Uitverkiesing en genade: ‘n onverklaarbare hoop – Fanie Rudolph

1. Inleiding:

Die uitverkiesing kan problematies wees vir party mense.  Dit neem skynbaar verlossing uit ons hande.  Die wonderlike van uitverkiesing is dat dit verlossing in die Hande van God plaas.  Uitverkiesing maak dat verlossing genade is, want ons is afhanklik van God daarvoor.  Waar kan ons ‘n veiliger plek kry om te wees as die Hand van God?

2. God kies:

Die Bybel is eintlik van voor tot agter vol van God se uitverkiesing.  God het gekies om ‘n mens te maak om in ‘n verhouding mee te staan (Genesis 1:26-27).  God kies Noag om ‘n nuwe begin mee te maak (Genesis 6-8).  God kies Abraham as vader vir ‘n nuwe verbondsvolk (Genesis 12).  God kies Dawid as “ewige koning” oor sy volk (1 Samuel 16).  Die een eienskap van elkeen van hierdie persone was: God het besluit en uitgekies; dit het nie afgehang van wat hierdie mense doen nie (Romeine 8:13).

God se uitverkiesing word ook nie neergesit of teruggetrek soos speelkaarte nie.  As God kies, trek Hy nooit sy uitverkiesing terug nie (Romeine 11:29).  Sy uitverkiesing is dus betroubaar en standvastig.  Paulus waarsku wel dat takke (gelowiges) wat genadiglik ingeënt is op die stam, weer uitgekap kan word (Romeine 11:17-21).  Daarmee verwys hy egter na hulle wat nie in geloof hulle uitverkiesing wil aanvaar nie.  Daarom moet ons bly “let op die goedheid en strengheid van God” (Romeine 11:22).  Ons kan nie met God se verlossing mors net omdat ons uitverkorenes van God is nie.  Ons moet leef as mense wat deur God uitverkies is.  Ons moet weet dat Christus die krag is wat uitverkorenes aan God vashou (1. Korintiërs 1:24).

Die gronde van die uitverkiesing bly egter ‘n raaisel.  Selfs Paulus sukkel in Romeine 9-11 om ‘n klinkklare antwoord op hierdie Goddelike misterie te gee.  Een ding is egter seker: die uitverkiesing is nie bedoel om ons bang te maak nie.  Ons moet eerder bly wees dat ons wel deur God uitgekies is.

3. God kies en red in genade:

Dat ons uitgekies word deur God, is net ‘n genade (Romeine 11:5).  God kies ons nie vir wie ons is nie.  Hy wag ook nie dat ons eers iets of iemand spesiaal word voordat Hy ons kies nie.  Hy kies ons soos ons is, sonder dat ons iets daarby hoef te doen (Romeine 11:6).  God doen dit omdat Hy ons baie liefhet.  In liefde kies en roep Hy mense.  Hierdie uitverkiesing strek verder terug as ons skepping (Efesiërs 1:4-5).

God se genade is so groot dat Hy ons ook kies vir wie ons gaan wees.  God het ‘n plan vir ons (vgl. Genesis 1:26-27; Romeine 8:28-29).  Hy het ons uitgekies om daardie plan te vervul.  Nou roep Hy ons om deel te word van sy plan.  Hy trek ons in God se plan in deur die verlossing van Jesus Christus aan die kruis.  Hierdie verlossingsplan is ook lankal vooruit bestem deur God (Efesiërs 1:5-8).

Steeds is daar niks wat ons doen vir hierdie verlossing nie.  Dit is alles die werk van God (Efesiërs 2:8-10).  Dit is sy wil alleen.  Deur Hom word ons deel van God se uitverkore volk (Efesiërs 1:13).  Sy genade is so oneindig groot, veral as ons eers besef dat God sy genade nie terugtrek as Hy eenmaal uitgekies het nie (Romeine 11:29).

Gevolgtrekking:

Uitverkiesing en genade gaan saam.  Ons kan net met dankbaarheid God se genade en uitverkiesing aanhoor en aanneem.  Ons kan, en hoef, niks by te voeg nie.  Ons kan verseker wees van ons eie ewige uitverkiesing uit genade alleen.

Ons moenie verwaand wees oor ons uitverkiesing nie.  Ons moet deurentyd onthou dat ons niks daartoe bygedra het nie.  God se genade alleen het ons gemaak wie ons nou is.

