Die idee van die wegraping [3] – Dirk Venter

Teksgedeeltes waarvan die bedoeling verkeerd verstaan word, wat bymekaar gevoeg word, en dan die wegrapingsidee vorm

• Matteus 24:15-28 plus Daniël 9:24-27 – die groot verdrukking (sewe jaar lank)

Die tweede teksgedeelte wat onbedoeld verkeerd uitgelê word en by 1 Tessalonisense 4:16-17 getel word om die wegrapingsidee verdere gestalte te gee, is Matteus 24:15-18 (saamgelees met Daniël 9:24-27).  Daar is geen twyfel daaroor nie: hierdie teksgedeelte waarsku gelowiges dat die aktiwiteit van die bose en die gevolglike swaarkry op aarde ʼn hoogtepunt sal bereik net voor die Wederkoms (Matteus 24:29).  Matteus 24:21 noem dit “‘n groot verdrukking… soos wat daar van die begin van die wêreld af nie was nie en ook nie weer sal wees nie”.

In Daniël 9:25 is daar sprake van sewe tydperke, wat dan letterlik uitgelê word om “sewe jaar” te verteenwoordig.  Let egter daarop dat hierdie tydperk waarin nood en swaarkry op aarde ʼn klimaks sal bereik, pas voor die Wederkoms van Christus sal wees (Matteus 24:29), en dat tydens hierdie (enigste) Wederkoms “al die volke van die aarde” verslae sal wees en Hom op die wolke sal “sien kom met groot krag en majesteit” (Matteus 24:30-31).  Die idee dat Christus eers ongemerk kom om die kerk te kom wegruk voordat hierdie groot verdrukking plaasvind, kan dus nie uit hierdie teksgedeeltes afgelei word nie, maar net daarby ingelees word.

Oor die moontlikheid van twee Wederkomste, hoef daar net op die eenvormigheid van Matteus 24-25 ten opsigte van “die koms van die Seun van die mens” gelet te word, dikwels verder beskryf as: “met majesteit” en “saam met die engele”.  Diegene wat die wegrapingsidee voorstaan, pas verskillende gedeeltes van hierdie twee hoofstukke op die verskillende “wederkomste” (eerste = wegraping, tweede = oordeel) toe, om ooreen te stem met hulle besondere weergawe van die verloop van sake.  Daar is egter in die teks self geen sprake van meer as een “koms van die Seun van die mens” nie.  Alles wat hier gesê word oor die Wederkoms, het betrekking op een en dieselfde “koms van die Seun van die mens”: ʼn eenmalige Wederkoms, waarvan almal kennis sal neem, en wat op die oordeelsmoment uitloop.  Die res van die Nuwe Testament is ook konsekwent in sy verwagting van ʼn enkele Wederkoms (vgl. 1 Korintiërs 1:7-8; Filippense 1:6, 10; 1 Tessalonisense 5:1-11; Titus 2:13; 2 Petrus 3:10-13; Handelinge 1:9-11 ens.)

Waar kom die idee vandaan dat die kerk die groot verdrukking gespaar gaan word, en dus eers weggeraap gaan word voordat dit aanbreek?

Daar word geredeneer dat God altyd sy mense uitred voordat Hy sy oordeel uitgiet.  Die redding van Noag en sy gesin voor die sondvloed, en die redding van Lot en sy gesin voor die verdelging van Sodom en Gomorra, dien as vernaamste voorbeelde hiervan.  Dus, word daar afgelei, sal God mos die kerk red (wegneem) voordat die groot verdrukking aanbreek?  Tel hierdie “wegneem”-beginsel by 1 Tessalonisense 4:17, wat skynbaar melding maak van hoe God dit hierdie keer gaan doen (deur ʼn skielike “wegruk” van dié wat glo, om Hom tussen Hemel en aarde te ontmoet), en jy kry die kern van die (bedelings-premillenialistiese) wegrapingsidee: God gaan die gelowiges letterlik tussen die ongelowiges uitruk, die lug in, om by Hom te gaan wees en so gespaar te word van die groot verdrukking wat kom.

