‘n Leser vra:
Ek is ‘n lidmaat van die NG Kerk. Ek was gister by ‘n buurgemeente (NG Kerk) waar daar ‘n baba gedoop is. Toe die dominee die doopformule uitspreek: “Ek doop jou in die naam van die Vader, die Seun en die Heilige Gees”, was dit egter nie die dominee wat die water op die baba se koppie gesit het nie, maar die ouers. Die dominee het glad nie die water op die baba se koppie gesit nie.
Ek het dit nog nooit in ‘n NG Kerk beleef nie en dit pla my geweldig baie. In daardie stadium het dit vir my nie reg gevoel nie en ek wou uitloop, maar het toe bly sit tot aan die einde van die diens. Want ek sê toe vir myself: Wie is ek om te besluit of dit reg of verkeerd is?
My vraag is dus aan u is: Is dit verkeerd of mis ek die punt?

Antwoord
Prof Hermie Van Zyl antwoord:
Ek het eers ‘n breë aanloop oor die meer prinsipiële aspekte rakende die doop waarmee ek ‘n konteks wil skep waarbinne die spesifieke vraag van die vraagsteller beantwoord kan word. Want ‘n mens moet maar altyd vanuit die teologie van die doop na die spesifieke doopgebruike kyk wat oor tyd heen ontstaan het. Uit die teologiese beginsels kan mens dan aanpassings maak waar nodig, sonder om die beginsels geweld aan te doen.

Ons moet onthou dat die doop ‘n sakrament (“ernstige/heilige eed”) is. Dit beteken die doop is nie ‘n menslike uitvindsel nie maar is deur God aan sy kerk gegee waardeur Hy sy genade be-teken en verseël, dit wil sê waarborg. As sodanig is die doop (soos die nagmaal, die ander sakrament in die Protestantse tradisie) as kerklike handeling gevul met ryke simboliek, waarvan die vernaamste die volgende is: 1. Die water simboliseer die afwassing van sondes. 2. Die water verwys ook na die aflegging van die ou lewe. Dink veral aan 1 Kor 10:1-2 waar Paulus die deurtog van oud-Israel deur die Riet See as simbool gebruik van die doop. Egipte, die land van verslawing (= sonde), word dus agtergelaat. 3. Die doop is ook ‘n simbool van nuwe lewe. Titus 3:5 noem dit die bad van die wedergeboorte; ‘n nuwe lewe saam met Christus gaan nou oop vir die dopeling. 4. Dis ook ‘n simbool van toetrede tot die gemeente van God. Die dopeling is van hierdie oomblik af ‘n volwaardige lidmaat van die gemeente. 5. Mens kan ook nie die doop aan jouself bedien nie, maar dit word altyd aan jou bedien – hetsy as kind hetsy as volwassene. Die simboliek hiervan is dat mens nie jouself kan red nie; redding is slegs moontlik deur die genade van God. Mens is in ‘n sekere sin “passief” as dit by redding kom. Die doop wys heen na die genade van God wat mens inhaal en oorweldig. Voordat mens nog iets kan begryp van die grootheid en genade van God (veral by die kinderdoop van toepassing), omvou God jou reeds met sy genade en beloof Hy dat Hy jou sal begelei elke oomblik van jou lewe.

Verder, veral in die Protestantse tradisie het die oortuiging en gebruik ontwikkel dat die doop in gemeenteverband bedien moet word. Dit is slegs by hoë uitsondering dat die doop privaat (in ‘n huis) bedien sal word. Want die doop wil juis sê dat die dopeling nou by die kerk van die Here Jesus ingelyf word (punt 4 hierbo). En hierdie gedagte word ten beste uitgedruk by ‘n erediens waar die hele gemeente getuies is van hierdie inlywing. ‘n Verdere samehangende gedagte is dat Woord en sakrament onafskeidelik is. Die sakrament staan nie op sy eie nie, maar is altyd afhanklik van die Woordverkondiging. Daarom glo ons nie dat die bediening van die sakrament op sigself red nie. Redding geskied nie werktuiglik, outomaties nie. In kerklike taal sê ons: die sakrament werk nie ex opere operato (letterlik: “deur die gewerkte werk/daad”) nie, dit wil sê: die daad van die doophandeling bewerk nie vanselfsprekend redding nie; die doop is nie jou kaartjie hemel toe nie, om dit plat uit te druk. Die sakrament van die doop is en bly altyd simbool van die Woord van God wat bevry en red. Om hierdie rede is in die Protestantse tradisie die bediening van die doop altyd gekoppel aan die amp van die bedienaar van die Woord – die dominee, predikant of pastoor. Hierdie koppeling tussen doop en bedienaar van die Woord bevat dus die simboliek dat die persoon wat die doop aan die dopeling bedien, optree (1) namens die gemeente, as amptelike verteenwoordiger van die gemeente, en (2) as simbool van die Woord van God wat die vermoë het om te red.
Wanneer dit alles gesê is, moet dadelik bygevoeg word dat daar in die Nuwe Testament nie duidelike inligting of opdragte is oor wie nou eintlik die doop mag bedien nie. In Matt 28:19 gee Jesus weliswaar aan die elf dissipels die opdrag om die nasies sy dissipels te maak en hulle te doop. Daaruit sou mens kon aflei dat dit slegs amptelike gesagsfigure is wat die doop mag bedien. Maar mens sou Matt 28 ook anders kon interpreteer – dat die opdrag aan die kerk in die geheel gegee is, en dat alle gelowiges dus met gesag beklee word om te doop. En inderdaad kry mens in die Nuwe Testament ‘n baie gevarieerde prentjie van hoe en deur wie die doop bedien is. So lees ons van Stefanus – ‘n “diaken” – wat mense doop (Hand 8:12,38). In Hand 9:10,18 lees ons van Ananias, ‘n “sekere volgeling van Jesus” wat vir Paulus doop. En volgens 1 Kor 1:13-17 het Paulus blykbaar nie veel erg daaraan gehad om mense te doop nie (hy het ander dit laat doen, maar dis nie duidelik wie die “ander” was nie); vir hom was die verkondiging van die evangelie hoofsaak.

