Jesus se modelgebed – Fanie Rudolph

1. Inleiding:

Toe Jesus se dissipels Hom vra om hulle te leer bid, gee Hy vir hulle die Ons Vader as model.  Wat maak hierdie gebed so besonders dat Jesus juis dit as model voorhou?

2. Here, leer ons bid:

Binne die konteks van die dissipels se versoek gee die Ons Vader ‘n struktuur waarbinne ons met God in gesprek kan tree.  Dit bevat al die elemente wat nodig is vir sinvolle kommunikasie met God.  Helmut Thielicke het dit genoem die gebed wat die wêreld omspan.

2.1. Ons Vader wat in die hemel is

Die God tot wie ons bid, is meer as net ‘n veraf, onbereikbare, magtige god.  Hy is die enigste lewende God, die Almagtige.  Meer nog: Hy is ons Vader.  Ons mag Hom selfs Vader noem, omdat ons deur Christus kinders van God is.  Hierdie Vader is in die hemel.  Dit bevestig dat Hy die ewige Koning is wat op sy troon in die hemel regeer.  Deur dit te bid, erken ons sy Koningskap oor alles en almal.

2.2. Laat U Naam geheilig word

Ons kan God nie heilig maak nie.  Hy is heilig.  Totaal anders as enigiemand of enigiets in die skepping.  Ons lewe maak eintlik nie ‘n duit verskil in wie God is nie.  Ons bid dus nie hierdie woorde om God te laat beter voel of lyk nie.  Wat ons uiteindelik vra, is dat God ons sal help om die heiligheid van sy Naam te erken in ons aanbidding, en om dit so te leef dat die wêreld bewus sal wees van die heiligheid van God. Mag ons lewe erkenning gee aan die Heilige se onpeilbare heiligheid.

2.3. Laat U koninkryk kom

Jesus se eerste woorde was: “Bekeer julle, want die koninkryk van die hemel het naby gekom.” (Matteus 4:17).  In Jesus het God se koninkryk sigbaar tussen mense beweeg.  Hy het God se koninkryk tasbaar naby aan mense gebring.  Tog is die volheid van die heerlikheid van God se koninkryk nog nie heeltemal sigbaar nie.  Ons moet bid dat God se koninkryk in sy volheid sal kom, dit is, ons bid vir die wederkoms van Jesus wanneer alles volmaak en wonderlik sal word.  Ons bid ook dat God ons intussen sal help om sy koninkryk sigbaar te maak tot dan.

2.4. Laat U wil geskied…

Waaroor gaan dit in gebed?  Ons gebede is baie keer net daarop ingestel om iets by God te kry.  Ons bid om te vra.  Dit is al kommunikasie met God wat ons ken.  Jesus het egter die voorbeeld vir ons gestel toe Hy gebid het in Getsemane: “Laat nogtans nie my wil geskied nie, maar U wil.” (vgl. Matteus 26:39, 42).  Dit is ook die essensie van hierdie sinnetjie.  Ons moet onsself onderwerp aan die wil van God vir ons lewens.  Ons moet hoor wat God wil hê, en minder bekommerd wees oor wat ons wil hê.  Dan sal ons dalk oper wees om ook God se wil raak te sien wat in en deur ons wil werk.

2.5. Gee ons vandag ons daaglikse brood

Die wonderlike is dat God ook in ons daaglikse, menslike behoeftes wil voorsien.  Jesus bevestig dit as Hy hierdie woorde insluit in sy gebeds-les aan sy dissipels.  Meer nog: met hierdie woorde erken ons dat ons selfs vir hierdie basiese behoeftes van God afhanklik is.  Jy mag miskien self hard gewerk het vir jou besittings.  Maar uiteindelik is God die Een wat aan jou die krag gegee het om te kan werk en te kan koop en te kan eet.

2.6. Vergeef ons ons oortredings…

Ons moet ons onvolmaaktheid voor God erken.  Meer: ons moet voor God bely dat ons onsself nie kan red uit ons onvolmaaktheid nie.  Ons enigste hoop is God.  Gelukkig het Hy dit vir ons gedoen deur Jesus se sterwe aan die kruis.  Nou kan ons met vrymoedigheid voor God se genadetroon kom staan (Hebreërs 4:16).  Ons mag bid om vergifnis omdat Jesus reeds die prys betaal het.  Belangrik is dat ons ook self sal vergewe.  Ons moet die vergifnis wat ons ontvang het, laat deursuur na die samelewing.  Ons kan eintlik nie anders nie as om te vergewe, omdat ons reeds so baie vergewe is.

2.7. Laat ons nie in versoeking kom nie…

Ons moet hier onthou dat ons nie bid dat God ons nie sal versoek nie.  Jakobus sê self dat God nie ‘n versoeker is nie (Jakobus 1:13).  Maarten Luther het gesê ons bid veral vir drie dinge met hierdie woorde:

• Bewaring teen die gevaar van binne: ons soek baie keer die probleem vir sonde by ander mense, terwyl versoekings van binne onsself kom. Paulus het dit ook erken (Romeine 7:19-20).
• Bewaring teen die gevaar van buite: Dit kan enigiets wees wat met my gebeur en my aandag van God wegvat.
• Bewaring teen die gevaar van onder: ons moet bid dat God ons van die mag van die Bose sal bewaar. Dit is immers net deur sy krag dat ons die Bose kan oorwin.