Outeur: Dr Fanie Rudolph

Is God ‘n oneerlike bestuurder? (Lukas 16:1-13) – Fanie Rudolph

1. Inleiding:

Met die eerste lees van hierdie gelykenis lyk dit asof Jesus ten gunste is van die oneerlike optrede van hierdie bestuurder.  As ‘n mens vinnig deurlees, wil dit selfs voorkom asof Jesus mense aanmoedig om so met geld om te gaan.  Kan dit regtig die geval wees, veral in ‘n boek waar rykdom en uitbuitery sterk veroordeel word?

2. Jesus se gebruik van gelykenisse:

Jesus het baie in gelykenisse gepraat.  So het Hy die mense belangrike lesse oor die lewe, en veral oor die koninkryk van God (vgl. Matteus 13), vertel.  Deur hierdie lesse aan die alledaagse lewe te koppel, wys Hy sy dissipels dat hierdie lesse in die lewe sin maak.

3. ‘n Oneerlike bestuurder:

Waar meeste van die gelykenisse reguit is (met óf ‘n sterk “nee”, óf ‘n sterk “ja” as antwoord), kom Jesus hier met ‘n “ja” na vore wat eintlik ‘n “nee” moet wees.  Die oneerlike bestuurder sorg vir homself deur ander mense om te koop (met sy baas se geld), sodat hulle vir hom kan sorg as hy dalk afgedank word (Lukas 16:4).  Die skandes in die gelykenis kring verder uit wanneer die baas dit agterkom en uiteindelik die oneerlike bestuurder prys vir sy oneerlikheid (Lukas 16:8).  Die toneel klink amper heel hedendaags.  Ons hoor en sien dit daagliks in die lewe.  Dit is hierdie gebeure wat amper die idee skep dat Jesus die oneerlikhede goedkeur.

Jesus se verklaring in vers 9 bring die gelykenis in ‘n heel ander lig.  Dit is amper asof Jesus met sarkasme reageer op die optrede van die bestuurder en sy baas.  En Hy trek hierdie sarkasme deur na die alledaagse lewe.  As jy net daarop ingestel is om na jouself te kyk, sê Jesus by implikasie, dan is hierdie die manier waarop jy mag optree.  Dan maak etiek en God se wil mos nie vir jou saak nie.  En ja, die mense van hierdie wêreld wat dieselfde dinge doen, gaan waarskynlik vir jou sorg as jy in die moeilikheid land.  Jy het immers vir hulle gesorg om jou eie bas te red.  Hulle sal jou wel in hulle “ewige wonings” ontvang.  Hulle ewige wonings verskil egter sterk van God se ewige woning.  Dit is ‘n ewige woning van verderf, nie van God se heerlikheid en lewe nie.  Lukas se sterk ingesteldheid teen die rykes kom ook hier na vore in die sin dat Jesus die “oneerlike mammon” (geld) as die wortel van die kwaad alhier uitlig.  Tog moet ons erken dat Jesus (en Lukas) ‘n punt beet het.  Geld word al te maklik misbruik om mense om te koop of te beïnvloed.  Mense se gierigheid en selfgerigtheid kom duidelik na vore in die wyse waarop hulle met geld omgaan.

4. ‘n Betroubare God:

In vers 10-12 stel Jesus die gelykenis in die regte perspektief.  Dit gaan oor betroubaarheid.  God (en ander mense) vertrou ons met sekere dinge.  As ons nie eers betroubaar kan wees in die klein dingetjies wat nie ewigheidswaarde het nie (lees geld), hoe kan ons vertrou word met die groot dinge, die geestelike en ewige dinge?  Hoe kan ons as God se bestuurders optree (vgl. Genesis 1:26-27), as ons nie eers ons eie self betroubaar en eerlik kan bestuur nie?  As ons onsself, geld en ons besittings aanbid, kan ons nie genoeg aandag gee aan God, wie ons eintlik moet aanbid, nie.

In ‘n samelewing waar korrupsie en bedrog en omkopery hoogty vier, is hierdie uiteindelik ‘n belangrike gelykenis om in die oog te hou.  As gelowiges kan ons nie onsself uitverkoop aan die gierigheid en verkeerde praktyke van hierdie wêreld nie.  Ons het ‘n taak en roeping om deurentyd te soek na God se wil vir ons lewens.  En die etiese waardes van sy koninkryk gaan nie oor my belange en begeertes nie, maar oor God se etiek en wil.

Outeur: Dr Fanie Rudolph

Jesus se modelgebed – Fanie Rudolph

1. Inleiding:

Toe Jesus se dissipels Hom vra om hulle te leer bid, gee Hy vir hulle die Ons Vader as model.  Wat maak hierdie gebed so besonders dat Jesus juis dit as model voorhou?