Maar uiteraard was dit vroeë dae. Met verloop van tyd, toe die kerk meer geïnstitusionaliseerd geraak het en die doop as ‘n heilige sakrament beskou is, het die doophandeling algaande aan die kerklike ampte gekoppel geraak. En dis nie noodwendig ‘n verkeerde ontwikkeling nie, want as die doop nie op ‘n ordelike manier hanteer word nie, kan dit die deur oopmaak vir dwaling en allerlei wanpraktyke. En omdat dit in die besonder die ouderlinge is aan wie die taak van toesig, onderrig, leiding, bemoediging, vermaning, waak teen dwaalleer, ensovoorts, gegee is (1 Tim 3:1-7; Tit 1:6-9; 1 Pet 5:1-4), maak dit goeie sin dat die bediening van die sakramente in die meeste kerke aan die amp van bedienaar van die Woord gekoppel is (die leraar is ‘n lerende ouderling). Wat die NG Kerk betref word dit spesifiek in die Kerkorde (artikel 49.1) bepaal dat die sakramente deur ‘n predikant bedien moet word. Verder, wanneer bepaal moet word of erkenning verleen mag word aan die doop wat in ‘n ander kerk as die NG Kerk bedien is, bepaal die Reglement vir die Doop (10.1.3) dat dit in orde is mits die doop bedien is deur ” ‘n persoon wat deur die betrokke kerk afgesonder is vir die bediening van die Woord en die sakramente”.

In die lig van hierdie bepalings van die NG Kerk is dit dus ietwat vreemd dat die dominee waarna ons vraagsteller verwys, ‘n gedeelte van die bediening van die sakrament (besprinkeling van water) aan die ouers “afgestaan” het. Dit is ten minste nie tradisie in die NG Kerk om dit so te doen nie. Wat sou die dominee daarmee wou bereik of simboliseer? Dalk groter betrokkenheid van die ouers – dat hulle so op sigbare manier sê dat hulle self verantwoordelikheid aanvaar vir die geestelike begeleiding van hulle kind? ‘n Teenvraag sou wees: Maar doen die ouers dit nie reeds wanneer hulle “ja” antwoord op die doopvrae nie, juis met die gemeente as getuies? Verder sou mens ook kon vra of so ‘n handeling nie die geldigheid van die doop in die gedrang bring nie, juis in die lig van die kerkorde-bepalings van die NG Kerk soos hierbo genoem? Is die kind nou deur ‘n predikant gedoop of nie? Hierop sou mens seker kon antwoord dat die besprinkeling deur die ouers wel onder toesig van die amp plaasgevind het, dat dit in ‘n openbare erediens gebeur het, met water bedien is, en dat die formule “ek doop jou in die Naam van die Vader, Seun en Heilige Gees” wel deur die dominee uitgespreek is. ‘n Mens sou dus ‘n saak daarvoor kon uitmaak dat die geldigheid van die kind se doop nie in die gedrang is nie.
Mens moet die optrede van die dominee waarskynlik ook in ‘n breër konteks probeer verstaan, naamlik liturgiese vernuwing. Die kerk is maar altyd aan die besin hoe die liturgie sinvol vernuwe kan word sodat dit die hedendaagse lidmaat aanspreek en meer betrokke maak. So is dit ook reeds amptelik goedgekeur in die NG Kerk dat die ouers die kind aan die dominee kan oorhandig en dat die dominee dan die kind vashou terwyl hy/sy die kind doop. Die simboliek hiervan is dat die inlywing as lidmaat van die kerk so sterker na vore kom (die dominee as amptelike verteenwoordiger van die gemeente). By die tradisionele gebruik waar die ouers die kind vashou word die verbondsgedagte weer sterker gesimboliseer (die verbondsouers wat verantwoordelikheid aanvaar vir die kind se godsdienstige begeleiding).
My beredenering en standpunt bo is dus nie téén vernuwing nie, maar ek sou tog wou sê dat liturgiese vernuwing rondom die doop nie aan die keuse van individuele predikante oorgelaat word nie, maar dat die kerk saam daaroor besluit voor ‘n nuwe doopritueel ingevoer word – of dit werklik in ooreenstemming met die aard en simboliek van die doop en die ordereëlings van ‘n bepaalde kerk geskied. Die doop as seël en teken simboliseer só ‘n diep geestelike waarheid dat mens nie gebruike wil invoer net omdat dit nuut of oulik is voordat daar nie wyd daaroor besin is en amptelike approbasie (goedkeuring) daarvoor verkry is nie.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl

Alexandria vra:

Ek wil graag weet wat die verskil is tussen jou baba inseën en jou baba doop, want wat ek lees in die Bybel is dat kinders reeds aan die Here behoort, en vir my beteken dit wanneer jy self as persoon besluit jy wil weer gebore word deur die bloed van Jesus dat jy jouself moet groot doop?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord.

Ek verstaan die vraagsteller se gedagtegang soos volg: Kinders van gelowige ouers behoort reeds aan die Here, dit is dus nie nodig om sulke kinders deur een of ander kerklike handeling – doop of inseëning – aan die Here te verbind nie. Verder, die doop is blykbaar vir die vraagsteller per definisie iets wat eers kan volg nadat die persoon self tot sy/haar verstand gekom het, en self glo, en dan aanmeld vir die doop. Die doop is dan ‘n teken van die dopeling se persoonlike wedergeboorte en geloof.

Ek hoop dat ek hiermee die vraag reg vertolk. Maar ten minste kan ek op grond van my “rekonstruksie” ‘n paar opmerkings maak oor doop, inseëning, grootdoop en kleindoop waardeur hopelik groter duidelikheid mag kom.

Kerke wat die kinderdoop beoefen, doop nie kinders voor die voet nie, maar wel kinders van gelowige ouers. Dit bevestig die gedagte wat reeds in die Ou Testament (OT) geld, dat God van sy kant ‘n verbond met die vader van die gelowiges, Abraham, en sy nageslag aangegaan het om vir hulle ‘n God te wees en dat hulle vir Hom ‘n volk moet wees. As teken van hierdie verbond is die besnydenis aan babaseuntjies bedien (Gen 17:9-12). In die Nuwe Testament (NT) word die verbond voortgesit, want die God van die OT is ook die God van die NT. Nou word die verbond egter gevestig in Jesus Christus. Die redenasie is dan soos volg: Die God wat in die NT handel, is nie minder genadig en barmhartig as die Een wat in die OT gewerk het nie. Daarom, so redeneer die voorstanders van die kinderdoop, het die doop in die plek van die besnydenis as verbondsteken gekom (vgl Kol 2:11-12). Die doop is deur Christus self ingestel (Matt 28:19-20) en is ‘n ryker teken as die besnydenis, want dit kan ook aan dogtertjies bedien word. Net soos wat ‘n seuntjie op agt dae in die OT besny is, so behoort kinders van gelowige ouers ook so gou moontlik die teken van die verbond – die doop – te ontvang.

So gesien is die doop nie in die eerste plek ‘n teken van die kind se geloof nie, maar – net soos in die OT – ‘n teken van God se genade en trou wat Hy aan die kind beloof. Daarom is die doop ‘n sakrament, ‘n heilige teken en verseëling van God se trou aan sy beloftes. En soos wat die kind grootword en deur sy ouers tot geloofsvertroue in Christus gelei word, moet die kind ook deur persoonlike bekering en geloof in Christus sy/haar aandeel aan die verbond gestand doen, naamlik om in gehoorsaamheid ‘n navolger van Christus te wees. Want ‘n verbond het twee kante: God se kant, en die mens se kant. Die doop wys weliswaar primêr heen na wat God doen, maar dit omvat ook reeds en herinner die mens voortdurend aan sy/haar persoonlike geloofsantwoord.

Die punt wat ek probeer maak, is dat die vraagsteller se aanname – dat kinders van gelowige ouers reeds aan God behoort – presies die rede is waarom klein kindertjies gedoop word.

