Blaas van die basuin in die kerk – Marius Nel

ʼn Leser vra:

Wat sê die Bybel van die blaas van die basuin in die kerk?

Antwoord:

Dr Marius Nel antwoord:

Die basuin is in Ou Testamentiese tye geblaas om die volk vir oorlog op te roep en om die Jubeljaar (elke 50ste jaar) aan te kondig. In die tempel het die basuin ook by feesgeleenthede gedien om aan te dui wanneer die belangrike offer gebring is sodat die volk, wat in die onderskeie voorhowe staan, sou weet wanneer om dankie te sê vir vergifnis. Geen voorbeelde bestaan, na my wete, wat aantoon dat die basuin in die vroeë Christelike kerk enige rol gespeel het. Ons weet dat die basuin nie in die sinagogediens enige rol vervul het nie en die vroeë Christene se erediens is hierop gebaseer. Die moderne gebruik daarvan in die kerk is ʼn teruggrype na die Ou Testament.

 

Outeur: Dr Marius Nel

Opgevaar na die Hemel – Marius Nel

ʼn Leser vra:

Kan julle asb. vir my die name gee van die persone wat opgevaar het na die hemel (wat nie gesterf het nie). Ek is nie seker hoeveel daar was nie.

Antwoord:

Dr Marius Nel antwoord:

Volgens die Bybel was dit Henog en Elia. Volgens buite-Bybelse bronne het Moses en Jesaja ook opgevaar na die hemel. Hierdie kry ons egter nie so in die Bybel nie.

Outeur: Dr Marius Nel

Die Rol van die Vader, die Seun en die Heilige Gees in my lewe – Fanie Rudolph

Wat is die rol wat God die Seun, God die Vader en God die Heilige Gees in die gelowige se lewe speel.

Antwoord:

Dr Fanie Rudolph antwoord:

1. Inleiding:

Miskien moet ons begin deur te sê dat die rol van God as Vader, Seun en Heilige Gees nie losgemaak moet word van die belangrike feit dat ons een God aanbid nie.  Wie van hierdie drie Persone ons ook mee te doen kry, ons kry te doen met God.  Die oomblik as ons hulle heeltemal probeer skei, loop ons die gevaar om drie gode te aanbid, en nie meer een Lewende God nie!  Hou dit in gedagte by ons bespreking hiernaas.

 

2. God as Vader:

Die Bybel stel God Vader voor as Versorger en Beskermer.  In die Ou Testament sien ons dat God alles gemaak het, dit is, Hy is die Voorsiener (Gen. 1-2).  Hy is ook die Koning wat oor sy skepping regeer.  Ons sien God wat mense kies om ‘n nuwe begin mee te maak.  Hy verbind hulle aan Hom met ‘n verbond (Gen. 6-8 en 12).  Die hele Ou Testament vertel eintlik vir ons die verhaal van God wat Vaderlik omgee vir die mense wat Hy gekies en geroep het.  Hy doen dit deur mense die regte pad te wys, hulle te wys op hulle foute, hulle te vergewe, en vir hulle nuwe hoop te gee.  Dit doen God oor en oor.  Soms word God se versorging met moederlike beelde aangedui (Jes. 49:15; 66:13).  In die Nuwe Testament lees ons dat God as Vader die Inisieerder van ons verlossing is.  Hy maak ons nuut deur sy Seun mens te laat word en vir ons te laat sterf (Joh. 3:14-18).  In die Ons Vader-gebed leer Jesus ons van die Vader as ons groot Versorger en Beskermer (Matt. 6:9-13).  Hy is God wat bo ons is en namens ons en ter wille van ons (tot ons voordeel en sy eer) soos ‘n GOEIE Vader optree.

 

3. God as Seun:

God as Seun is ons Verlosser.  Hy verlos uit genade (2 Kor. 5:20-21).  Hy bring ‘n nuwe bedeling waarin alles nuut geld, ook die wet (Matt. 5-7).  Hy bring die verlossing wat die Vader uitgewerk het, tot uitvoering.  Hy sterf in ons plek.  So maak Hy ons kinders van God (Joh. 3:16).  Deur sy opstanding gee Hy vir ons nuwe lewe (1 Kor. 15).  Hy is die enigste Weg om by die Vader uit te kom (Joh. 14:6; vgl. 14:13; 14:2-3).  Dit is interessant dat Jesus nie hierdie gedeelte, wat ons so graag in ons gebede insluit, noem in sy modelgebed nie.  Wie hierdie Weg volg, kry deel aan die nuwe lewe (Joh. 6:47).  Die verlossing van die Seun is universeel (i.e. beskikbaar vir alle mense).  In die hemel vervaag die onderskeid tussen Vader en Seun.  Wanneer Johannes die troon van God en die Lam (een troon) in die hemel sien, sien hy dat die dienaars van God Hom dien (een God – Openb. 22:3).  Die Seun is self God.  Wie Hom sien, sien die Vader (Joh. 14:9; 10:30).  As God was Hy by die skepping betrokke saam met die Vader (Kol. 1:1-20).  In Openbaring word Hy ook Regter by die oordeel, as God (Openb. 14, 19, 20).  Hy is God wat mens geword het om ons na God toe te trek.

