Sonde van die vaders – Francois Malan

Sonja vra:

SONDE VAN DIE VADERS Het reeds die antwoord gelees wat op 14 April 2009 gepubliseer is, maar wil graag net in eenvoud my vraag stel. Dit is as voorbeeld asseblief. As my “pa” gesondig het teenoor die Here en hy het nooit berou getoon nie waarom is dit dat sy kinders en die se kinders onder die sonde nie vrygespreek sal word nie as die kinders en die se kinders in God glo en nie eers bewys is van die sonde wat plaasgevind het nie. Het Jesus nie aan die kruis gesterf vir al ons sondes nie? Waarom glo mense dat die sondes van die vader tot in die derde, vierde geslag sal geld en ek as kind daaronder lei.

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

• Waarom is dit dat sy kinders en die se kinders onder die sonde nie vrygespreek sal word nie as die kinders en die se kinders in God glo? –

Die gedagte kom van Eksodus 20:5,6 wat eintlik die volk Israel wat uit hulle slaweskap in Egipte bevry is, wil leer en waarsku teen afgode en die aanbidding van beelde. En die moeilike woord is ‘Ek reken die kinders die sondes van hulle vaders toe’ – die woord vir ‘toereken’ in Hebreeus pakad het ‘n wye verskeidenheid van betekenisse: ‘toereken’ soos in verantwoordelik stel vir, maar ook bv. Hom ‘bekommer’ oor hulle. En daarom die byvoeging: maar Ek betoon (of doen) liefde (of lojale verbondenheid) aan duisende wat My liefhet en my gebooie onderhou.

Eksodus 20:5,6 sê: Ek, die Here jou God, eis onverdeelde trou aan My (dit teenoor diens aan ander gode of afbeeldings van God in 20:3,4). Ek reken kinders die sondes van hulle vaders toe, selfs tot in die derde en vierde geslag van die wat My haat, maar Ek betoon my liefde tot aan die duisendste geslag van die wat My liefhet en my gebooie gehoorsaam (vgl. Deutr. 5:9,10).

Hoe die liefde van die Here sy straf verander, blyk reeds  toe Israel teen die Here en Moses in opstand gekom het en geweier het om in Kanaän in te gaan. Toe  pleit Moses by die Here: Laat U groot mag nou bekend word, Here, soos U gesê het: Ek, die Here, is lankmoedig en vol liefde. Maar Ek spreek niemand sonder meer vry nie. Ek reken kinders die sondes van vaders toe, selfs tot in die derde en vierde geslag. Vergewe dan tog die sonde van hierdie volk in u groot liefde, soos U hulle van Egipte af tot hiertoe vergewe het. Toe het die Here geantwoord: Ek vergewe hulle, soos jy gevra het (Num 14:17-20). Toe is die vaders in die woestyn gedurende 40 jaar dood as hulle straf, maar hulle kinders is daarna in Kanaän ingelei.

Maar dat elke mens vir homself rekenskap moet gee voor die Here blyk reeds uit Esegiël 18. Daar word vertel dat die Jode in ballingskap in Babel die onlogiese spreekwoord gehad het: die pa’s eet groen druiwe en dan word die kinders se tande stomp. So seker as Ek leef, sê die Here my God: julle sal nie meer dié spreekwoord in Israel gebruik nie. Al die mense behoort aan My, vaders en kinders is Myne. Dit is die mens wat sondig wat sal sterf. Wie leef volgens my wil, sal reg laat geskied en reg doen:…..So iemand leef volgens my wil en hy sal bly lewe, sê die Here my God (Eseg.18:2-5,9).

Lees verder in Eseg. 18 na ‘n goeie pa wat ‘n slegte seun het en elkeen vir sy eie lewe verantwoording moet doen (18:10-13), ‘n slegte seun wat ‘n goeie seun het – hy sal nie sterf vir sy pa se sondes nie (18:14-18); elkeen sal sy eie gevolge dra (18:19-20), en die goddelose wat hom bekeer sal bly lewe (18:21-23); en as iemand ophou om die wil van die Here te doen sal hy nie bly lewe nie (18:24)…Dit is nie my wil dat die mens moet sterf nie, sê die Here my God, maar dat hy hom bekeer en bly lewe (18:32).