Daar is egter kerke wat die kinderdoop verwerp. Dit is nie hier die plek om volledig op al die argumente in te gaan waarom die kinderdoop nie aanvaar word nie. Genoeg net om te noem dat die vernaamste argument gewoonlik is dat mens nêrens in die NT lees van babas/kinders wat gedoop word nie, maar wel net van volwassenes wat ná hulle tot geloof gekom het, gedoop is. (Behalwe as mens by tekste soos Hand 16:31 en 1 Kor 1:16 by die terme “al sy mense” en “huisgesin” ook klein kindertjies insluit.) Dit is ook nie nou van pas om op die teenargumente in te gaan nie, want dis ‘n onderwerp op sy eie. Genoeg net om te sê dat bg argument die rede is waarom kerke wat die kinderdoop verwerp gewoonlik een of ander vorm van inseëning het. Hiervolgens word klein kindertjies van gelowige ouers nie gedoop nie, maar wel ingeseën by die gemeente, sodat hulle van kleins af in die kerk kan grootword en gelei word tot persoonlike geloof, en dan gedoop word. Vanuit die standpunt van die kerke wat die kleindoop aanvaar, word gewoonlik gesê dat so ‘n grootdoop van mense wat in die kerk grootgeword het, eintlik net ‘n “uitgestelde kinderdoop” is, of dat die inseëningseremonie niks anders is nie as ‘n “droë doop”.

Maar dit nou daar gelaat. Ek wou net die argumente noem waarom sommige kerke klein kindertjies doop en ander hulle net inseën.

Net ‘n laaste opmerking: die vraagsteller praat van ‘n “besluit om weer gebore te word”. Ek verstaan wat daarmee bedoel word, maar tegnies is dit nie heeltemal korrek nie. Net so min as wat ‘n mens kan kies om gebore te word, net so min kan jy besluit om “weer gebore” te word. Laat ek verduidelik: Daar is ‘n hele paar terme in die Bybel wat die heilsweg beskryf. Almal belig dieselfde gebeure, net van verskillende kante af. Sommige van hierdie terme lê meer klem op wat die mens doen, soos bekering en geloof. Ander beklemtoon meer wat God doen, soos regverdigmaking, verlossing en – wedergeboorte! Wedergeboorte druk veral die gedagte uit dat God ons deur sy Gees nuut maak, ons as ‘t ware van vooraf mens maak, ons opnuut gebore laat word sodat ons kan begin dink en leef soos God wil hê. So gesien is wedergeboorte nie iets wat óns kan doen nie; dis iets wat God bewerkstellig deur die werking van sy Gees om ons sy kinders te maak (Joh 3:3-8). Eintlik is daar niks wat ons uit onsself kan doen om gered te word nie, dis volledig God se werk. Tog sluit God ons as mense in by sy reddingswerk, en buig Hy ons wil om sodat ons in Hom kan glo en tot bekering kan kom. Maar selfs wanneer óns glo en óns tot bekering kom, is alles eintlik sy nuutmakende of wederbarende werk in ons waardeur ons sy kinders gemaak word.

Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

‘n Leser vra,

My dogter is getroud met n man wat aan die Ou Apostle kerk behoort. Hulle is in ons kerk NG getroud . Ons kleindogter is gedoop in hulle kerk maar my dogter moes eers hulle Geloof en kerk aanvaar, ingesweer en ge her-doop word voordat ons kleinkind gedoop kon word. As n NG lidmaat het ek n geweldige innerlike stryd hiermee. Hoekom is my Gees so onrustig en voel dit net heeltemaal verkeerd?

Antwoord:

Prof Hermie van Zyl antwoord

1. Hulle leer dat die apostelamp van die Nuwe Testament vandag voortgesit word. Hiermee verkry die apostels in die OAK ’n mag en status wat buite verhouding is tot die beperkte insig waaroor ons as mense beskik, selfs al het ons ’n teologiese opleiding en selfs al staan ons in ’n besondere amp in die Kerk. Selfs die apostels in die Nuwe Testament het mekaar tereggewys (Paulus vir Sefas/Petrus: Gal 2:11-14). Verder, die apostelamp in die NT was ’n eenmalige amp vir die vestiging van die kerk en het na die dood van die apostels opgehou om te bestaan. Trouens, wat ons in die NT het, is juis die neerslag van die apostels se insigte, lering en geskrifte. Al wat ons vandag kan doen, is om daardie insigte te bestudeer, dit ons eie te maak, dit te verkondig, mekaar daaraan te herinner en dit sáám uit te leef. Maar juis daarom kan daar nie eietydse “apostels” wees wie se woord sonder teenspraak aanvaar moet word nie. Die enigste “apostels” wat daar vandag is, is die NT en OT, d w s, die Bybel.
2. Juis vanweë die OAK se siening van die voortsetting van die apostelamp, beskou die OAK homself as die enigste Kerk wat die weg tot saligheid bewandel en kan aanwys. Hulle het daarom geen ekumeniese bande met ander Kerke nie. Dit is uiters kommerwekkend, want Christene het mekaar nodig. Sáám moet ons besin oor die waarheid van die evangelie vir vandag. Dit was nog altyd so dat wanneer ’n Kerk hom van ander distansieer en afskei en as uitgangspunt aanvaar om geen skakeling met enige ander Kerk te hê nie, allerlei skeeftrekkings van die evangelie ontstaan wat tot groot nadeel van die lidmate se geestelike heil kan wees.
3. Die OAK aanvaar nie dat die Bybel veel historiese waarde het nie. Alles moet dus allegories verstaan word, d w s vergeestelik word. Nou, dit is wel so dat bepaalde historiese sake in die Bybel soms om spesiale interpretasie vra, maar dit  beteken nie dat die historiese as beginsel bevraagteken kan word nie. Dan word die hele evangelie op losse skroewe gestel. Die Christendom is juis ’n historiese godsdiens, bedoelende: ons glo dat God sy openbaring in die geskiedenis en deur besondere gebeure en mense bekendgemaak het. Sonder hierdie erkenning en belydenis vervlugtig die Christelike boodskap tot ’n filosofie en kan enigiets in die Bybel verdraai word om omtrent enigiets te beteken.