 

4. God as Heilige Gees:

Die Heilige Gees is van die Skepping af betrokke by God se werk (Gen. 1:1-2).  Die Gees het profete geïnspireer.  In die Nuwe Testament lees ons veral van die Gees as getuie oor God en die Godheid van die Seun (Matt. 3:17).  Die Heilige Gees lei ons om by die Seun uit te kom, sodat ons die weg na die Vader kan vind.  Die Heilige Gees maak dit vir ons moontlik om te glo (1 Kor. 12:3).  Die Gees is God-met-ons, nadat die Seun opgevaar het na die hemel toe (Joh. 14:16-17).  Hy is God wat in ons getuig oor God en die Seun, en ons laat getuig tot eer van God (Hand 1:8).  Hy is ons Voorspraak (i.e. Hy tree vir ons in by God, en Hy tree vir God in by ons – Joh. 16:26).  Hy bid selfs vir ons tot die Vader as ons woorde opraak (Rom. 8:26-27)!  Hy weet immers presies hoe ons voel.  Hy is voorwaar ‘n Trooster en Voorspraak waarop ons kan reken.  Verder sal die Gees die sonde van die wêreld uitwys, en ons lei om die Waarheid (i.e. die Seun) te volg, en nie die wêreld nie (Joh. 16:8).  Ons sien in Paulus se briewe dat die Gees die Gewer van geestelike gawes is (1 Kor. 12-14).  Hy maak dit vir ons moontlik om tot eer van God te werk.  Die Gees bevry ons van die verlede en stel ons in staat om meer en meer soos Jesus te word (2 Kor. 3:18).  Wie die Gees hoor en aanneem, word bewus van sy / haar kindwees van God (Rom. 8:14).  Wie die Gees van God het, kan nie anders nie as om iets van Christus in hulle lewe te wys nie (Gal. 5:22-26), want jy word oorspoel met die genade van Christus wat jou lewe vul.

 

Samevatting:

Dit is seker ‘n mondvol.  Ons sou eintlik ‘n hele boek daaroor kon skryf.  Miskien vat 2 Korintiërs 13:13 dit die beste saam: Die Vader wil ons in liefde vashou en beskerm en versorg, die Seun kom red ons met sy genade, ‘n genade waaraan ons kan en moet vashou, en die Heilige Gees wil, in gemeenskap met gelowiges (i.e. deur heeltyd by jou te wees en in jou te werk), ons lei om in die voetspore van die Seun te volg terwyl ons leef as mense wat aan die Vader behoort.

 

Outeur: Dr Fanie Rudolph

 

Die Ons Vader – Francois Malan

ʼn Leser vra:

Kan ek asb. ʼn vers vir vers verduideliking van die ONSE VADER kry. Ek wil dit so akkuraat as moontlik deurgee vir my selgroep.

Antwoord:

Dr Francois Malan antwoord:

Die Ons Vader kom in Matteus in die bergrede voor. In hoofstukke 5-7 het Matteus Jesus se woorde oor die lewe in die koninkryk van die hemel op aarde bymekaargemaak, waarvan baie bv. in Lukas 6 en 11 voorkom, en baie min in Markus, wat nie so baie woorde van Jesus rapporteer nie, maar meer sy optredes. In Matteus 6:1-18 toets Jesus die motiewe wat agter 3 godsdienstige gebruike van die Jode skuil. Hy kyk indringend na:

• Hoe ons barmhartig moet wees (6:2-4)
• Wat agter ons gebede skuil (6:5-6)

Kort gebede (6:7-8)

Ons Vader (6:9-13)          U Naam, U koninkryk, U wil

Ons brood, Ons vergifnis,             Ons versoeking, verlossing

Vergewe (6:14-15)

• Die redes waarom ons vas (6:16-18)

Die drie gedeeltes kom slegs by Matteus voor, en is parallel in hulle vorm. Die middelste gedeelte word uitgebrei met drie gedeeltes oor hoe ons moet bid (7-8; ʼn uitgebreide middelste deel 9-13; 14-15). Die middelste is telkens die belangrikste. Van die uitbreidings kom ook in Lukas 11:1-4 en Markus 11:25 voor.

