou naaste – Francois Malan

Johan vra:

As wedergebore Christen, hoe belangrik is dit dat jy medegelowiges moet liefhê, of kan jy ‘n mens lief hê, maar nie van die persoon hou nie?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Jesus se opsomming van die wet behels ook ‘Jy moet jou naaste liefhê soos jouself (Mat.22:39), dit is die maatstaf vir die wyse waarop ons moet liefhê. In die bergrede sê Jesus selfs: Julle moet julle vyande liefhê, en julle moet bid vir dié wat julle vervolg, sodat julle kinders kan wees van julle Vader in die hemel. Hy laat immers sy son opkom oor slegtes en goeies, en Hy laat reën oor dié wat reg doen en oor dié wat verkeerd doen. As julle net dié liefhet wat vir julle liefhet, watter loon kan julle dan nog verwag? Maak die tollenaars nie ook maar net so nie? En as julle net julle broers groet, wat doen julle meer as ander? Maak die heidene nie ook maar so nie? Wees dan volmaak soos julle hemelse Vader volmaak is (Mat 5:43-48; vgl. ook Lukas 6:27-36 waar dit selfs meer prakties uitgewerk word).

Liefde is nie slegs ‘n toegeneëntheid nie, maar ‘n wilsbesluit, om selfs jou vyand lief te hê, omdat ons deel geword het van God se groot liefde. Liefde is die vrug van die werk van die Heilige Gees in ons (vgl. Gal.5:22).

1 Joh 4:7-8 sê: Geliefde, ons moet mekaar liefhê, want liefde kom van God, en elkeen wat liefhet, is ‘n kind van God en ken God. Wie nie liefhet nie, het geen kennis van God nie, want God is liefde.

1 Joh 4:19-21: Ons het lief omdat God ons eerste liefgehad het. As iemand sê: ‘Ek het God lief’, en hy haat sy broer, is hy ‘n leuenaar, want wie sy broer, wat hy kan sien, nie liefhet nie, kan onmoontlik vir God liefhê, wat hy nie kan sien nie. En hierdie gebod het ons van Hom gekry: Wie vir God liefhet, moet ook sy broer liefhê.  

1 Joh 3:15-16: Elkeen wat sy broer haat, is ‘n moordenaar; en julle weet dat geen moordenaar die ewige lewe in hom het nie. Hieraan weet ons wat liefde is: Jesus het sy lewe vir ons afgelê. Ons behoort ook ons lewens vir ons broers af te lê.

‘Wedergebore Christen’ – die wedergeboorte kom van God af, en is nie uit ons self nie. Dit is die werk van die Heilige Gees wat ons kom oortuig dat Jesus God is wat uit liefde die straf op ons sonde gedra het in ons plek (vgl. Joh 3:3 opnuut gebore/van Bo gebore; Joh 3:5: uit die Gees gebore; Joh 14:16:8 die Heilige Gees wat ons oortuig van sonde, van die geregtigheid wat Jesus vir ons verwerf deur ons verhouding met God reg te maak, en van oordeel as ons nie glo nie; Joh 1:29 Jesus as die Lam van God wat die sonde van die wêreld wegneem; Joh 1:1 Jesus is self ook God).

Romeine 8:14-16: Almal wat hulle deur die Gees van God laat lei, is kinders van God….julle het die Gees ontvang wat julle tot kinders van God maak en wat ons tot God laat roep: Abba, dit beteken Vader. Hierdie Gees getuig saam met ons Gees dat ons kinders van God is.

2 Kor 3:18 sê die Gees is besig om ons al meer te verander om aan die beeld van Christus gelyk te word.

‘n Wedergebore Christen het ‘n kind van die God van liefde geword, deur aan die liefdesoffer van sy Seun verbind te word deur God self, wat as die Gees van God ons kom wortel en grondves in die onmeetlike liefde van Christus, sodat ons deel word van die liefdeskrag van God om innerlike sterk te word in liefde, vervul met die volheid van God se liefde teenoor ander mense (Efesiërs 3:14-19).  

‘Kan jy ‘n mens lief hê maar nie van die persoon hou nie?’ – die liefde is juis bedoel om ons natuurlike voorkeure te oorskry. Daarin is ‘n wedergebore Christen anders as die tollenaars en heidene van Mat. 5:46,47 en die sondaars van Lukas 6:32-34. Ook ons as gelowiges hou van sekere mense en van ander nie, self van mede broers en susters in die Here. Maar as kinders van God is ons juis geroep om eensgesind te wees: een in liefde, een van hart, een in strewe, wat niks doen uit selfsug of eersug nie, maar in nederigheid moet die een die ander hoër ag as homself; nie net elkeen aan sy eie belange dink nie, maar ook aan dié van ander. Dieselfde gesindheid moet in ons wees wat daar ook was in Christus Jesus wat Homself verneder het tot die dood aan die kruis (vgl. Filippense 2:2-11).

