Bronne van Paulus se denke – Francois Malan

Paulus se briewe is ons oudste bron vir die geskiedenis van Jesus. Paulus, die streng Fariseër-Jood, moes sy denke oor God en sy verlossing verander, nadat die verheerlikte Christus Hom aan Paulus geopenbaar het. Die oorlewering van ooggetuies vul Paulus se kennis aan oor wat die aardse Jesus gesê en gedoen het. Die optrede van Jesus word in die Ou Testament voorberei, maar kan alleen reg verstaan word deur verligting deur die Heilige Gees.     

Na Jakobus, is Paulus ons vroegste bron oor Jesus. Hy skryf sy briewe voordat die Evangelies geskryf is. In sy briewe vertel hy wat die oorsprong van sy denke is.

Sy Joodse agtergrond

Volgens Romeine 11:1,  2 Korintiërs 11:22, Galasiërs 1:13-14 en Filippense 3:5-6 was Paulus ʼn egte Hebreër, Israeliet, saad van Abraham:

• Hebreër – egte Jood uit die stam Benjamin. Paulus verdedig homself voor sy volk in sy tuisdorp Jerusalem (Handelinge 22:3-4; vgl. 5:34). Hoewel hy in die Griekse stad Tarsus gebore is, het hy Hebreeus grootgeword in Jerusalem, wat oorsponklik aan die stam Benjamin toegeken is (Josua18:28). Die Fariseër raadslid Gamaliël was sy leermeester in die streng opvatting van die wet van Moses. As ʼn fanatieke yweraar vir die oorgelewerde leer van sy voorvaders het Paulus dit onberispelik onderhou, om regverdiging voor God te verwerf. Daarom het hy Christus-volgelinge onvermoeid vervolg.
• Israeliet – lid van die Here se uitverkore volk met wie Hy sy verlossingsdoel wil uitvoer.
• Afstammeling, saad van Abraham – volgens die wet op die agtste dag besny, as draer van die Here se verbondsbeloftes.

Christus se openbaring van Homself aan Paulus

Aan hierdie vervolger van die kerk van God het Jesus verskyn, en hom geroep om die evangelie oor Christus, wat Christus self aan hom openbaar het, aan die heidennasies te verkondig. (1 Korintiërs 9:1-2; Handelinge 9:4-6; 22:6-10; 26:12-18; Galasiërs 1:11-17).

Deur God se genade word Paulus ʼn onvermoeide verkondiger van Christus, wat gesterf het om ons te red, deur God uit die dood opgewek is, aan die regterhand van God sit, waar Hy vir ons pleit, en dat Hy weer kom, sodat ons saam met Hom kan lewe (Romeine 8:34; 1 Tessalonisense 5:10).

Paulus sê die evangelie wat hy verkondig, is God se geheimenis, wat eeue lank geheim gebly het, maar wat God nou aan hom geopenbaar het.

Die geheimenis is Christus. Deur sy Seun het God alles geskep. Deur die bloed van sy Seun het God ook alles op aarde en in die hemel met Homself versoen. Deur die Gees woon Christus in ons. Alle gelowiges is deur die een Gees deurdrenk. Almal wat aan Christus behoort, gelowige Jode, Grieke, slawe, vrymense, mans en vroue, is in Christus een, lede van die een liggaam van Christus. Hy is ook ons hoop op ewige heerlikheid. By sy wederkoms sal Hy ons nederige liggame verander om soos sy verheerlikte liggaam te wees, onverganklik en onsterflik. God se bedoeling was om alles in die hemel en op aarde onder een hoof, naamlik Christus, te verenig (Romeine 8:9-11; 16:25-26; 1 Korintiërs 2:1,7; 12:13; 15:51-53; Galasiërs 3:27; Filippense 3:20-21; Kolossense 1:15-20; 26-27; 2:2; Efesiërs 1:9-10).

Oorlewering deur die dissipels

In Galasiërs 1:18-19 vertel Paulus van sy ontmoeting en verblyf by Sefas (Petrus) en Jakobus, die broer van die Here. Hulle en ander gelowiges (vgl. Handelinge 9:19,30) vul sy kennis oor Jesus aan: oor Christus se kruisiging, sy begrafnis, sy opwekking, en sy verskynings aan die dissipels (1 Korintiërs 15:3-30), en sy instelling van die nagmaal in die nag waarin Hy oorgelewer is (1 Korintiërs 11:23-26).