Maar eers maak Hy ʼn belangrike algemene opmerking oor die uitvoering van ons godsdienstige pligte:

 

6:1 Opskrif: ʼn Liefdesverhouding is self loon.

Die volgelinge van Jesus lewe in ʼn persoonlike verhouding met hulle Vader. Die drie gebruike word in vryheid voor God uitgeleef. Daarop antwoord die Vader met loon. Dit is egter nie die soort loon waarop ʼn arbeider aanspraak kan maak nie, maar ʼn geskenk van die Vader aan sy kind. Maar as jy dit vir jou eie eer of gewin doen, geskied dit nie meer in afhanklikheid van jou Vader nie.

 

6:2-4 Die regte milddadigheid

ʼn Skynheilige blaas sy eie trompet in die samekomste van die gemeente en in die smal straatjies waar die armes bly. Hy kry die applous wat hy soek, en dit is al wat hy gaan kry. Vir die Jode was die gee van aalmoese ʼn baie belangrike plig wat ʼn groot beloning van God ingehou het. Jesus se uitspraak het hulle geskud. Die mens wie se goeie daad verborge bly, verheug hom reeds in die gee daarvan en sy Vader sien sy gesindheid raak (vergelyk Handelinge 20:35; Matteus 25:37-40; Romeine 12:8; Lukas 14:14).

 

6:5-6 Die regte gebed

Skynheiliges hou daarvan om van hulle gebedstye ʼn skouspel te maak – in die samekomste van die gemeente en op die hoeke van die groot strate in die stad. As jy egter op jouself of op mense fokus as jy bid, verloor jy die ware Gespreksgenoot van die gebed. Maar as jy soos ʼn kind met God praat, sorg jou Vader vir jou (vergelyk 2 Konings 4:33).

 

6:16-18 Die regte vas

Skynheiliges maak van innerlike rou ‘n uiterlike vertoning om as heiliges geprys te word, vgl. Lukas 18:12. In die Grieks is hier ʼn woordspel: hulle maak hulle gesigte onkenbaar (met as, soos in ‘sak en as’) om raakgesien te word, verberg om gesien te word. Volgelinge van Jesus wat treur oor versoekings en sonde sit nie in sak en as nie. Skoon gewas, met reukolie aan (letterlik: salf jou kop met lekkerruik olie, en was jou gesig) leef hulle uit die troos en vergifnis van hulle Vader – maak jou gereed soos vir ʼn fees! vgl. Matteus 5:4; 9:14-15.

Die Nuwe Testament moedig gelowiges nie aan om te vas nie. Jesus vergelyk dit met ou klere wat nie met ongekrimpte materiaal gelap word nie, of met ou wynsakke wat skeur met nuwe wyn, ʼn ou gebruik wat nie die vreugde van die blye evangelieboodskap kan vat nie, daarvoor is nuwe vorms nodig (Matteus 9:16-17; Markus 2:21-22; Lukas  5:36-38). Lukas 5:39 voeg nog ʼn uitspraak by om die onverenigbaarheid van die ou gebedstye 5:33, vas 5:34, sabbat 6:1-5; 6-11 en die nuwe te beklemtoon. Maar in die vroeë kerk is al meer klem gelê op die noodsaaklikheid van vas, vgl. Handelinge 13:2-3; 14:23. Gevolglik het afskrywers vanaf die vyfde eeu ‘vas’ begin invoeg bv. by Markus 2:29 en Matteus 17:21. Die nuwe Afrikaanse vertaling volg ouer manuskripte uit die derde eeu wat nog nie ‘vas’ ingevoeg het nie.

 

Drie uitbreidings oor gebed (6:7-15)

Uitbreiding 1: Lang of kort gebede? (6:7-8)

Heidene probeer God dwing om hulle wense uit te voer deur name vir Hom op te stapel. Hulle leef in die waan dat die regte naam of die hoeveelheid daarvan God sal dwing om op te tree. Volgelinge van Jesus vermy die soort vertroue op die magiese krag van woorde wat oor en oor herhaal word, vgl Prediker 5:1. Hulle begin bid in die wete dat God reeds weet wat hulle nodig het, vgl Matteus 6:32. Gebed is ʼn erkenning hiervan.  Soos ʼn kind vertrou dat sy vader sorg, wag Jesus se volgelinge op God se verhoring as ʼn geskenk.

Uitbreiding 2: Die Ons Vader (6:9-13)

In Lukas 11:1-4 is ʼn korter vorm van die Vader-gebed, sonder Matteus se derde bede, met ‘elke dag’ vir Matteus se ‘vandag’, en ‘ons sondes’ vir Matteus se ‘ons oortredings.’ In Lukas gee Jesus die model op versoek van een van sy dissipels. In Matteus staan die Ons Vader in die sentrum van die bergrede. Dit bevat drie U-gebede en drie ons-gebede. Op hierdie manier roep Jesus ons op om in gemeenskap met die Vader-met God – te lewe.