1 Petrus 1:22,23 sê: Noudat julle julle in gehoorsaamheid aan die waarheid gereinig het om mekaar as broers ongeveins lief te hê, moet julle mekaar dan ook van harte en vurig liefhê. Julle is immers weergebore, nie uit verganklike saad nie, maar uit onverganklike saad: die lewende en ewige woord van God.

Dit is so dat ‘n mens meer aanklank vind by sekere persone as by ander; dat sommige mede-gelowiges se optrede en gesindhede dit moeilik maak om van hom of haar te hou, deurdat so ‘n persoon hooghartig en selfsugtig optree. Maar die liefde is juis daar om my voorkeure en afkeure te oorskry, om so ‘n persoon met liefde te wen.

Jesus het twaalf dissipels uitgekies uit ‘n skare van volgelinge, en een van die twaalf was ‘n verraaier, wat Hy tot op die end probeer wen het (Mark 3:13-19). Van die twaalf het hy by sekere geleenthede vir Petrus en Johannes en Jakobus saam met Hom geneem (vgl. Luk 8:51; Mat 17:1). Maar vir Petrus moes Hy een keer selfs sê ‘Satan! Jy is vir my ‘n struikelblok, want jy dink nie aan wat God wil hê nie, maar aan wat die mense wil hê (Mat 16:23), maar as hy Jesus liefhet, gee Hy opdrag om sy skape te versorg (Joh 21:15-17); vir Johannes en Jakobus noem Hy seun van die donder (Mark 3:17), en as hulle vuur uit die hemel wil afbid op ‘n dorp van die Samaritane het Jesus hulle skerp tereggewys (Luk 9:54,55). En dan word Johannes die dissipel vir wie Jesus baie lief was, aan wie Hy sy moeder se versorging opdra voor Hy sterf (Joh 19:26,27).

Skrywer: Prof Francois Malan

Liefde in Johannes 21 – Francois Malan

Andre vra:

in Johannes 21:15 vra Jesus vir Petrus 3 maal of hy Hom liefhet. Volgens n Baptiste Pastoor het Petrus die eerste maal gesê ” nee” ek het U nie Agape lief nie. Die 3de maal het Jesus sy standaard verlaag en gevra of hy hom filia liefhet, waarop Petrus ja geantwoord het. ( volgens die Grieks). As dit dan so is, hoekom is dit nie so in ons Bybels en in die Boodskap nie

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord.

Die afwisseling van die twee Griekse werkwoorde ‘om lief te hê’, agapao (liefde agape) en fileo (filia liefde) in Jn 21:15-17 is waarskynlik ‘n retoriese wisseling om herhaling te voorkom  en nie soseer om verskillende betekenisse aan te dui nie.

So gebruik hierdie Evangelie bv. vir die liefde van God vir die wêreld agapao in 3:16 en sy liefde vir die dissipels fileo in 16:27; vir God se liefde vir die Seun agapao in 13:34 en fileo in 5:20; vir Jesus se liefde vir Martha, Maria en Lasarus agapao in 11:5 en vir Lasaraus fileo in 11:3; vir die liefde van gelowiges onder mekaar agapao in 13:34 en fileo vir wêreldse mense onder mekaar; vir die liefde van mense vir Jesus agapao in 8:42 en fileo in 16:27 vir die liefde van sy dissipels vir Hom; in 19:26 word agapao gebruik vir die dissipel vir wie liefgehad het en in 20:2 fileo.

Dié Evangelie gebruik bv. drie woorde as sinonieme vir vis: prosfagion in 21:5; opsarion in 21:9,10,13 (6:9,11) en ichthus in 21:6,8,11. Vir skape oppas/laat wei word twee woorde gebruik bosko 21:15,17 en poimaino in 21:16; vir skape word twee woorde gebruik arnia in 21:15; probata, benewens hoofstuk 2 en 10, ook in 21:16,17.

Die skrywer het skynbaar daarvan gehou om sinonieme te gebruik. Daarom vertaal die Afrikaanse Bybels ook agapao en fileo albei hier met ‘liefde.’