Paulus prys die Korintiërs dat hulle vashou aan die oorlewerings soos hy dit aan hulle oorgedra het (1 Korintiërs 11:2). Hy vermaan die Tessalonisense om vas te staan in die oorlewerings wat hy vir hulle geleer het (2 Tessalonisense 2:15). Volgens 2 Tessalonisense 3:6,10 sluit die oorlewering selfs in dat as iemand nie wil werk nie, hy ook nie moet eet nie. Hy verwys ook na uitsprake van Jesus wat egskeiding verbied (1 Korintiërs 7:10), en wat bepaal dat evangeliedienaars lewensonderhoud ontvang (1 Korintiërs 9:14).

Ou Testament

Vir Paulus is die Ou Testament deur God geïnspireer om in die waarheid te onderrig, dwaling te bestry, verkeerdhede reg te stel en ʼn regte lewenswyse te kweek (Romeine 15:4; 1 Korintiërs 10:11; 2 Timoteus 3:16).

Hy haal 104 maal daaruit aan, veral om te wys dat die woord van God vervul word deur die verlossing in Christus (Romeine 9:6-18), dat regverdiging deur geloof verkry word (Romeine 1:17; 4:3), en die evangelie die vervulling is van God se belofte aan Abraham (Romeine 4:17-22).

Christus se dood en opwekking is volgens die Skrifte (1 Korintiërs 15:3,4). Vir Paulus is Jesus die beloofde Messias van die Ou Testament, en Christus-gelowiges die ware volk van God.   

Leiding van die Heilige Gees

Die Christelike betekenis van die Ou Testament word egter eers deur die Heilige Gees se verligting reg verstaan (vgl. 2 Korintiërs 3). Die geheimenis van God word ook slegs deur die Heilige Gees bekend en Paulus vereenselwig hom so met Christus dat hy sê ‘ons het die Gees van Christus'(1 Korintiërs 2:6-16). Paulus se gewete en sy mening word deur die Heilige Gees gelei (Romeine 9:1; 1 Korintiërs 7:40). 

Outeur: Dr Francois Malan

Gaan die Jode en die Moslems Hel toe? – Kobus Kok

Saartjie Bester vra:

Ek weet dat die enigste weg na God is deur Jesus, maar is dit werklik so dat God die Jode en Moslems sommer net in die Hel sal laat beland? Dis dan die grootste meerderheid van alle nasies?

Antwoord:

Gaan die Jode en die Moslems hel toe?

Sjoe, watter uitdagende vraag, Saartjie! Ek onthou toe ek ‘n seuntjie was, kon ek gewoon nie verstaan hoe dit werk dat God so lief vir die Jode was en hoe hy hulle uitgekies het, gered het, telkens vergewe het en dan skielik besluit hulle is nie meer sy kinders nie. Dit was vir my ook nog altyd moeilik om te verstaan. In my hart is ek baie lief vir die Jode en kry ek hulle dikwels so jammer as ek kyk na dit wat die wêreld met hulle maak.

So met die tyd, toe ek teologie studeer het, het ek al meer begin verstaan hoe die Bybel oor die saak dink. Die Bybel is tog vol van die tekens van die genadige, liefdevolle God. Dit is hierdie God wat ‘n leier soos Moses kies en die volk uit slawerny red. Dit is dieselfde God wat in Jona die mense van Nineve ‘n tweede kans gee toe hulle eintlik verwoes moes word. Selfs nie eers Jona het kans gesien om die liefdevolle hart van God aan die mense te openbaar nie, maar God het ander planne gehad. Hy het ‘n plan en ‘n hart vir mense. Dit is hierdie selfde God wat lief is vir Dawid, wat hom uithaal agter die lammers en hom die herder van Israel maak. Kort daarna in 2 Samuel 11 maak Dawid die fout van sy lewe, vermoor Batseba se man en slaap met haar. Die kindjie wat sy kry gaan tragies dood. Maar dan omskep God alles en die einste Batseba gee geboorte aan koning Salomo. Dawid se mees dwase besluit word omskep as die God van liefde en tweede kanse die wyse Salomo gebore laat word. Dit is hoe ek vir God leer ken in die Ou Testament. God is regverdig en hy straf, maar hy is ook oneindig liefdevol en Dawid skryf Psalm op Psalm waarin hy die grootheid en majesteit van hierdie God besing.