2. Here, leer ons bid:

Binne die konteks van die dissipels se versoek gee die Ons Vader ‘n struktuur waarbinne ons met God in gesprek kan tree.  Dit bevat al die elemente wat nodig is vir sinvolle kommunikasie met God.  Helmut Thielicke het dit genoem die gebed wat die wêreld omspan.

2.1. Ons Vader wat in die hemel is

Die God tot wie ons bid, is meer as net ‘n veraf, onbereikbare, magtige god.  Hy is die enigste lewende God, die Almagtige.  Meer nog: Hy is ons Vader.  Ons mag Hom selfs Vader noem, omdat ons deur Christus kinders van God is.  Hierdie Vader is in die hemel.  Dit bevestig dat Hy die ewige Koning is wat op sy troon in die hemel regeer.  Deur dit te bid, erken ons sy Koningskap oor alles en almal.

2.2. Laat U Naam geheilig word

Ons kan God nie heilig maak nie.  Hy is heilig.  Totaal anders as enigiemand of enigiets in die skepping.  Ons lewe maak eintlik nie ‘n duit verskil in wie God is nie.  Ons bid dus nie hierdie woorde om God te laat beter voel of lyk nie.  Wat ons uiteindelik vra, is dat God ons sal help om die heiligheid van sy Naam te erken in ons aanbidding, en om dit so te leef dat die wêreld bewus sal wees van die heiligheid van God. Mag ons lewe erkenning gee aan die Heilige se onpeilbare heiligheid.

2.3. Laat U koninkryk kom

Jesus se eerste woorde was: “Bekeer julle, want die koninkryk van die hemel het naby gekom.” (Matteus 4:17).  In Jesus het God se koninkryk sigbaar tussen mense beweeg.  Hy het God se koninkryk tasbaar naby aan mense gebring.  Tog is die volheid van die heerlikheid van God se koninkryk nog nie heeltemal sigbaar nie.  Ons moet bid dat God se koninkryk in sy volheid sal kom, dit is, ons bid vir die wederkoms van Jesus wanneer alles volmaak en wonderlik sal word.  Ons bid ook dat God ons intussen sal help om sy koninkryk sigbaar te maak tot dan.

2.4. Laat U wil geskied…

Waaroor gaan dit in gebed?  Ons gebede is baie keer net daarop ingestel om iets by God te kry.  Ons bid om te vra.  Dit is al kommunikasie met God wat ons ken.  Jesus het egter die voorbeeld vir ons gestel toe Hy gebid het in Getsemane: “Laat nogtans nie my wil geskied nie, maar U wil.” (vgl. Matteus 26:39, 42).  Dit is ook die essensie van hierdie sinnetjie.  Ons moet onsself onderwerp aan die wil van God vir ons lewens.  Ons moet hoor wat God wil hê, en minder bekommerd wees oor wat ons wil hê.  Dan sal ons dalk oper wees om ook God se wil raak te sien wat in en deur ons wil werk.

2.5. Gee ons vandag ons daaglikse brood

Die wonderlike is dat God ook in ons daaglikse, menslike behoeftes wil voorsien.  Jesus bevestig dit as Hy hierdie woorde insluit in sy gebeds-les aan sy dissipels.  Meer nog: met hierdie woorde erken ons dat ons selfs vir hierdie basiese behoeftes van God afhanklik is.  Jy mag miskien self hard gewerk het vir jou besittings.  Maar uiteindelik is God die Een wat aan jou die krag gegee het om te kan werk en te kan koop en te kan eet.

2.6. Vergeef ons ons oortredings…

Ons moet ons onvolmaaktheid voor God erken.  Meer: ons moet voor God bely dat ons onsself nie kan red uit ons onvolmaaktheid nie.  Ons enigste hoop is God.  Gelukkig het Hy dit vir ons gedoen deur Jesus se sterwe aan die kruis.  Nou kan ons met vrymoedigheid voor God se genadetroon kom staan (Hebreërs 4:16).  Ons mag bid om vergifnis omdat Jesus reeds die prys betaal het.  Belangrik is dat ons ook self sal vergewe.  Ons moet die vergifnis wat ons ontvang het, laat deursuur na die samelewing.  Ons kan eintlik nie anders nie as om te vergewe, omdat ons reeds so baie vergewe is.