Die betekenisse van die twee woorde oorvleuel mekaar tot op groot hoogte in die meeste verbande. Daar is egter in sekere ander verbande ‘n klein onderskeid tussen die twee: fileo/filia fokus op liefde of toegeneentheid op grond van omgang tussen persone; agapao/agape fokus op liefde of toegeneentheid op grond van hoë waardering en agting. Albei groepe woorde word egter gebruik vir die volle spektrum van liefhebbende verhoudings tussen persone, tussen mense en God, en tussen God en Christus.

Hier in Jn 21:15-17 is die gebruik van die twee woorde soos volg:

21:15 ‘Simon, seun van Johannes (soos by sy roeping 1:42, sonder Petrus/Rots, om ‘n nuwe begin met Petrus te maak), het jy my lief/agapao, meer as hulle hier? – volgens 13:37 was hy bereid om sy lewe vir Jesus af te lê; vgl. ook Mat 26:33 ‘Al sal hulle U ook almal in die steek laat, ék sal U nooit in die steek laat nie.’ En daarna het Petrus vir Jesus drie maal verloën Mat.26:34,75.

‘Ja Here, U weet dat ek U liefhet/fileo’ – Jesus ken die harte van mense Jn 2:25.

‘Laat my lammers wei’ – die swakkes in die geloof, wat soos Petrus gefaal het, Luk 22:31.

21:16 ‘Simon seun van Johannes het jy my lief/agapao?’ – nie in vergelyking met ander nie maar in sy eie hart?

‘Ja Here, U weet dat ek U liefhet/fileo’ – hy laat die beoordeling aan Jesus oor.

‘Laat my skape wei’

21:17 ‘Simon seun van Johannes het jy my lief/fileo?

Petrus word bedroef, nie omdat Jesus ook sy belydenis van fileo bevraagteken nie, maar ‘omdat Jesus hom die derde maal (dieselfde vraag) gevra het’ – sy oormoedige grootpratery voor die kruisiging is weg. Hy doen nou ’n beroep op die Here se alwetenheid, ook van wat in sy eie hart aangaan:

‘Here U weet alles.U weet dat ek U liefhet/fileo’.

‘Laat my skape wei.’

Petrus word in sy amp herstel as herder van die Here se kudde. Daarvoor is ‘n onbreekbare liefdesband met Jesus die noodsaaklike vereiste wat drie maal onderstreep word. Hierdie liefde het ook Petrus se marteldood gekos (21:18-19).

Skrywer: Prof Francois Malan

Is liefde belangriker as geloof en liefde? – Francois Malan

Yolande vra: 

In Korintiërs sê dit liefde is belangriker as geloof en hoop. Beteken dit dis okay om nie te glo nie, solank jy liefde leef? Ek was al by soveel begrafnisse waar die persoon wat dood is goed gepraat word. Dan sê die predikant X se lewe is gekenmerk deur liefde, maar sê niks oor sy/haar verhouding met Jesus nie. Dis vir my hartseer.

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

1 Kor.13:13 sê: ‘en nou bly geloof, hoop en liefde, hierdie drie; maar die grootste hiervan is die liefde.

In hoofstuk 13 het dit eintlik gegaan om die genadegawes wat tydelik is en ophou, teenoor die liefde wat vir altyd bly, en tot in ewigheid. Skielik noem Paulus geloof en hoop saam met die liefde, omdat dit die drie dinge is wat ons geestelike lewe opsom:

Geloof = vertroue op God; dat Hy ons vergewe en ons aanneem as sy kinders vir wie Hy sorg; omdat ons in sy Seun Jesus Christus glo, vertrou op sy offer vir ons sondes en op sy opstanding waardeur ons ook die ewige lewe ontvang. Die geloof is egter ‘n gawe van God, wat die Heilige Gees in ons bewerk.

Hoop = die verwagting van die ewige lewe saam met God, wat Christus vir ons waarborg deur sy Gees wat in ons kom woon het. Die Gees is God se waarborg dat ons sy kinders sal bly deur daagliks sy leiding te volg met die krag wat Hy vir ons gee om te lewe.

Liefde = is die verhouding van die Vader en die Seun en die Gees met mekaar (God is liefde, 1 Joh. 4:7-21). God het in ons kom woon met sy Gees, sodat ons ook kan begin liefhê: vir God en vir mekaar, selfs vir ons vyande (Matt.5:43-48), soos die Vader en die Seun en die Gees mekaar liefhet. Uit ons eenheid met mekaar kan die wêreld sien dat God ons liefhet (Joh.17:20-23).

Die spanning van die geloof wat nog nie sien nie, gaan egter ophou as ons by God kom, want dan sal ons Hom ten volle ken soos Hy ons ten volle ken (1 Kor.13:12).