In die Nuwe Testament dieselfde. Volgens Paulus en Johannes is dit God wat die verkeerde mense lief het, vir my en vir jou. Dit is hy wat na ons toe kom toe ons nog vyande van Hom was en toe ons hom nie liefgehad het nie – toe ons op ons lelikste was het hy Sy liedevolle hand uitgestrek en ons na sy vaderhart getrek soos ‘n pa wat uitreik na sy kind (vgl. Romeine, Johannes 3:16).

Ongelukkig is ons telkens soos die kinders wat God se hand wegstoot, wat Hóm verwerp. In ons doen en late is ons diegene wat teen hom besluit. Soos ‘n vader wat in sy hart huil as sy kind hom verwerp, net so kan ek myself indink dat God huil oor die manier waarop ons hom wegstoot. Tog bly sy hande en sy hart oop. Iemand het eenmaal gesê: “If God feels far away, guess who moved?” Ongeloof is nie God se skuld nie. Dit is ons skuld. Richard Hays, ‘n bekende Nuwe Testamentiese geleerde, skryf dat met die koms van Jesus het daar ‘n reuse magnetiese veld die wêreld binne gekom. Mense word daarna óf aan die positiewe kant óf aan die negatiewe kant daarvan geposisioneer.

By bybelkennis.co.za gaan dit oor hoe die Bybel oor bepaalde sake dink. As ek die Bybel reg verstaan, deur die bril van die Nuwe Testament, is dit volgens iemand soos Johannes baie duidelik dat daar net een weg is na die God van die heelal, en dit is deur Jesus (vgl. Johannes 14:6). Johannes sê: “Ek is die weg en die waarheid en die lewe. Niemand kom na die Vader toe behalwe deur My nie^.” Vir Johannes is daar buite Jesus geen redding nie en in sy evangelie is diegene wat Jesus verwerp, nie kinders van God nie (vgl. Johannes 8:44).

Miskien is dit die heel veiligste indien ons die vraag of Jode en Moslems en  ander nou hel toe gaan of nie eerder oorlaat aan die God van die Skepping. Omdat God, Gód is, en nie ‘n mens is nie, staan ek persoonlik in nederigheid voor Hom en vertrou Hom vir sy oordeel sonder om een oomblik te twyfel oor sy wysheid. As jong seun het so ‘n vraag my baie gepla, maar nou pla dit my nie meer nie omdat ek met my hele hart glo dat die God van die kosmos vol liefde, regverdig, genadig en volkome wys is, meer as wat ek kan bid of dink. Daarom rus ek in die wete dat Hy weet wat Hy doen. Sy karakter is onbetwisbaar…

Intussen lê die appèl op my en jou om die evangelie te versprei, juis omdat ons glo dat die evangelie, die boodskap van redding, bestem is om die almal te bereik en omdat dit Jesus se laaste opdrag in Matteus 28:19 was: “ ¹⁹Gaan dan na al die nasies toe en maak die mense my dissipels: doop hulle in die Naam van die Vader en die Seun en die Heilige Gees, en ²⁰leer hulle om alles te onderhou wat Ek julle beveel het. En onthou: Ek is by julle al die dae tot die voleinding van die wêreld.” In Jesus se laaste woorde sien ek die liefde en die gerigtheid van God in aksie eerder as die oordeel. Dit moet uiteindelik ook ons hart en gesindheid wees!

Outeur: Dr Kobus Kok

Word Christene dan geoordeel? Hoe verstaan ons Hebreërs 10:26-31 en 32-39? – Kobus Kok

Christo Fourie vra:

Hebreërs: Ek het n paar vrae: 2) Verstaan glad nie Hebreërs 10: 26 tot 38, WANT AS ONS GERED IS HOEKOM DIE VEROORDELING ? 

Dr. Kobus Kok antwoord:

Word Christene dan geoordeel? Hoe verstaan ons Hebreërs 10:26-31 en 32-39?

Die woorde van Hebreërs 10:26-31 maak sekere gelowiges bekommerd:

²⁶Wanneer ons opsetlik bly sondig nadat ons die kennis van die waarheid ontvang het, is daar geen offer meer wat ons sondes kan wegneem nie. ²⁷Daar bly alleen ‘n verskriklike verwagting oor van oordeel en ‘n gloeiende vuur wat die teenstanders van God sal verteer. ²⁸As iemand die wet van Moses oortree, en twee of drie getuies bevestig dit, word hy nie begenadig nie, hy word doodgemaak. ²⁹Hoeveel swaarder straf, dink julle, sal hy kry wat die Seun van God verag het, die bloed van die verbond waardeur hy geheilig is, geminag het en die Gees van genade beledig het? ³⁰Ons weet tog wie Hy is wat gesê het: “Dit is mý reg om te straf; Ek sal vergeld;” ^b

en verder: Die Here sal oor sy volk oordeel.” ^{c 31}Dit is verskriklik om in die hande van die lewende God te val.

