God se wil en die mens se wil – Francois Malan

Karen vra:

Is dit so dat God nie kan of sal teen ‘n mens se wil gaan nie? Indien wel, maak dit nie sin om dan bv jou hele lewe lank vir jou kind te bid as hy as volwassene in elk geval dalk verkeerde keuses maak en God dan nie teen sy wil sal gaan nie. Dan maak die teks van ‘n kragtige gebed van ‘n regverdige wat groot krag het nie sin nie. As God dan nie ‘n invloed kan uitoefen op so ’n kind se wil nie, wie kan.?

Antwoord

Prof. Francois Malan antwoord:

In die brontaal (Grieks) van Jakobus 5:16b staan: ‘groot is die krag van gebed van ‘n regverdige wat uitgewerk word.’ Die 1983-vertaling vertaal: ‘die gebed van ‘n gelowige het ‘n kragtige uitwerking.’ Dit word bewys deur verse 17-18 se verwysing na Elia se gebed dat dit nie moet reën nie, en vir drie jaar het die Here dit nie laat reën nie, en Elia het weer gebid en die Here het oorvloedige reën gegee. Deur die gebed van God se kind, sal God kragtig werk in die persoon vir wie gebid word. 

            Elia was ‘n gewone mens soos ons (die gelowiges vir wie Jakobus skryf). 1 Konings 17:1 beskryf hoe Elia, ‘n bywoner uit Gilead oorkant die Jordaan, vir Agab, die goddelose koning van Israel, in die hoofstad Samaria sê dat hy, wat Elia is, in diens van die God van Israel staan, en dat daar die volgende paar jaar geen reën of dou sal val nie, behalwe as hy so sê. Konings 18:1 sê dat na omtrent drie jaar, die woord van die Here tot Elia gekom en vir hom gesê het om weer na Agab toe te gaan en te sê: ‘dit sal weer reën.’ Daarop volg dan die hele gebeure op Karmelberg waar die Baälpriesters die hele dag lank tevergeefs gebid het vir vuur uit die hemel om hulle offer aan Baäl aan die brand te steek, en die Here laatmiddag vuur gestuur het op die gebed van Elia om sy offer te laat brand. Daarna het Elia sewe maal gebid, totdat ‘n wolkie so groot soos ‘n man se hand begin verskyn het van die see se kant af en vinnig groot donderwolke geword het wat laat reën het.

            As Jakobus praat van ‘n ‘regverdige,’ word daarmee bedoel iemand wie se verhouding tot God reggestel is deur geloof in Jesus Christus, die Seun van God, wat mens geword het om vir ons sondes te sterf, en van ons, wat aan Jesus verbind is deur geloof, kinders van God te maak (Romeine 8:12-17).

            Volgens Johannes16:7-12 stuur Jesus die Heilige Gees om die wêreld te weerlê/oortuig van sonde, geregtigheid en oordeel (1983-vertaling verduidelik die Grieks soos volg: ‘bewys dat die wêreld skuldig is aan sonde, en dat die reg aan my kant is, en dat die oordeel al gekom het).  

Dit is nie so dat God nie ‘n invloed kan uitoefen op iemand se wil nie. Dit is juis die werk van die Heilige Gees om vir die sondaar oortuigend te bewys dat hy verkeerd is. Dit doen die Gees egter deur die woord van God, wat so ‘n persoon probeer oortuig deur die liefde van God vir die wêreld wat so groot is, dat Hy sy enigste Seun gegee het, om die sonde van die wêreld te sterf (Johannes 3:16; Romeine 8:3). Maar ons mense is die draers van die boodskap van God se liefde deur ons woorde en ons optrede. God wil deur ons werk om ander te oortuig, en Hy sal ons woorde en lewenswyse gebruik om ander na Hom toe terug te bring (vgl. Jesus se gebed in Johannes 17:20; en sy opdrag aan sy volgelinge in Matteus 28:18-20). 

            Jakobus 5:19,20 spel dit uit: ‘My broers, as een van julle van die waarheid afdwaal en iemand hom terugbring, weet dan dat hy wat ‘n sondaar van sy dwaalweg terugbring, hom uit die dood red en maak dat ‘n menigte sondes vergewe word.’

God gaan juis teen ‘n mens se wil in, en leer ons om sy wil te doen. Maar Hy gryp jou nie aan die nek en dwing jou nie om jou sonde te laat staan nie. Hy het juis die mens geskep om self te besluit. Maar God doen alles om ons te oortuig van sy wil. Uit liefde het Hy sy Seun gestuur, en die Heilige Gees gestuur om ons te oortuig totdat ons besluit om in Jesus te glo, en dan vir ons te lei in die wil van God, deur ons wil aan Hom en sy woord te onderwerp en soos Hy uit liefde te begin lewe (vgl. die vrug van die Gees in ons, Galasiërs 5:22; Romeine 8:9-17). God kan ook omstandighede gebruik om mense tot inkeer te bring, soos bv. die droogte wat Hy in Elia se tyd gestuur het. Maar ten spyte daarvan het Agab nie tot bekering gekom nie. Die grootste deel van Israel het egter in God geglo en die 400 priesters van Baäl uitgeroei, wat hulle verlei het tot afgodsdiens om hulle vrugbaarheid en reën van Baäl te verwag (1 Kon.18:18). 