Leesstof oor die Ons Vader:

• Die gebed wat die wêreld omspan – Helmut Thielicke
• Soos Jesus ons leer bid het – Coenie Burger (Lux Verbi)
• Ons Vader weet – Johan Cilliers (Lux Verbi)

Outeur: Dr Fanie Rudolph

Satan se mag en majesteit – Jan van der Watt

Henk Geyer vra:

Ek wil graag weet In Lukas 4:6 waar die Here deur die satan versoek word. Ek wil weet wie het hierdie Mag en Majesteit aan hom gegee?

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Lukas 4:5-6 lees: ⁵Daarna bring die duiwel Hom op ‘n hoogte en wys Hom in ‘n oogwink al die koninkryke van die wêreld. ⁶Toe sê die duiwel vir Hom: “Aan U sal ek al hierdie mag en majesteit gee, want dit is aan my oorgegee, en ek gee dit aan wie ek wil. ⁷Dit sal alles aan U behoort as U maar net voor my buig en my aanbid.”

Waar kom die idee vandaan dat die duiwel mag op aarde het en homself as koning oor koninkryke sien? Dit is ‘n opmerking wat nie net hier voorkom nie, maar ook elders in die Nuwe Testament, byvoorbeeld in Johannes 12:31 word die duiwel ‘n heerser/regeerder (archoon in Grieks) van hierdie wêreld genoem (Efesiërs 2:2. Sien ook Efesiërs 6:12); . In 2 Korintiërs 4:4 word hy selfs die god van hierdie wêreld genoem. Dit beteken dat hy ‘n koninkryk het, dat hy mag het, dat hy regeer, ens.

Met die ballingskap het die Jode hulle land en hoofstad Jerusalem verloor. As iemand sy land verloor, beteken dit veral dat die koning verloor het, want sy basiese werk was om sy mense te beskerm. God was as heerser gesien, wat natuurlik deur die gewone konings indirek regeer het. Toe die Jode verslaan word, was die vraag natuurlik of God ook nou verslaan is? Nee, het die profete gesê, God het hom van sy volk onttrek en die vyandige magte toegelaat om hulle te oorwin as straf vir hulle sonde. BELANGRIK: die ander konings het dus nou mag oor die wêreld, en ook oor die Jode gehad. Agter hulle, is daar later gesê, staan natuurlik die duiwel. So het die idee ontstaan dat die duiwel die regeerder van hierdie wêreld was.

God is egter nie so oorwin of weg nie. Hy is steeds die heerser van die heelal wat die duiwel maar net toelaat om as straf vir sy volk se ongehoorsaamheid oor die wêreld te heers. Die profete het die volk egter verseker dat die dag van die Here sal kom wanneer God as heerser sal terugkom en sy mense sal opeis. Die koninkryk van God met God as koning sal weer kom. Dit is dan ook die agtergrond van die woorde wat ons in die Nuwe Testament uit die mond van Johannes die Doper en Jesus kry: ‘Bekeer julle, want die koninkryk van God is naby’. ‘n Koninkryk is nie naby of kom nie as dit reeds daar is nie. Dit was egter nie daar voor Jesus gekom het nie in die sin dat God sy direkte heerskappy en verlossing nog van sy mense teruggehou het. As Hy in Jesus weer kom, kom dryf hy die duiwel uit en kom vestig weer sy koninkryk tussen sy mense. So kom die koninkryk, waarvoor ons in die Ons Vader ook bid.

Terug na die duiwel as heerser. In die lig van die feit dat God die duiwel (en die konings van die aarde) toegelaat het om op die aarde te heers en Homself so in ‘n sekere sin van sy volk ‘teruggetrek’ het, kon daar gesê word dat die duiwel die heerser van hierdie wêreld (nie die heelal nie) is. Hy probeer dus vir Jesus ompraat om by sy koninkryk in te val en hom as heerser te erken. Dan sou hy Jesus soort van tweede in bevel maak. Dit sou beteken dat Jesus eintlik teen die koninkryk van God wat kom, sou moes draai. Die duiwel het ‘n vet kans gevat wat nie gewerk het nie.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Sonde – Jan van der Watt

Erika vra:

Hoe hang 1 Johannes 5:16 en 17 saam? Die teks lees so: “¹⁶As iemand sy broer sonde sien doen wat nie tot die dood lei nie, moet hy bid en God sal die broer die ewige lewe gee. Dit geld dié wat sonde doen wat nie tot die dood lei nie. Daar is sonde wat tot die dood lei; daarvoor sê ek nie dat hy moet bid nie. ¹⁷Alle ongeregtigheid is sonde, maar daar is sonde wat nie tot die dood lei nie.”

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Hierdie verse word soms verkeerd verstaan, aangesien die konteks nie heeltemal in gedagte gehou word nie. Mense dink dat hier staan dat ‘n mens vir sekere mense nie moet bid nie. Dit sou dan mense wees wat die “sonde tot die dood” gedoen het. Dan vra hulle wat die sonde tot die dood presies is.