Ook die spanning van die hoop op wat ons nie sien nie (Hebr.11:1), gaan ophou as ons die ewige erfenis van God ontvang in die hemel.

Maar die liefde bly tot in die ewigheid, as die verhouding tussen die mense van die God van liefde, en tussen God en sy kinders – niks kan ons skei van die liefde van God wat daar in Christus Jesus wat die Here oor ons lewe is nie (Rom.8:39).

As Jesus in Matteus 25:34-40 vertel van die oordeelsdag, sê Hy niks oor die geloof in Hom nie, maar praat Hy oor die persoon wat die erfenis van die ewige lewe ontvang se liefdesdade. Dit is die bewys dat ons in Hom glo en op Hom hoop.

Skrywer: Prof Francois Malan

Geloofsvrae: Selfliefde – Adrio König

Die wese van sonde

5. Selfliefde

Daar is ‘n ou kerklike tradisie wat teruggaan tot by Augustinus waarvolgens selfliefde sonde is. Augustinus het dit selfs as dié vorm van sonde gesien. Luther het gesê selfliefde beteken dat jy in jouself ingekeer is terwyl God jou juis op ander wil rig. Calvyn het gesê die wil van God is dat ons ons liefde vir onsself moet omdraai na ons naaste toe.

Tog is daar ‘n beskouing, wat veral in die apartheidsjare populêr was, waarvolgens daar ook ‘n gesonde vorm van selfliefde is. Dit sou dan opgesluit wees in Jesus se gebod: `Jy moet jou naaste liefhê soos jouself.’

Dit is egter waarskynlik ‘n misverstand. Wat gewoonlik bedoel word onder hierdie `gesonde selfliefde’ is eerder dinge soos selfrespek, verantwoordelikheid teenoor jou eie lewe, ‘n positiewe selfbeeld, of die ontwikkeling van die vermoëns wat ons ontvang het. Dat dit alles goeie dinge is, is buite diskussie. ‘n Mens kan trouens nie regtig van jou eie belange afsien en uitbeweeg om in liefde vir ander op te offer as jy nie ‘n gesonde selfbeeld het nie. Maar dit is nie selfliefde as ons liefde in die lig van die NT verstaan nie.

Om te verstaan dat selfliefde sonde is, moet ons weer oor liefde dink. Liefde is om uit te reik na ander, om vir ander op te offer, om selfs bereid te wees om jou lewe vir ander te gee. Dit beteken dat liefde ‘n verhoudingsbegrip is. Liefde het ‘n subjek én ‘n objek nodig – iemand moet iemand anders liefhê. Daarom kan ek nie myself liefhê nie, nie as ons by Jesus leer wat liefde is nie. Die een groot punt van Jesus se liefde is juis dat Hy nie na Homself gekyk en na sy eie belange omgesien het nie, maar na ons s’n.

Die Bybel is duidelik hieroor. Die sterkes word deur Paulus opgeroep: `Ons moenie aan onsself dink nie; elkeen van ons moet aan ons naaste dink en aan wat vir hom goed is en wat hom in die geloof kan opbou. Christus het immers ook nie aan Homself gedink nie’ (Rom 15:1-3). Netso is die goue reël, wat algemeen as ‘n alternatiewe formulering van die gebod tot naasteliefde aanvaar word, nie op twee voorwerpe gerig: op jouself én op die ander nie, maar net op die ander: `Behandel ander mense soos julleself behandel wil word’ (Luk 6:31).

Wat duidelik is, is dat jou eie behoefte die maatstaf word waarvolgens jy die ander moet behandel. Wat jy sou wou hê, moet jy aan ander doen. En dit is ‘n ou oortuiging in die kerk dat `soos jouself’ in die gebod tot naasteliefde juis die maatstaf is hoe jy die ander moet behandel. (Vgl ook 1 Kor 10:24,32; 13:5; Mark 8:35; en Fil 2:3-11 waar in die NAV `net’ in vers 4 weggelaat moet word en `ook’ met `juis’ vervang word.)

Ten slotte is dit tog duidelik dat Jesus die wet in twee gebooie opgesom het, en nie in drie: liefde tot God, liefde tot jou naaste, én liefde vir jouself nie.

Selfliefde is ‘n aaklige sonde omdat dit die mooiste en edelste wat ek vir ander moet doen, op myself rig. Luther: selfliefde is om in jouself ingekeer te leef, terwyl Jesus se hele llewe op ander gerig was, veral dié in nood. Selfliefde is selfsug.

Skrywer: Prof Adrio König