Dat die allerhoogste God ons Vader is, is sy genadegeskenk aan Jesus se gemeente. Die Seun van God maak die nuwe verhouding met God en ons medegelowiges moontlik. Vir Jesus se volgelinge is God ons liewe, hemelse Vader. Die Aramese woord abba is intiem soos ons woord ‘pappa’ (Markus 14:36; Romeine 8:15; Galasiërs 4:6; ab is pa). Die ‘ons’ beklemtoon dat die gebed nie selfsugtig om myself gaan nie, maar om die belang van die gemeenskap van Jesus-volgelinge.

Die drie U-gebede met ‘U koninkryk’ in die sentrum, vra eintlik al drie dieselfde, dat God in ons en in die wêreld:

• sy Naam sal heilig, dat ons voor die wêreld sal lewe soos kinders van ons Vader, soos Jesus vir ons voorgelewe het in vertroue op sy Vader (vgl Maleagi 1:6; Jesaja 29:23; Esegiël 36:23; 1 Petrus 1:17).
• Sy komende koningskap nou reeds begin uitbrei in die lewe van gelowiges en ongelowiges, in gemeenskappe en strukture, deur ons aan sy woord te onderwerp, en, deur ons, ander te oortuig van sy genadige regering wat met Jesus se koms begin het (Matteus 28:18-20).
• sy wil sal laat geskied en nie my wil nie, soos Jesus in Getsemane gebid het (Matteus 26:39,42; Handelinge 21:14; vgl Matteus 7:21); ‘soos in die hemel ook op die aarde’ kan beteken dat dit op aarde begin geskied soos dit reeds in die hemel geskied; of dat sy wil op aarde sowel as in die hemel sal geskied sodat Hy oor alles sal regeer (1 Korintiërs 15:28).

Die sentrum van die drie ons-gebede is weer die middelste van die drie, soos deur vers 14 en 15 onderstreep word. In die drie bedes vra ons in vertroue dat ons Vader:

• ons en ons broers en susters daagliks sal versorg. Brood is ʼn sinekdogee waardeur al ons materiële behoeftes deur brood aangedui word (Matteus 6:30-32; Spreuke 3O:7-9).
• ons sondeskuld daagliks en in die eindoordeel sal vergewe. Die woord wat hier gebruik word, beskryf sonde as skuld, terwyl vv 14-15 sonde beskryf as oortreding van God se wil deur ʼn verkeerde handeling of deur versuim. Die vergifnis van ons sondeskuld word verbind met ons bereidheid om te vergewe (vgl Matteus 18:21-35; Markus 11:25).
• ons sal bewaar teen die dreigende gevaar van afval as gevolg van die mag van die Bose wat ons van God wil aftrek (hier is eintlik twee bedes in een, wat Matteus 7 bedes teenoor Lukas se 5 gee). Die negatiewe woord ‘versoeking’ kan positief as ‘beproewing’ vertaal word, wat hier moontlik beter pas, vgl Jakobus 1:13-15. ‘Versoeking’ lyk asof God jou tot sonde verlei. ‘Beproewing’ is iets wat God oor jou toelaat, om jou getrouheid te toets. Die bede vra dan dat ons beproewing nie so swaar sal wees dat ons daaronder beswyk nie, 1 Korintiërs 10:13; Matteus 26:41. Die ‘Bose’ kan óf na die duiwel verwys, óf na boosheid, óf na albei, Johannes 17:15.

Uitbreiding 3: Vergifnis ontvang en gee! (6:14-15)

Kinders wat uit die vergifnis van hulle hemelse Vader lewe, vergewe ander mense wat hulle benadeel. Maar mense wat weier om ander te vergewe, kan nie aanspraak maak op God se vergifnis en sy Vaderskap nie. Hierdie uitbreiding beklemtoon die vyfde bede eers positief v14 en dan negatief v15. God se vergifnis is nie afhanklik van ons vergifnis nie. Sy vergewing kom eerste, Matteus 18:23-35. Maar dit is ondenkbaar dat ons in God se vergifnis lewe sonder om ons vergifnis aan ander uit te deel, Matteus 5:23-24; Efesiërs 4:32; Kolossense 3:13.

Hierna volg twee aanwysings oor aardse besittings en bekommernisse (6:19-34) om ons afhanklikheid van God te onderstreep. Nadat 6:14-15 die vyfde bede beklemtoon het, brei 6:19-24 uit op die sesde bede, en 6:25-34 op die vierde bede.

 

Outeur: Dr Francois Malan