In Romeine 14:12 sê Paulus: Elkeen van ons sal oor homself aan God rekenskap moet gee.

• Het Jesus nie aan die kruis gesterf vir al ons sondes nie? –

Jesus se belofte is dat elkeen wat in Hom glo, nie verlore sal gaan nie, maar die ewige lewe sal hê  (Joh 3:16,36). Want Hy het vir al ons sondes betaal aan die kruis. Maar wie aan die Seun ongehoorsaam is, sal die lewe nie sien nie, maar die straf van God bly op hom (Joh 3:36).     

In Joh 5:24 sê Jesus: Dit verseker Ek julle: Wie luister wat Ek sê, en in Hom glo wat My gestuur het, het die ewige lewe. Hy word nie veroordeel nie maar het reeds uit die dood in die lewe oorgegaan.

• Waarom glo mense dat die sondes van die vader tot in die derde, vierde geslag sal geld en ek as kind daaronder lei? –

‘n Kind wat in ‘n huis groot word waar God nie gedien word nie, het die nadeel dat hy of sy van kleins af nie vir Jesus by sy of haar ouers leer ken nie. Maar kan Hom leer ken op baie ander maniere: bv. by die skool, of by maats, of deur boeke, veral die Bybel. En aan almal wat Hom aangeneem het, dié wat in Hom glo, het Hy die reg gegee om kinders van God te word (Joh 1:12)

In Matteus 10:34-39 sê Jesus dat daar verdeeldheid in huisgesinne sal kom oor Hom. Party sal in Hom glo en ander nie. En iemand wat sy pa of ma liewer het as vir Hom, is nie werd om aan Hom te behoort nie. Hy wat nie sy kruis opneem en My volg nie, is nie werd om aan My te behoort nie. So ernstig kan die besluit wees om in Jesus te glo en Hom te volg as jy grootword in ‘n huis wat nie die Here wil dien nie. 

Maar die mense wat in Jesus glo kan seker wees dat die Heilige Gees van God in hulle kom woon het en hulle kinders van God gemaak het om saam met Jesus erfgename van God te wees. En aangesien ons deel het aan sy lyding, sal ons ook deel hê aan sy heerlikheid (Romeine 8:12-17). 

Skrywer: Prof Francois Malan

Abram en Sara – Marius Nel

Erika vra:

Was Sara Abram se halfsuster of nie? In Genesis 20 sê hy tog dat sy sy suster is aan vaderskant. Hy sê nie hy het gejok nie, sy is so en so se dogter nie.

Antwoord:

Dr Marius Nel antwoord:

Dis heeltemal reg. Sara is Abram se pa se dogter maar hulle het nie dieselfde ma nie. In die tyd van die aartsvaders was dit duidelik nie ʼn probleem nie, wel later.

Skrywer: Prof Marius Nel

Die Seun van God – Kobus Kok

Theodor vra: 

Antwoord

Prof Kobus Kok antwoord:

Die seun van God begrip, Koning en Messias staan in die Nuwe Testament in semantiese verband. Maar net so ook gedagtes soos Jesus as die Logos (Joh 1) en hoëpriester (Heb). Mens moet egter versigtig wees om te veralgemeen en eerder in diepte studie doen oor elke individuele NT skrywer wat elk vanuit hulle onderskeie perspektiewe vir die oorspronklike lesers ‘n perspektief op Jesus en sy betekenis wou gee. 

Die feit dat bepaalde mense “seun(s) van god” genoem is voor Jesus gebore was, is n historiese feit. Die gedagte wat daardeur gekommunikeer was, was dat die betrokke mens unieke eienskappe (woorde, dade, karakter, doel) vertoon wat alleen sy oorsprong te danke aan die god(heid) kan hê. 