Die sterk uitsprake in Hebreërs 10:26-31 moet verstaan word teen die agtergrond van die situasie waarin die gemeenskap verkeer het, waar sommiges in ‘n sekere sin hulle eerste liefde verlaat het en weer terug geval het in hulle ou gewoontes en met hulle ganse lewe doelbewus opsetlik teen God gekies het. Dit sien ons onder andere duidelik in Hebreërs 6:4-8:

⁴Wanneer mense een keer deur God verlig is, die hemelse gawe ontvang en deel gekry het aan die Heilige Gees, ⁵die goeie woord van God leer ken het en die kragte van die toekomstige wêreld ondervind het ⁶en dan nogtans afvallig geword het, is dit onmoontlik om hulle weer tot bekering te bring. In hulleself kruisig hulle immers weer die Seun van God en maak hulle Hom in die openbaar tot ‘n bespotting. ⁷Dit is soos met grond wat die reën indrink wat dikwels daarop val. As dit bruikbare gewasse voortbring vir dié wat dit bewerk, word dit deur God geseën. ⁸Maar as dit doringstruike en dissels oplewer, is dit waardeloos en is die tyd naby dat God dit vervloek. Die uiteinde daarvan is die vuur.

Die belangrike om hier raak te sien, is dat daar met ander woorde in die gemeenskap van Hebreërs diegene was wat afvallig van die geloof geword het. In hulle lewe het hulle dorings en dissels opgelewer al het God met al sy waters van seën oor hulle lewe gespoel. Dit herinner aan dit wat ons in 1 Johannes lees as sonde teen die Heilige Gees, naamlik wanneer ek en jy opsetlik met ons ganse lewenshouding wys dat ons eintlik teen God gekies het. Sulke mense, sê die Hebreër skrywer, is so bietjie in die moeilikheid.

Maar dan sien ons sommer in die volgende vers (Hebreërs 6:9) die troostende woorde aan die wat in hulle harte regtig lief is vir die Here:

⁹Maar, geliefdes, al praat ons in hierdie trant, is ons oor julle oortuig van beter: dat julle gered sal word. ¹⁰God is nie onregverdig nie: Hy sal julle werk nie vergeet nie en ook nie die liefde wat julle vir sy Naam betoon het deurdat julle julle medegelowiges gedien het en nog dien nie. ¹¹Dit is ons vurige wens dat elkeen van julle end-uit dieselfde ywer as vroeër aan die dag sal lê totdat die dinge waarop julle hoop, vervul is. ¹²Julle moet dus nie traag word nie, maar die voorbeeld navolg van dié wat deur geloof en geduld deel gekry het aan die dinge wat God beloof het.

Daarom Christo, kan jy maar weet dat net soos jou naam van die Griekse woord Chrisma kom wat “gesalfde” beteken, dat God aan jou kant is omdat jy aan hom behoort. Eintlik kan ons maar vir mekaar sê dat indien ons aan Hom behoort, en met ons hele wese Hom dien, ons nooit, ooit veroordeel sal word nie. Inteendeel, deur geloof, geduld en volharding sal ons deel kry aan al die dinge wat God beloof het. Weet daarom dat daar in Christus geen veroordeling meer is nie, want mense wat aan God behoort het immers die reg ontvang om kinders van God genoem te word (Johannes 1:12). 

Outeur: Dr Kobus Kok

Wie het Hebreërs geskryf? Inderdaad ‘n Komplekse saak! – Kobus Kok

Christo Fourie vra:

Hebreërs: Ek het n paar vrae: 1) Is deur wie geskryf ? (die boek Hebreërs)

Outeurskapsvraag

Van die vroegste tye in die kerk se geskiedenis was mense onseker oor wie die skrywer van Hebreërs was, aangesien die teks self nie ‘n eksplisiete aanduiding gee nie. Eusebius van Sesarea (263-339 n.C.), die groot kerkvader wat oor die geskiedenis van die kerk geskryf het, het byvoorbeeld in sy geskrif Historia Ecclesiastica. VI 25:11 opgemerk: “Wie hierdie brief geskryf het, weet God alleen.” Tog is daar deur die geskiedenis heen in die navorsing daarvan vele moontlike outeurs  voorgestel.