Die Briewe van Johannes is in ‘n situasie geskryf waarin die gemeente sterk konflik beleef het. ‘n Deel van die gemeente het weggebreek (1 Johannes 2:18-19) en dit het nogal probleme veroorsaak (2Johannes 11). Die brief is geskryf om die gemeente te versterk en hulle selfbeeld sterker te maak. Daarom lees ons in hierdie Brief soveel van die God van liefde en Jesus wat hulle die ewige lewe gee. Dit is wat gelowiges sterk maak.

Nou lyk dit of die wind nog nie gaan lê het in die gemeente nie. Daar is nog van die broers wat nie weet wat hulle moet doen nie – moet hulle gaan of moet hulle bly? Hulle sondig dus. Vir sulke broers moet daar gebid word. Nou beteken “bid” in Johannes nie net “praat met die Here” nie, maar veronderstel ook aksie van jou kant af. As jy vir iemand bid, gaan jy hom ook probeer help (as instrument van God). Broers (let op nie mense in die algemeen nie, maar gemeentelede) wat miskien die pad byster kan raak bly op jou agenda – jy moet bid en help en God sal vir die res sorg (vers 16).

Maar dan is daar die groep wat hulle goed gevat en geloop het. Hulle het hulle rug op Jesus gedraai, is weg van die gemeente af en het eintlik niks meer in die gemeente te soek nie. Dit is juis wat die sonde tot die dood dan ook beteken. Sonde in Johannes is om nie in Jesus te glo nie. As jy nie in Hom glo nie, bly jy in die duisternis en is al jou dade in die duisternis gehul. Jy kan alleen uit die doodse en duister situasie kom as jy jou na Jesus, die lig van die wêreld, keer. Glo jy nie in Jesus nie, sondig jy en is jy oppad na die dood toe – ja, jy loop die ewige lewe mis.

Moet die gemeente nou nog agter hulle aanloop en soebat? Dit lyk nie so nie, ook nie as ons 1 Johannes 11 lees waar die apostel sê dat jy nie eers sulke mense in jou huis moet toelaat nie, want dit sou beteken dat jy jouself met hulle sou assosieer. Moenie agter sulke mense aanloop en probeer om hulle nog terug te haal nie. Jy moet dus nie vir hulle bid (in die sin van met God praat, maar ook van dat jy by hulle betrokke bly) nie.

Die vers kan saam met Hebreërs 6:4-8 gelees word waar min of meer dieselfde gedagte aangetref word.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Sabbat – vir altyd ʼn teken – Marius Nel

Elmarie de Kock vra:

Ek verwys na die vrae na aanleiding van die Sabbat of Sondag. Wat bedoel God dan in Eksodus 31.17 (en elders in die Bybel byvoorbeeld Jesaja 56:6 ens) as Hy sê dat dit “vir ewig ‘n teken” sal wees? Beteken ewig nie meer vir altyd nie – wat dan van die ewige lewe? Wat van Matteus 5:8, byvoorbeeld, en die boek Prediker wat afsluit met “onderhou My gebooie“? Hoekom onderhou ons uit gehoorsaamheid en dankbaarheid (nie omdat ons iets kan verdien nie) 9 van die 10 gebooie?

Antwoord:

Dr. Marius Nel antwoord:

Jy stel ʼn baie belangrike vraag. Jou vraag moet vanuit ten minste twee perspektiewe beantwoord word.

(1)  Aan die een kant het ons die Nuwe Testament wat verduidelik dat die vroegste Christene Jode was, dat hulle die Wet van Moses onderhou het, na die tempel gegaan het vir die feeste en na die sinagoge op die Sabbat, nes Jesus. Die heidense Christene wat tot bekering gekom het, dwing die kerk om die vraag te stel of hulle die Wet moet onderhou. Dit lei aanvanklik tot erge meningsverskil en die Jerusalemkonsilie waar besluit word dat heidense Christene nie die Wet onderhou nie – nie besny word en nie die reinheidswette en seremoniële wette onderhou nie. Hulle mag net nie bloed van diere drink nie omdat heidene daaraan bygelowige krag verleen. Jy lees ook dat die Christene vroeg op die eerste dag van die week byeengekom het om die opstanding van Jesus te vier deur die nagmaal te hou. Op jou vraag hoekom ons nie die Wet in al sy konsekwensies onderhou nie, moet jy hiernatoe gaan.

(2)  Aan die ander kant moet jy na die kerkgeskiedenis van die vroegste era kyk. Die Joodse Christene het binne ʼn geslag uitgesterf, wat te doen het met die val van Jerusalem en die Bar Kochba-opstand. Die Christene redeneer: die Jode moes werk sodat hulle op die sewende dag kon rus. Christus het klaar vir ons gewerk en daarom rus ons voor ons werk. Vanuit dié simboliek kom hulle eksklusiewe klem op die Sondag en hoor jy nooit weer van die Sabbat nie.

Hoop ek spreek jou probleem aan!

Outeur: Dr Marius Nel