Die geforseerde interpretasie van 1 Tessalonisense 4:17 is reeds uitgewys.  Maar daar is ook probleme met die “wegneem”-beginsel wat daarby getel word.  Die redding van Noag en sy gesin, en Lot en sy gesin, is wel goeie voorbeelde van hoe God sy mense uitred, teenoor die goddeloses wat “agtergelaat word” om deur sy oordeel oorweldig te word.  Die toepassing daarvan op die groot verdrukking is egter foutief.  Die gelowiges sal wel van God se groot oordeel gered word (wat op die ongelowiges uitgegiet gaan word na sy Wederkoms en die onderskeiding tussen gelowiges en ongelowiges voor die groot wit troon; vgl. Matteus 25:31-33, Openbaring 20:11-15).  Maar nêrens in die teksgedeeltes wat die groot verdrukking beskryf, word daar melding daarvan gemaak dat die gelowiges daarvan gespaar sal word nie.  Die groot verdrukking is nie (soos die bedelings-premillenium interpretasie aanvoer) ʼn ander bedeling tussen ʼn “eerste” en “tweede” wederkoms nie, maar bloot die klimaks van die huidige tydperk waarin ons leef, waaroor Christus ons gewaarsku het “in die wêreld sal julle dit moeilik hê; maar hou moed: Ek het die wêreld klaar oorwin” (Johannes 16:33).  Matteus 24 self waarsku dat “julle” (dit is die gelowiges) doodgemaak en gehaat sal word (24:10), nie dan mislei moet word nie (24:11, 23-27), moet bid dat “julle” nie in die winter of op die sabbat hoef te vlug nie omdat dit so ʼn groot verdrukking sal wees (24:20-21), en dus per implikasie daar sal wees wanneer al hierdie dinge gebeur.  Daar is dus nie in die teksgedeelte sprake daarvan dat die gelowiges die groot verdrukking gaan vryspring nie.

Lees gerus meer in:

DU RAND, J.   2007.  Die A – Z van Openbaring.   Vereeniging : CUM.

Outeur: Ds Dirk Venter

Die idee van die wegraping [2] – Dirk Venter

Teksgedeeltes waarvan die bedoeling verkeerd verstaan word, wat bymekaar gevoeg word, en dan die wegrapingsidee vorm

•          1 Tessalonisense 4:16-17 – die ontmoeting met Jesus in die lug

Hierdie is sekerlik die belangrikste teksgedeelte vir die idee van die wegraping, en die een waaruit dit oorspronklik afgelei is.  (Die Griekse woord “harpazo” in 4:17, vertaal in Latyn met “rapere”, word “snatching away” of “rapture” in Engels).  Hier begin die misverstand.  Wanneer Paulus hierdie woorde aan die Tessalonisense skryf, is sy doel nie om daarmee ʼn nuwe idee oor die Wederkoms aan hulle oor te dra nie (sy ander briewe verkondig immers nie ʼn wegrapingsidee nie), maar om ʼn vraag te beantwoord wat hulle oor die Wederkoms gehad het. 

Die Tessalonisense was duidelik bekommerd oor wat met gelowiges wat reeds dood is, gaan gebeur wanneer die Wederkoms plaasvind (4:13, 18).  Paulus gee hulle ʼn vertroostende antwoord: hierdie oorlede gelowiges gaan eerste opgewek word, en daarna gaan hulle saam met dié wat nog lewe, die Here tegemoet om vir altyd by Hom te wees.  Hul geliefdes wat reeds dood is, sal dus wel tot die lewe opgewek word (4:14) en sal gevolglik niks agterstaan ten opsigte van dié wat nog lewe met die Wederkoms nie (4:15). 

Binne sy argument dat die dooies opgewek gaan word en dus ingesluit is by die herontmoeting met die Here, gebruik Paulus die Griekse woord harpazo (4:17) – hulle gaan “weggeruk” word om Hom te gaan ontmoet.  Waarom gebruik hy hierdie buitengewone woord (vir hom) – wat wil hy daarmee sê?  Waarskynlik wil Paulus met hierdie woord maar net beklemtoon dat die moment waarop die gelowiges met Christus herenig gaan word, oombliklik en gevolglik ook beslissend en finaal gaan wees.  Kyk gerus na 1 Korintiërs 15:52 waar hy soortgelyke klem lê op “oombliklikheid”.  Die “wegruk”-aksie” op sigself is glad nie belangrik vir die punt wat hy wil maak nie.  Om dit tot prominensie te verhef, is gevolglik om die teks te forseer om iets te sê wat dit nie bedoel nie.