Om die outeurskapsvraag te beantwoord kyk ons allereers na die teks self, wat soos ons reeds gesê het, geen eksplisiete aanduiding gee van wie die skrywer is nie. Indien mens wel inhoudelik soos ‘n speurder gaan kyk na “clues”, sien mens sommer vinnig in Hebreërs 13:23 die naam van Timoteus. Ons weet vandag dat Timoteus die jongman was wat saam met Paulus gereis het. Dit het sommiges daartoe gelei om tot die gevolgtrekking te kom dat Hebreërs uit die kring van Paulus kon ontstaan en selfs deur Paulus geskryf kon gewees het. Ander geleerdes het selfs so ver gegaan om te argumenteer dat Apollos, Barnabas, Lukas, Stephanus, Timoteus en selfs Clemens van Aleksandrië (150-215 n.C.) die skrywers van die teks kon wees.

In die tweede plek sal die navorsers kyk hoe die vroeë kerk oor die outeurskap gedink het, omdat hulle uit die aard van die saak nader aan die historiese gebeure was. Volgens ‘n baie ou tradisie wat uit ongeveer 200 nC. dateer, was Paulus as die skrywer van Hebreërs geïdentifiseer en is die brief in die Corpus Paulinum (P46) en by Clement van Aleksandrië ingesluit. Clement het gedink dat die brief oorspronklik deur Paulus in Hebreeus vir die Jode geskryf was, en dat Lukas dit later in Grieks vir die Grieke gepubliseer het. Teen die derde eeu het die Griekse en Siriese kerke Hebreërs as ‘n Pauliniese geskrif beskou, maar in die Weste het dit nie gebeur tot goed in die vierde eeu nie.

In die tyd van die Reformasie het Luther (asook Calvyn, Melanchthon en Beza) sy bedenkinge gehad rondom Paulus as die outeur, maar uiteindelik het die Protestantse kerk teen die einde van die sestiende eeu Pauliniese outeurskap aanvaar. Tot so onlangs as 1914 was daar nog steeds gesprekke daaroor, soos gesien kan word uit die “Pouslike Bybelse Kommissie” se voorstel dat Hebreërs as ‘n egte Pauliniese brief beskou kan word, en vandag aanvaar die meeste Katolieke kringe dat dit minstens deur ‘n dissipel van Paulus geskryf moes gewees het. Hierdie idee is egter niks nuuts nie, aangesien Origenes (185-254 n.C.) alreeds dit so gesien het (vgl. Eusebius in op.cit. VI 25:11ff).

Indien mens na die taal en styl van Hebreërs kyk, sal sommiges vir en ander teen Pauliniese outeurskap argumenteer. Argumente teen Pauliniese outeurskap is dat Hebreërs in ‘n baie goeie literêre Grieks geskryf is wat nie tipies van Paulus se geskrifte is nie. Verder is dit baie ongewoon dat ‘n brief van Paulus anoniem geskryf word. In die derde plek wil dit vir ons lyk of Hebreërs 2:2 dit duidelik stel dat die skrywer minstens uit die tweede geslag Christene kom, wat nie vir Paulus sou geld nie. Inteendeel, Paulus maak baie daarvan dat hy persoonlik met die verrese Jesus in kontak gekom het. Die laaste argument wat teen Pauliniese outeurskap gemaak word is dat Paulus se teologie anders lyk as die van Hebreërs. Paulus beklemtoon die opstanding van Jesus, Hebreërs aan die ander kant maak weer baie van die verheerliking en verhoging van Jesus. Meer belangrik is die feit dat Hebreërs se siening van Jesus as Hoëpriester totaal vreemd is aan Paulus se ander geskrifte.

Die gevolg hiervan is dat die meeste geleerdes vandag nie seker is wie presies Hebreërs geskryf het nie, maar dat hulle redelik oortuig is van die feit dat dit nie Paulus was nie. Steeds bly Hebreërs ‘n besondere boek en is dit ‘n geliefde boek, en ‘n belangrike boek wat ons geloof nie net van die begin af nie, maar tot op die laaste dag van ons lewe sal bly vorm.

Lees dalk self Hebreërs van die begin tot die einde deur en lees dan ‘n brief of twee van Paulus en kyk of jy die teologiese verskille kan raaksien. Indien ek Hebreërs saam met Paulus lees, is die prentjie wat ek kry dat dit raakpunte en verskilpunte het, maar sodoende kry Hebreërs ook sy/haar eie stem en waardeer ons die boek soveel te meer. 

Outeur: Dr Kobus Kok