Verdere aspekte ten opsigte van die doop – Francois Malan

Jan Smith Vra

Vra

Ek skryf na aanleiding van Thys se vraag met betrekking tot die betekenis van die doop en prof Francois Malan se antwoord daarop. U sal onthou dat ek so ruk terug korrespndensie met prof Adrio Konig oor dieselfde onderwerp gehad het en ek neem vrymoedigheid om ook ‘n paar opmerkings te maak oor wat prof Malan geskryf het.

Soms verstaan die professore nie wat die leke skryf nie en andersom.

Doop met die Heilige Gees, en doop met vuur:

Die vuur van die Heilige Gees en die vuur waarmee die kaf verbrand sal word is na my mening twee verskillende entiteite. Die Heilige Gees was ‘n geskenk van God om as die ander Trooster na die dissipels te kom. Jesus sê juis vir hulle om nie Jerusalem te verlaat alvorens hulle nie die belofte van die Vader ontvang het nie. Johannes die Doper het wel met water gedoop maar hulle sal met die Heilige Gees gedoop word. Toe dit wel gebeur toe gewaar hulle “tonge van vuur” wat op hulle gaan sit. En hulle het in tale gespreek soos wat die Gees van God aan elkeen toebedeel het. Hierdie “vuur” het ‘n onmiddellike omkeer tot gevolg gehad. Een oomblik was Petrus nog die verloëner en ‘n swakkeling en die volgende oomblik steek hy ‘n preek af wat so kragtig en oortuigend was dat 3000 mense tot bekering kom. Hiermee saam kon hy hulle vreesloos beskuldig: Hand 2: 23 : “Hom, wat deur die bepaalde raad en voorkennis van God oorgelewer is, het julle deur die hande van goddelose mense geneem en gekruisig en omgebring”. Hierdie “vuur” het te make gehad met die krag wat hulle sou ontvang as die Heilige Gees oor hulle kom om Sy getuies te wees in Jerusalem en daarna in die ganse wêreld. En om duiwels uit te dryf; in nuwe tale te spreek; slange op te neem en iets dodeliks te drink en niks oor te kom nie; en vir siekes die hande op te lê om gesond te word. (Markus 16: 17 en 18).

Kinderdoop

Aanhaling: “Daarom behoort kinders van gelowiges die doop te ontvang as die uiterlike teken van wat Christus vir hulle gedoen het”.

Prof Malan sê “behoort” maar al sê hy ook “moet” dan hou die stelling nie water nie. Eerstens, dit is nie “doop” nie maar ‘n besprenkeling en tweedens, bots dit met Christus se uitspraak in Johannes 3: 3,5,7 en 8 met betrekking tot die wedergeboorte. Vers 3: “ Voorwaar, voorwaar Ek sê vir jou, as iemand nie weer gebore word nie, kan hy die koninkryk van God nie sien nie”.

Bekering is ‘n persoonlike saak en ek glo nie ons kan dit anders maak nie. Die kinders soos vermeld was bloot nuuskierig – die dissipels het hulle as lastig beskou en hulle belet om nader te kom.

Sekere denominasies seën kindertjies in maar selfs hiervoor vind ek nie toepaslike skrif nie maar as ritueel sou ek dink dit is eerder gepas as om ‘n paar druppels water op ‘n baba se kop te sprinkel.

Aanhaling:

“So verbind Paulus die doop aan die besnydenis van Joodse seuntjies op die agste dag, wat die teken was van die ou verbond van God se genade aan Abraham en sy nageslag (Genesis 17:9-14). Die doop is die teken en seël van die nuwe verbond van God met ons en ons kinders dat seunjies en dogterjies van gelowige ouers ook kinders van God is.”

Die nuwe verbond wat God in gedagte gehad het is vervat Esegiël 36: 26: “En Ek sal julle ‘n nuwe hart gee en ‘n nuwe gees in jul binneste gee; En Ek sal die hart van klip uit julle vlees wegneem en julle ‘n hart van vlees gee”.