Paulus verkondig dus nie hier die idee dat die kerk weggeraap gaan word en dat alle ongelowiges agtergelaat gaan word vir ʼn tydperk van intense swaarkry nie, maar eenvoudig net die opwekking van die dooies en die hereniging van alle gelowiges met Christus op die dag van die Wederkoms, dié wat nog lewe en dié wat reeds gesterf het.  Die wegrapingsleer se gedagte van ʼn geheime koms van Christus (ongemerk deur die ongelowiges) word ook deur hierdie gedeelte self weerspreek, deur die driedubbele bevestiging dat sy koms luid aangekondig gaan word (deur sy eie “bevel”, “die stem van die aartsengel” en die “trompet”, 4:16; vgl. Johannes 5:28-29).  Almal sal weet wanneer die Here terugkeer! 

Hierdie enkele verwysing in die Nuwe Testament, dat die gelowiges Jesus in die lug gaan ontmoet (baie ander teksgedeeltes verwys daarna dat ons by Hom sal wees in die Hemel, maar maak geen melding van ʼn ontmoeting in die lug – tussen Hemel en aarde – (soos hier die geval is nie), en die melding dat die gelowiges van die aarde af “weggeruk” (harpazo) gaan word tot hierdie ontmoeting, beklee regtig nie ʼn belangrike plek in Paulus (of die Nuwe Testament as geheel) se leringe oor wat in die laaste dae en met die Wederkoms gaan gebeur nie.  Die “ontmoeting in die lug” is nie eers in die onmiddellike konteks (1 Tessalonisense 4:13-18), belangrik vir die argument waarmee Paulus besig is nie, en is dus eintlik maar ʼn terloopse opmerking!  Gevolglik behoort dit nie ʼn sleutelteks gemaak te word, vanwaar ʼn hele (wederkoms-) idee uitgebou word nie. 

Lees gerus meer in:

DU RAND, J.   2007.  Die A – Z van Openbaring.   Vereeniging : CUM. 

Outeur: Ds Dirk Venter

Die idee van die wegraping [1] – Dirk Venter

Sodra ʼn mens oor die Wederkoms van die Here begin praat, is die heel belangrikste vraag wat gevra kan word: “is ek gereed?”  “Wanneer die-kinders-van-die-Here en die-res van mekaar geskei gaan word, in wie se geselskap gaan ek myself bevind?”  In die lig van hierdie vraag, is die besonderhede van die Wederkoms nie eintlik so belangrik nie.  Die belangrikste is dat dit gaan plaasvind, en dat elkeen van ons persoonlik gereed moet wees wanneer dit plaasvind.  As iemand dus geleer is dat die Wederkoms gaan plaasvind by wyse van ʼn wegraping, en dit het die gevolg gehad dat die persoon besef dat hy/sy onvoorbereid was, sy/haar lewe oorgegee het aan Christus as Verlosser en Koning (en gevolglik voorbereid is op die Koning se koms!), is dit reg so.  Die punt is immers dat die Wederkoms gaan gebeur en dat mens reg moet wees daarvoor, nie noodwendig hoe of wanneer dit gaan gebeur nie.

Die “wegraping” (al dan nie) moet dus nie te belangrik gemaak word, of tot ʼn geskilpunt verhef word nie.  As gelowiges moet ons nie toelaat dat iets van sekondêre belang ons in kampe verdeel nie!  Tog het die idee van die wegraping in die laaste paar jaar prominensie verkry, ook in Suid-Afrika, en wil ons as gelowiges graag weet wat die Bybel daaroor sê (of nie sê nie).  Gevolglik wil hierdie reeks artikels kortliks daaraan aandag gee.

Leer die Bybel duidelik dat daar ʼn wegraping gaan plaasvind?  In kort is die antwoord hierop: “nee”, maar die saak is nie heeltemal so eenvoudig nie – lees dus gerus die hele reeks artikels oor hierdie tema.  Die idee van die wegraping het voortgespruit uit die optelsom wat gemaak is van ʼn reeks ongelukkige (onbedoelde) interpretasiefoute van sekere teksgedeeltes in die Bybel.  Nadat hierdie paar interpretasiefoute bymekaar getel is, het dit ʼn prentjie van Christus se Wederkoms geskets wat in der waarheid nie meer ooreenstem met die bedoeling van die Nuwe Testament nie.  Met hierdie prentjie in gedagte, word die idee van die wegraping dan ook dikwels in ander teksgedeeltes van die Bybel ingelees, terwyl daardie teksgedeeltes in der waarheid niks daaroor sê nie.