Die Christelike geloof is histories ingebed in ‘n bepaalde kulturele konteks met sy eie denkraamwerk. Alleen na mens se dood kan die impak van jou lewe en betekenis waarlik gesien word. Na aanleiding van mense se ervaring van die lewe, dood en opstanding van Jesus, is bepaalde reeds bestaande kategorieë op hom geprojekteer. Dink maar aan Thomas wat eers ná die opstanding van Jesus vir die eerste keer besef wie Jesus is en luidkeels verklaar dat Jesus Here (Kurios) en God (Theos) is. Eers na die opstanding het die dissipels die aardse optrede van Jesus geherinterpreteer en na waarde geskat (kyk Joh 2:21-22). Omdat alle betekenisvorming binne ‘n bepaalde historiese konteks ontstaan, en altyd vanuit en binne die denkraamwerk en kategorieë van die tyd, kon dit nie anders dat Jesus se betekenis uitgedruk geword het binne daardie raamwerk nie. Indien dit nie gebeur het nie, sou sy optrede geen betekenis vir die antieke mense ingehou het nie. So was daar byvoorbeeld vir eeue voor Jesus se geboorte reeds verwagtings dat die troon en heerskappy van Dawid herstel gaan word en dat ‘n sterk politieke verlosser (Messias) op die toneel sal verskyn. Die lewe, kruisdood en opstanding sou hierdie reeds bestaande politieke verwagting totaal omkeer en die gedagte van God se Geestelike Messias en Geestelike koninkryk vestig. 

Ten slotte: ons moet dus besef dat die betekenis van Jesus en die taal wat gebruik word om dit te beskryf, en selfs die name wat aan hom toegeken word, ‘n produk is van ‘n bepaalde historiese en kulturele konteks. Vandag kan ons steeds binne daardie kategorieë van Jesus praat indien ons die antieke wêreldbeeld verstaan, die betekenis daarvan begryp en dit binne die kerk as interpreterende gemeenskap so interpreteer.

Vir meer inligting, bestudeer gerus die boek:  Edward Schillebeeckx oor Jesus. Hy het n kort opsomming gegee van sy perspektiewe nav van sy twee groot Jesus boeke in die boekie Tussentijds verhaal over twee Jezus boeken, Bloemendaal Richard Burridge, Four Gospels, one Jesus

Skrywer: Prof Kobus Kok

Die Oospoort – Francois Malan

Lezane vra:

Ek wil graag bietjie meer uitvind oor die Oospoort en wat die Jode glo, hoe sal Jesus verskyn as Hy weer terugkom aarde toe en gaan Hy weer deur die Oospoort kom soos Hy gegaan het?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Die Oospoort word ook die Goue Poort genoem in die Christelike literatuur. Volgens die Joodse tradisie het die goddelike teenwoordigheid (shekhinah) gewoonlik deur die poort verskyn (vgl. Esegiël 44:1-3), en sal weer verskyn wanneer die Messias kom, en ‘n nuwe poort die huidige poort vervang. In die Christelike literatuur is beweer dat Jesus op Palmsondag reeds deur hierdie poort, wat op die Olyfberg uitkyk, in Jerusalem ingery het op ‘n donkie (vgl. Lukas 19:28-44; Matteus 21:1-11; Markus 11:1-11; Johannes 12:12-19).    

Oorblyfsels van ‘n baie ouer poort uit die tyd van die tweede tempel van Serubbabel is met die opgrawings gevind (vgl. Nehemia 3:29 waar die poort genoem word). Die huidige poort is waarskynlik eers tussen 500-700 jaar na Christus gebou bo-oor die ouer poort. Die eerste opstand van die Jode teen die Romeine was in 70 n.C. toe Titus Jerusalem verwoes het. Met die tweede opstand in 130 n.C. het keiser Hadrianus die stad laat gelyk maak en ‘n nuwe Romeinse stad bo-oor die ruïnes gebou, wat hy Aelia Capitolina laat noem het. In 1541 het die Ottomaanse sultan Suleiman die poort met sy twee ingange verseël om die stad te beveilig. Die Jode het egter gesê hy het dit gedoen om te keer dat die Messias kan inkom. Die poort is vandag nog toegebou.

Hoe sal Jesus verskyn as Hy weer terugkom aarde toe en gaan Hy weer deur die Oospoort kom soos Hy gegaan het? 

Volgens Matteus 24:30 het Jesus gesê: die teken van die Seun van die mens sal in die hemelruim verskyn, en al die volke van die aarde  sal die Seun van die mens op die wolke van die hemel sien kom met groot krag en majesteit (vgl. ook Markus 13:26; Lukas 21:27). Dit lyk nie asof Hy deur die Oospoort gaan kom nie, maar op ‘n wonderbaarlike manier dat al die volke van die aarde Hom sal kan sien kom op die wolke.

Skrywer: Prof Francois Malan