2.7. Laat ons nie in versoeking kom nie…

Ons moet hier onthou dat ons nie bid dat God ons nie sal versoek nie.  Jakobus sê self dat God nie ‘n versoeker is nie (Jakobus 1:13).  Maarten Luther het gesê ons bid veral vir drie dinge met hierdie woorde:

• Bewaring teen die gevaar van binne: ons soek baie keer die probleem vir sonde by ander mense, terwyl versoekings van binne onsself kom. Paulus het dit ook erken (Romeine 7:19-20).
• Bewaring teen die gevaar van buite: Dit kan enigiets wees wat met my gebeur en my aandag van God wegvat.
• Bewaring teen die gevaar van onder: ons moet bid dat God ons van die mag van die Bose sal bewaar. Dit is immers net deur sy krag dat ons die Bose kan oorwin.

Leesstof oor die Ons Vader:

• Die gebed wat die wêreld omspan – Helmut Thielicke
• Soos Jesus ons leer bid het – Coenie Burger (Lux Verbi)
• Ons Vader weet – Johan Cilliers (Lux Verbi)

Outeur: Dr Fanie Rudolph

Satan se mag en majesteit – Jan van der Watt

Henk Geyer vra:

Ek wil graag weet In Lukas 4:6 waar die Here deur die satan versoek word. Ek wil weet wie het hierdie Mag en Majesteit aan hom gegee?

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Lukas 4:5-6 lees: ⁵Daarna bring die duiwel Hom op ‘n hoogte en wys Hom in ‘n oogwink al die koninkryke van die wêreld. ⁶Toe sê die duiwel vir Hom: “Aan U sal ek al hierdie mag en majesteit gee, want dit is aan my oorgegee, en ek gee dit aan wie ek wil. ⁷Dit sal alles aan U behoort as U maar net voor my buig en my aanbid.”

Waar kom die idee vandaan dat die duiwel mag op aarde het en homself as koning oor koninkryke sien? Dit is ‘n opmerking wat nie net hier voorkom nie, maar ook elders in die Nuwe Testament, byvoorbeeld in Johannes 12:31 word die duiwel ‘n heerser/regeerder (archoon in Grieks) van hierdie wêreld genoem (Efesiërs 2:2. Sien ook Efesiërs 6:12); . In 2 Korintiërs 4:4 word hy selfs die god van hierdie wêreld genoem. Dit beteken dat hy ‘n koninkryk het, dat hy mag het, dat hy regeer, ens.

Met die ballingskap het die Jode hulle land en hoofstad Jerusalem verloor. As iemand sy land verloor, beteken dit veral dat die koning verloor het, want sy basiese werk was om sy mense te beskerm. God was as heerser gesien, wat natuurlik deur die gewone konings indirek regeer het. Toe die Jode verslaan word, was die vraag natuurlik of God ook nou verslaan is? Nee, het die profete gesê, God het hom van sy volk onttrek en die vyandige magte toegelaat om hulle te oorwin as straf vir hulle sonde. BELANGRIK: die ander konings het dus nou mag oor die wêreld, en ook oor die Jode gehad. Agter hulle, is daar later gesê, staan natuurlik die duiwel. So het die idee ontstaan dat die duiwel die regeerder van hierdie wêreld was.

God is egter nie so oorwin of weg nie. Hy is steeds die heerser van die heelal wat die duiwel maar net toelaat om as straf vir sy volk se ongehoorsaamheid oor die wêreld te heers. Die profete het die volk egter verseker dat die dag van die Here sal kom wanneer God as heerser sal terugkom en sy mense sal opeis. Die koninkryk van God met God as koning sal weer kom. Dit is dan ook die agtergrond van die woorde wat ons in die Nuwe Testament uit die mond van Johannes die Doper en Jesus kry: ‘Bekeer julle, want die koninkryk van God is naby’. ‘n Koninkryk is nie naby of kom nie as dit reeds daar is nie. Dit was egter nie daar voor Jesus gekom het nie in die sin dat God sy direkte heerskappy en verlossing nog van sy mense teruggehou het. As Hy in Jesus weer kom, kom dryf hy die duiwel uit en kom vestig weer sy koninkryk tussen sy mense. So kom die koninkryk, waarvoor ons in die Ons Vader ook bid.

Terug na die duiwel as heerser. In die lig van die feit dat God die duiwel (en die konings van die aarde) toegelaat het om op die aarde te heers en Homself so in ‘n sekere sin van sy volk ‘teruggetrek’ het, kon daar gesê word dat die duiwel die heerser van hierdie wêreld (nie die heelal nie) is. Hy probeer dus vir Jesus ompraat om by sy koninkryk in te val en hom as heerser te erken. Dan sou hy Jesus soort van tweede in bevel maak. Dit sou beteken dat Jesus eintlik teen die koninkryk van God wat kom, sou moes draai. Die duiwel het ‘n vet kans gevat wat nie gewerk het nie.

Outeur: Prof Jan van der Watt