Hoe verloop die “laaste dae”, na aanleiding van die wegrapingsidee?

Daar is verskillende variasies op die idee van die wegraping, maar hierdie reeks artikels is veral toegespits op die variasie wat tans die bekendste is, veral nadat dit  populêr gemaak is deur die Left Behind-reeks van Jerry B. Jenkins en Tim La Haye (uitgegee kort voor die emosioneel belade jaar 2000; Christian Art Publishers).

Left Behind-reeks geskets word van die “laaste dae”, stem grootliks ooreen met die “bedelings-premillenium” interpretasie, wat soos volg lyk.  Na Christus se hemelvaart volg die tydperk (bedeling) van die kerk op aarde.  Aan die einde van hierdie tydperk keer Christus (ongemerk deur die ongelowiges) terug met die wolke (ʼn eerste wederkoms) en word die gelowiges (die Bruid / die kerk) “weggeraap” om by Hom in die hemel te gaan wees, en so die “groot verdrukking” van sewe jaar gespaar te word (die volgende tydperk / bedeling).  Tydens hierdie sewe jaar kom (die grootste deel van) die volk Israel tot bekering, kom die antichris aan bewind, en tref allerlei rampe en teenspoed die aarde (die 7 seëls, trompette en bakke van Openbaring).  Na afloop van die “groot verdrukking” keer Jesus terug na die aarde (ʼn tweede wederkoms), verslaan Hy die antichris by die groot slag van Armageddon, word die duiwel in die onderaardse diepte gegooi, en word die martelare van die groot verdrukking opgewek.  Hierna volg die volgende bedeling, naamlik die “duisendjarige vrederyk”, waartydens die opgewekte martelare letterlik vir ʼn duisend jaar saam met Christus heers op die aarde, vanuit die hoofstad Jerusalem.  Aan die einde van hierdie bedeling word slegs die ongelowiges opgewek om geoordeel te word (aangesien die gelowiges wat voor die wegraping gesterf het, toe reeds opgewek is [eerste opstanding?] en saam met die lewende gelowiges weggeraap is, en die gelowiges wat tydens die verdrukking gesterf het, ook reeds opgewek is [tweede opstanding?] om die 1000 jaar saam met Hom te regeer).  Na hierdie (finale) opwekking en oordeel volg die laaste bedeling, naamlik die ewigheid, waartydens die gelowiges in die nuwe Jerusalem woon en die ongelowiges in die hel is.

Dit is dus duidelik dat die idee van die wegraping deel is van ʼn redelik gekompliseerde uiteensetting van ʼn reeks gebeure in die eindtyd.  Dit is natuurlik ook die rede waarom daar verskillende variasies van die idee is – voorstanders van die wegraping (en die tydperke daarrondom), verskil oor die volgorde waarin dinge veronderstel is om te gebeur.  Die vraag is egter of die Bybelse teksgedeeltes, waaruit die wegraping en samehangende gebeure afgelei word, deur God gegee is om vir ons so ʼn gekompliseerde uiteensetting van die laaste dae te skets?  Is dit werklik die bedoeling of boodskap van hierdie teksgedeeltes?

Die volgende twee artikels in hierdie reeks sal aandui hoe die verkeerde uitleg van veral twee teksgedeeltes die wegrapingsidee (soos voorgestaan deur die Left Behind-reeks) help vorm het.

Lees gerus meer in:

DU RAND, J.   2007.  Die A – Z van Openbaring.   Vereeniging : CUM.

Outeur: Ds Dirk Venter

Is jy arm van Gees? – Dr Kobus Kok

In Matteus 5-7 vind ons die sogenaamde Bergrede van Jesus. Hier leer Jesus die skare, en deel hy met hulle belangrike konsepte en geestelike waarhede rondom die koninkryk. 

In die Afrikaanse Nuwe Vertaling van Matteus 5:3 lees ons die volgende: “Geseënd is dié wat weet hoe afhanklik hulle van God is, want aan hulle behoort die koninkryk van die hemel.”

In die Ou Vertaling lees ons dit so effens anders: “Salig is die wat arm van gees is, want aan hulle behoort die koninkryk van die hemele.”