Skrywer:  Prof Francois Malan

Geslagsregisters – Marius Nel

Jan vra:

‘n Groot deel van die eerste boek van die Kronieke bevat deurlopend ‘n klomp name. Vir die rede is dit seker ‘n kroniek. Omdat die boek in die Bybel opgeneem is, sê dat dit aan die vereistes van die kanon voldoen het. Sommige gelowiges staan daarop dat ELKE WOORD in die Bybel deur God geïnspireer is en ek wonder tog hoe ‘n naam hiertoe bydra. En by implikasie hoe die boek die vereistes van die kanon tevrede gestel het?

Antwoord

Prof Marius Nel antwoord:

Geslagsregisters het in antieke tye ‘n belangrike rol gespeel, en wel as volg: mense het geslagsregisters gebruik om hulleself histories aan persone en gebeure te anker. My pa is so-en-so en my oupa so-en-so, en so aan. En wanneer ek hulle naam sien, dan onthou ek wie hulle was en wat in hulle lewe gebeur het. Dit is my voorgeskiedenis, dit wat my lewe bepaal. Hier hoort ek en dit is my identiteit. Vir ons maak geslagsregisters nie veel sin nie, maar vir vorige geslagte (selfs ons voorgeslagte onder Afrikaners) was dit baie belangrik. Jy is jou geskiedenis.

Terug na Kronieke. Juda kom terug in hulle eie land ná die ballingskap en nou tel hulle weer die lyne op nadat hulle identiteit byna vernietig is. Ons moet onthou dat alle ander volke wat deur eers Assirië en daarna Babilonië in ballingskap weggevoer is, vernietig is. Israel nie. En nou skryf hulle neer wie hulle is en waar hulle vandaan kom. Dit is waar die geslagsregisters van Kronieke vandaan kom.

Dat dit nie vir ons veel sin het nie, het te doen daarmee dat Kronieke nie in die eerste plek vir ons geskryf is nie, maar vir mense wat in die vyfde eeu vC. geleef het. Vir hulle was die geslagsregisters belangrik, goeie nuus.

Oor die inspirasievraag is reeds veel op bybelkennis.co.za geskryf. Ek dink nie dis so eenvoudig dat die Bybel woord-vir-woord deur God ingeasem is nie. Daar is nie ‘n teks in die Nuwe Testament, op gemiddeldes gewerk, waarvoor daar nie ‘n variant op een woord bestaan nie. Die inspirasie het, na my mening, eerder te doen met die werk wat die Gees in gelowiges se lewens doen wanneer hulle die Bybel biddend lees – Hy maak dit God se Woord vir hulle lewe.

Skrywer: Prof Marius Nel

“Bad men need nothing more to compass their ends, than that good men should look on and do nothing.” – John Stuart Mills

Jesus verlaat die hemel om vir ons te sterwe

‘n Engel kom by Maria en sê vir haar dat sy geboorte aan die Messias sal gee. Wat was Maria se reaksie? Onthou sy het nog nie vir Jesus ontmoet nie – Hy was nog nie gebore nie. Sy kry ‘n wonderlike boodskap wat beskryf  wie Jesus is en wat Hy sal doen. Sy reageer op ‘n wonderlike manier. In haar voorbeeld kry ons insigte in hoe ons moet reageer oor al die dinge wat ons aangaande Jesus gehoor het. Daarvoor gaan ons na Lukas 1:26 – 45 kyk.

Wat sê die engel vir ons aangaande Jesus? Hy sal groot wees en die Seun van die Allerhoogste genoem word. Dit beteken dat Jesus baie meer is as net ‘n volgeling van God. Die engel sê verder: En Hy sal as koning oor die nageslag van Jakob heers tot in ewigheid. Tot in ewigheid? Die engel weet dat Maria nie weet wat om te glo nie, en daarom herhaal hy dit net op ‘n ander manier: Aan sy koningskap sal daar geen einde wees nie.