Besnydenis of onbesnedenheid het nou geen waarde by God nie. Slegs geloof soos wat Abraham in  God geglo en dit hom tot geregtigheid gereken is. Gal 2: 15 en 16. Ek glo nie dis skriftuurlik korrek om die besnydenis deur te trek om die besprinkeling van babas te regverdig nie. So iets gryp vir my terug na die doodsheid van die letter van die wet. (Volgens die ou verbond was dogtertjies uitgesluit; hoe kan hulle nou streng gesproke ingesluit word?).

Die Bybel praat van die huisgesin van Lidia en die tronkbewaarder en om te aanvaar dat daar klein kindertjies betrokke was kan die teendeel ook waar wees naamlik dat hulle al groot genoeg was om die evangelie te verstaan en daarop te reageer.

Volwasse doop – gelowige doop:

Aanhaling:

“Daarom behoort kinders van gelowiges die doop te ontvang as die uiterlike teken van wat Christus vir hulle gedoen het”.

1 Kor 7: 12 – 17 handel oor die posisie van die gesin as ‘n Joodse man met ‘n nie-Jood trou en andersom. Die Jood heilig die ongelowige in beide gevalle maar dit maak nie van hulle “heiliges” nie. Eerstens is dit nie ‘n “volwaardige doop” nie en tweedens soos reeds hierbo vermeld bots dit met Christus se uitspraak met betrekking tot die wedergeboorte in Joh.3: 3,5,7 en 8. Die kinders was bloot nuuskierig – die dissipels het hulle as lastig beskou en hulle belet om nader te kom.

Besprinkeling en onderdompeling

Aanhaling:

“ en met die bloed van Jesus besprinkel  te word.”

“Moses het toe die bloed gevat en op die volk gesprinkel terwyl hy sê..”

“So sien Petrus die samehang tuseen die besprenkeling met die water van die doop van die nuwe verbond en die besprenkeling met die bloed van die nuwe verbond.”

“Vir die doop van klein kinders is die besprenkeling met water dus aangewys as die teken en seël wat God aan hulle gee. Vir ‘n teken en’n seël maak die hoeveelheid water nie saak nie.”

Petrus skryf hier oor dinge wat net deur mense met verstandelike vermoëns begryp kan word. Die besprenkeling met die bloed van Jesus Christus verwys simbolies na die aksie van die Hoëpriester om die bloed op die verbondsark in die allerheiligste van die tabernakel te sprinkel om een maal per jaar versoening te doen vir die sonde van  die volk. In hoofstuk 3: 20 tot 22 skryf Petrus: “ waarin weinig, dit is agt, siele deur water heen gered is; waarvan die teëbeeld, die doop, ons nou ook red, nie as ‘n aflegging van die vuilheid van die vlees nie, maar as ‘n bede tot God om ‘n goeie gewete – deur die opstanding van Jesus Christus wat heengegaan het na die hemel en aan die regterhand van God is, terwyl die engele en kragte aan Hom onderwerp is.

Opmerking:

In die 1953 vertaling staan daar: Exodus 24: 8: Toe neem Moses die bloed en gooi dit uit op die volk en sê: Dit is die bloed van die verbond wat God met julle gesluit het op grond van al hierdie woorde”. Wat het Moses dan nou gedoen? Het hy gegooi (baie bloed) of gesprinkel (min bloed).

Terwyl ek nou van Moses skryf is die volgende tekste insiggewend: 1 Kor 10 :1 en 2: “ Want ek wil nie hê, broeders, dat julle nie sou weet nie dat ons vaders almal onder die wolk was en almal deur die see deurgegaan het, en almal in Moses gedoop is in die wolk en in die see,” Die Amplified Bible beskryf vers 2 so: “ And each one of them (allowed himself also) to be baptized into Moses in the cloud and in the sea(they were thus brought under obligation to the Law, to Moses, and the covenant, consecrated and set apart to the service of God).” Kinders was ook hier betrokke maar ek twyfel of hulle geweet het besig was om te gebeur.

Johannes die Doper het in die Jordaanrivier gedoop (baie water). Die Hofdienaar van Etiopië het uitgeroep: “Daar is water wat verhinder my om gedoop te word”. Prof Konig sê: Die dopeling het in die water gestaan (miskien halflyf) dan het die doper ‘n paar hande vol water op sy kop uitgegooi (Gesprinkel?) En daarom kan hierdie aksie ook na babas herlei word. Kan dit regtig so wees? Hoekom al die moeite om in ‘n rivier te gaan staan as dieselfde aksie met die nodige fasiliteit ‘n skottel of bad op droë grond eweso die doel kon dien?.

Die doel van die doop

 Die beskrywing wat prof Malan met betrekking tot onderdompeling verstrek in die voorlaaste paragraaf van sy skrywe kan nie op verbeter word nie – dis pragtig!!

Ek wil dan graag byvoeg dat die enigste doel van die doop enersyds geleë is in die woorde van Jesus Mat 3: 15: “Laat dit nou toe, want so pas dit ons om alle geregtigheid te vervul” en 1 Petrus 3: “waarvan die teëbeeld, die doop, ons ook nou red, nie as ‘n aflegging van die vuilheid van die vlees nie. Maar as ‘n bede tot God om ‘n goeie gewete – deur die opstanding van Jesus Christus”.