Die vraag is dan, hoekom lyk hierdie twee vertalings so verskillend van mekaar? Die antwoord lê in die oorspronklike teks, naamlik die Griekse Nuwe Testamentiese teks, en in die teorie oor vertaling. In die vertaalwetenskap praat die geleerdes onder andere van ‘n letterlike vertaling en dinamiese vertaling van die Griekse teks. Met die letterlike vertaling, vertaal ons die Griekse woorde net soos dit daar staan in die Grieks. Die probleem met sulke vertalings is egter dat hierdie soort vertaling nie altyd mooi vir ons help om presies te kan verstaan wat daar gesê word nie, omdat die manier van praat en die beelde wat gebruik is in die antieke tyd en antieke kultuur nie noodwendig meer so gebruik word nie. Vat maar net ‘n hedendaagse voorbeeld: “Die man is hoog in die takke met sy Sanna in sy hand op die wa.” Indien mens dit letterlik in Engels sou vertaal, sou mens dit so vertaal: “The man is high in the trees with his Sanna in his hand on the wagon.” Enige iemand kan sien dit is sommer ‘n deurmekaar en misleidende vertaling. In Afrikaans het ons natuurlik ‘n spreekwoordelike manier van praat, waar “hoog in die takke” iemand beskryf wat dronk is. ‘n Sanna was ‘n geweer in die tyd van die Boere-oorlog in 1899-1902, en ‘n wa verwys waarskynlik na ‘n ossewa. Daarom sal ‘n dinamiese vertaling eintlik beter wees, omdat dit die oorspronklike bedoeling van die teks en die betekenis beter weergee: “Die man is dronk en sit met sy Sanna-geweer op die ossewa”. Die Engelse dinamiese vertaling sal dus ook meer sin maak: “The man is drunk and sits with his gun on the wagon.”

Net so werk ons met vertalings van die Bybel. In ‘n sekere sin sou ons kon sê dat die Afrikaanse Ou Vertaling nader aan ‘n letterlike vertaling van die Grieks is en ook in ‘n Afrikaans wat jare terug gepraat is en waarvan sommige woorde nie meer so bekend is nie. Daarom word “salig” eerder vertaal met “geseënd” en dit is in elk geval ‘n meer akkurate beskrywing van die woord “makarioi” in die Grieks. Verder sien ons dat die woord “arm van gees”, in die Nuwe vertaling met “hoe afhanklik hulle van God is”, vertaal word. Hierdie betekenis is weereens nader aan die woord “ptogoi” wat ons in die oorspronklike Grieks vind. Die konteks van die antieke tyd moet dalk eers beskryf word om die laasgenoemde sin beter te verstaan.

In die antieke wêreld van die Bybel het die samelewingstrukture effens anders daarna uitgesien as vandag, en het soos ‘n piramide gelyk. Daar was ten minste twee groot groeperings, naamlik die rykes en die armes. Die rykes, aan die bopunt van die piramide, het bestaan uit twee prominente strata naamlik die hoër ryk klasse (senatorial) en die laer ryk klasse (equestrian) wat ongeveer 1-3% van die totale samelewing uitgemaak het. Heel onder aan die piramide was die massa arm mense, waarvan sommige ook slawe was. In die middel tussen die twee groepe het ons die middelklas gehad wat minder as die armes was. Dit beteken dat die meeste mense in die antieke tyd arm was en ons weet vandag dat die rykes die armes oor die algemeen uitgebuit het en teenoor hulle gediskrimineer het. In Griekse literatuur verwys die term “ptogoi” na die groot groep arm mense, en veral na die bedelaars – die wat die afhanklikste was en eintlik aan die heel onderste punt van die broodlyn geleef het.

Die teks van Matteus praat dan in die Grieks van die “ptogoi to pneumati” (die armes van gees). Hierdie mense is dus diegene wat weet hoe afhanklik hulle van God is. Matteus sê dat sulke mense, wat weet hoe “ptogoi” (arm) hulle is, of hoe afhanklik hulle van God is, diegene sal wees wat sal beleef hoe God voorsien, hulle sal waarlik gelukkig en geseënd wees. Matteus sê dus dat om arm van gees te wees, ‘n goeie ding is, want mense wat arm van gees is, is hulle wat weet hoe afhanklik hulle van God is, en aan hulle behoort die koninkryk van die hemele. Mag jy ook “arm van gees” wees. Dit is vir Matteus dus eintlik ‘n kompliment en nie ‘n belediging nie! 

Outeur: Dr Kobus Kok