Die engel gaan nou verder met sy aankondiging aan Maria:

• Die Heilige Gees sal oor jou kom, en die krag van die Allerhoogste sal die lewe in jou wek. Daarom sal die een wat gebore word, heilig genoem word, die Seun van God. God se goddelike natuur sal in hierdie kindjie ingeplant word. Hy sal heilig en sonder sonde vir altyd lewe. God word mens toe sy Seun die menslike natuur aanvaar en fisies in hierdie wêreld gebore word.
• Jy moet Hom die naam Jesus gee. Jesus beteken God wat red. In sy Naam sien ons die uniekheid van die Christelike geloof – daar is ‘n groot waarheid in sy Naam ingebind. Elisabet sê vir Maria: Gelukkig is sy wat glo dat in vervulling sal gaan wat die Here vir haar gesê het!  Hy wat gebore gaan word, is die Here.

Hierdie moes sekerlik ‘n skok vir Maria gewees het – beide sosiaal en teologies. Maria was waarskynlik ongeveer 14 jaar oud op hierdie stadium. Hulle was arm. Toe hulle Jesus bring om besny te word, kon hulle slegs twee duiwe offer. Hulle sou haar ook sosiaal verwerp het omdat sy swanger was. Hierdie jong, arm, onteerde swanger, ongetroude, plattelandse meisie beklee vandag ‘n besondere plek in die geskiedenis. Hoekom? Oor die manier waarop sy op God en sy boodskap gereageer het.

• Sy dink – sy gebruik haar rede

Sy was verwonderd oor die woorde en het gewonder wat die begroeting tog kon beteken.  Wat beteken dit alles? Maria besin oor hoe alles gaan uitwerk. Sy sukkel om te verstaan. Ons moet onthou dat sy Joods was. ‘n Boodskap van ‘n mens wat Goddelik sal wees, sal sy, en die ander Jode, nie kon verstaan nie. Dit was vir haar net so moeilik om die boodskap te verstaan as wat dit vandag nog vir ons moeilik is.

• Sy spreek haar twyfel openlik uit

Hoe is so iets moontlik? Sy spreek haar twyfel openlik teenoor ‘n engel uit. Sy is eerlik oor haar onsekerhede en vrae. Sy is nederig, maar as jy eerlik twyfel is jy oop vir oortuiging. As Maria nie gevra het nie, sou die engel nooit een van die grootste waarhede gesê het nie: Niks is vir God onmoontlik nie.

• Maria gee haarself volledig oor

Ek is tot beskikking van die Here. Laat met my gebeur wat u gesê het. Ons wil altyd oor die koste van dissipelskap onderhandel; ons wil self besluit oor watter dinge ons bereid is om op te gee. Ons kan nie vooraf alles weet wat God van ons gaan vra nie. Daarom vereis dit moed en gewilligheid om sy wil te doen. Maria doen afstand van haar reg om self te besluit. Ons moet die Here onvoorwaardelik gehoorsaam en beheer van ons lewens aan Hom oorgee.

• Sy bespreek alles met Elisabet

Ons lees dat Elisabet met die Heilige Gees vervul is. Sy help Maria om te verstaan dat sy die moeder van die Here is. Dit moes gehelp het, want net daarna bars Maria in ‘n loflied uit – die bekende Magnificat: Ek besing die grootheid van die Here, ek juig oor God, my Verlosser. Maria verstaan eers werklik nadat sy met ‘n medegelowige gepraat en saam aanbid het.

 “We must develop and maintain the capacity to forgive. He who is devoid of the power to forgive is devoid of the power to love. There is some good in the worst of us and some evil in the best of us. When we discover this, we are less prone to hate our enemies.” – Martin Luther King, Jr.

Jesus sit aan die regterhand van die Vader

In Handelinge 1 lees ons van Jesus se laaste optrede op aarde gevolg deur sy hemelvaart. Die apostels kyk stip na die hemel – selfs nadat Jesus nie meer gesien kan word nie. Hulle is onseker oor die betekenis van die hemelvaart. Ook vir ons is dit moeilik om te verstaan. Die vraag is nie hoe dit gebeur het nie, maar hoekom dit gebeur het.

Jesus lei hier ‘n nuwe verhouding met ons en die wêreld in. Maar hoe beïnvloed dit ons in die praktyk?

• Hy is beskikbaar vir ons. Hy sit aan die regterhand van God van waar Hy vir ons voorspraak doen by die Vader. Ons het die versekering dat Hy ons nooit sal verlaat nie. Wie kan ons veroordeel? Christus Jesus het gesterf, maar meer as dit: Hy is uit die dood opgewek, Hy sit aan die regterhand van God, Hy pleit vir ons (Romeine 8:34).
• Hy beheer alles vanuit sy ereplek aan die regterhand van God. Ons weet dat God alles ten goede laat meewerk vir dié wat Hom liefhet, dié wat volgens sy besluit geroep is (Romeine 8:28).
• Omdat Jesus in die hemel is kan ons weet dat ons vergewe is.

You ascended from before our eyes and we turned back grieving, only to find you in our hearts – Augustinus,