 

Enkele opmerking by Jan se opmerkings deur Prof Francois Malan

1 Die vuur van die Heilige Gees en die vuur waarmee die kaf verbrand sal word is na my mening twee verskillende entiteite.

Die Heilige Gees is God! Die Gees van God het by die skepping gesweef het oor die waters (Gen 1:2). In Rom 8:2 word Hy die Gees van die lewe genoem. Alle lewe in die skepping, wat deur die Woord van God geskep word, kom van Hom af. Ook wat in Maria ‘verwek is, is uit die Heilige Gees’ (Mat 1:18,20); die engel het vir Maria gesê: Die Heilige Gees sal oor jou kom en die krag van die Allerhoogste sal jou oorskadu. Daarom sal die kind wat gebore word, heilig genoem word, die Seun van God (Luk 1:35). Die Heilige Gees word hier ‘die krag van die Allerhoogste’ genoem.

            In Johannes 14:15-17 sê Jesus, nadat Hy weggaan, sal Hy die Vader vra en Hy sal vir ons ‘n ander Voorspraak/Trooster/Helper stuur om vir ewig by ons te wees, naamlik die Gees van die waarheid, wat die wêreld nie ken nie, maar julle ken Hom omdat Hy by julle bly en in julle sal wees. In 14:20 sê Hy: Op daardie dag sal julle weet: Ek is in my Vader en julle in My en Ek in julle. In 14:23 sê Jesus Hy en sy Vader sal woon in die mens wat Hom liefhet en sy woorde ter harte neem. So woon God, die Vader en die Seun in ons deur God, die Heilige Gees, wat ook die Gees van God en die Gees van Christus genoem word (Romeine 8:9).

 

Jesus sê: die Heilige Gees sal die wêreld oortuig van sonde, omdat hulle nie in My glo nie, van geregtigheid omdat Ek na die Vader gaan en julle My nie meer sien nie (Jesus gaan vir ons intree by die Vader, en die Gees lei ons nou in die pad van geregtigheid om voor God reg te lewe), van oordeel, omdat die heerser van hierdie wêreld (Satan) reeds geoordeel is (Johannes 16:8-11).  Die vuur waarmee die Heilige Gees ons doop is ook ‘n reinigingsvuur, omdat God, wat in ons woon, ook ons sondige gedagtes en woorde en dade kom reinig deur die woorde van Jesus (Joh 15:3). Vir die ongelowiges is dit ‘n oordeelsvuur (Hebr 12:29: Want ons God is inderdaad ‘n verterende vuur). Ananias en Saffira het inmekaargesak en gesterf omdat hulle vir die Heilige Gees gelieg het (Hand 5:3-5,9-11).

 

 Ons geloof kom nie uit ons self nie; dit is ‘n gawe van God (Efesiërs 2:8). Ons moet wel die besluit neem om in Jesus te glo, maar dit is die Heilige Gees wat deur die woord van God werk om ons te oortuig dat Jesus ons Verlosser is. Dat ons tot die besluit kom, is ‘n genadegawe van God. In Johannes 6:37 sê Jesus: Elkeen wat die Vader vir My gee, sal na My toe kom. In 6:44: Niemand kan na My toe kom as die Vader, wat My gestuur het, hom nie na My toe trek nie. In 6:65: Niemand kan naMy toe kom as dit nie deur die Vader aan hom gegee is nie. In 10:29 praat Jesus van sy skape as ‘hulle wat my Vader aan My gegee het.’ In sy gebed in Johannes 17:2 verwys Hy na elkeen wat U aan Hom gegee het. 17:6,9 verwys na die mense uit die wêreld wat U My gegee het, wat aan God behoort het (vgl ook 17:12, 24; 18:9).

 

Die werk van die Heilige Gees in ons is om ons te verander om al meer soos Jesus te word (2 Kor 3:18). Jesus het vir sy volgelinge gesê: Ek gee julle ‘n nuwe opdrag: Julle moet mekaar liefhê. Net soos Ek julle liefgehad het (tot die dood van die kruis) moet julle ook mekaar liefhê (Joh 13:37; vgl. 15:12). Die vrug van die Gees se werk in ons maak van ons mense wat liefhet, altyd bly is, in vrede met God en ons medemens lewe, met geduld teenoor mekaar, altyd vriendelik, gevul met goedheid tenoor ander, getrouheid aan God en in ons lewe, met sagmoedigheid die swakkes help, mense wat hulleself kan beheer, wat ons self verloën, volgens die Gees se leiding lewe, sonder verwaandheid of jaloesie teenoor mekaar (Galasiërs 5:22-26).

 

2 Wedergeboorte en bekering

 

Wedergeboorte kom van God af – Joh 3:3 sê letterlik: As iemand nie van bo weer gebore word nie, kan hy die koninkryk van God nie sien nie. Joh 3:6 praat van ‘uit die Gees gebore.’ Wanneer die Heilige Gees in ons kom woon, word ons deur Hom gebore tot kinders van God deurdat Hy ons lei, en ons aan die Seun van God kom verbind, sodat Christus in ons sal lewe as die Here wie se woord die seggenskap in ons lewe kry (vgl Rom 8:9-17).

1 Petrus 1:3 sê; God het ons deur die opstanding van Jesus Christus opnuut verwek. Ons is weer gebore deur die lewende en blywende woord van God (1 Petr.1:23).

 

Bekering word in Grieks met drie woorde bekryf: (i) metanoia wat verwys na ‘n lewensverandering as gevolg van ‘n hele verandering van opvatting en houding teenoor sonde en ONS verhouding tot God en sy woord (Mark 1:15); (ii) strefomai om jou lewenswyse te verander  deur na God toe te draai (Mat 18:3); epistrefoo om waarin jy glo en jou lewenswyse te verander deur na God toe te draai  (Mark 4:12). Bekering is ‘n besluit van ‘n mens deurdat die Heilige Gees reeds die wedergeboorte in hom gewerk het. En dit is nodig dat ons ons daagliks bekeer  van verkeerde dinge en gewoontes, soos die Heilige Gees ons van dinge oortuig.

 

3  ‘1 Kor 7:12 – 17 handel oor die posisie van die gesin as ‘n Joodse man met ‘n nie-Jood trou en andersom. Die Jood heilig die ongelowige in beide gevalle maar dit maak nie van hulle “heiliges” nie.’

 

1 Korintiërs word geskryf ‘aan die gemeentes van God in Korinte, wat Hy vir Hom in Christus Jesus afgesonder en geroep het om aan Hom te behoort, en verder aan almal, waar hulle ook al mag wees, watdie Naam aanroep van Jesus Christus, hulle Here en ons Here’ (1 Kor 1:2) – nie aan Jode nie!

 

4 ‘Die kinders was bloot nuuskierig – die dissipels het hulle as lastig beskou en hulle belet om nader te kom.’  ‘Die kinders soos vermeld was bloot nuuskierig – die dissipels het hulle as lastig beskou en hulle belet om nader te kom.’

Matteus 19:13 sê: ‘toe is kinders na Hom gebring sodat Hy hulle die hande kon oplê en vir hulle bid.’ Matteus en Markus 10:13 gebruik die algemene woord paidia vir ‘kinders,’ teryl Lukas 18:15 die woord brefe, babas gebruik, dieselfde woord wat vir die baba Jesus wat met doeke toegedraai in die krip gelê het (Luk 2:12). Die dissipels het met die mense wat die kindertjies na Jesus gebring het berispe (Mt 19:13). Maar Jesus het gesê: Laat die kinders begaan en moet hulle nie verhinder nie om na My toe te kom nie, want aan hulle behoort die koninkryk van die hemel.

 

5 ‘In die 1953 vertaling staan daar: Exodus 24: 8: Toe neem Moses die bloed en gooi dit uit op die volk en sê: Dit is die bloed van die verbond wat God met julle gesluit het op grond van al hierdie woorde”. Wat het Moses dan nou gedoen? Het hy gegooi (baie bloed) of gesprinkel (min bloed).

Die Hebreeuse bronteks  in Eksodus 24:8 gebruik die woord zarak wat ‘sprnkel’ beteken, en gebruik word om bloed te sprinkel Eksodus 24:6,8; 29:16,20; Lev 1:5,11; 3:2,8,13; 7:2; 8:19,24; 9:12,18; 17:6; Num 18:17; 2 Kon 16:13,15; 2 Kron 30:16; 35:11; Eseg 43:18; ook van water in Eseg 36:25; vgl. Num 19:13,20 (in die 1953 vertaling is al die tekse ‘uitgooi’). Die ou Nederlandse Staten Bijbel van 1637 het reeds ‘sprengen’ gebuik, en die ou Engelse King James Bible van 1611ook ‘sprinkled.’

6  ‘Kinders was ook hier betrokke maar ek twyfel of hulle geweet het besig was om te gebeur’ met die deurgang deur die Rietsee.

 

Die verseëling dat hulle vrygemaakte kinders van God is, deur die Here verlos uit die slawerny van Egipte, is egter bekend by God. So is die doop ook ‘n uiterlike teken wat God gee aandié wat aan Hom behoort. Ons woord ‘kerk’ kom van die Griekse woord kuriake ‘die Here s’n. Dit is Hy wat die teken aan ons gee, en sy seël op ons plaas. In Romeine 9:132 staan: die besluit van God is gegrond op uitverkiesing: dit hang dus nie af van wat ‘n mens doen nie, maar van Hom wat jou  roep.

 

Skrywer:  Prof Francois Malan