Die verskil tussen die NG Kerk en Gereformeerde kerk – Kobus Kok

Christine vra:

Ek wil graag weet wat die verskil is tussen die NG kerk en die Gereformeerde kerk.

Antwoord:

Dr Kobus Kok antwoord:

Die verskil tussen die NG Kerk en Gereformeerde kerk

Op teologiese vlak is daar eintlik baie min verskille tussen die NG Kerk en die Gereformeerde kerk. Die twee is eintlik direkte familie van mekaar. Die verskil tussen die twee het egter ʼn lang storie wat in 1652 begin. Jan Van Riebeeck, en die VOC was oor die algemeen Hollands-Gereformeerde gelowiges. Met die groei van die Kaap en die vestiging van al meer Europeërs in Afrika, het die Hollanders besluit om hulle dominees na Afrika te stuur. So kom Johan van Arckel in 1665 hier aan, maar nog sterk onder die beheer van die klassis van Amsterdam. Rondom 1688 het baie Franse Hugenote gevlug vanaf  Frankryk. Hulle was sterk gelowiges wat in die dampkring van Luther en Calvyn se Reformasie lyn gestaan het. Op daardie stadium was daar eintlik net twee groot bewegings in die Christendom – Die Rooms Katolieke en die Hervormers wat losgebreek het uit die Katolieke kerk. So kom die Franse gelowiges in Suid Afrika aan en hulle hou kerk in Frans. Met tyd is die klein groepie Franse geassimileer in die groter Hollandse gemeenskap en het die Hollandse Gereformeerde kerk en manier van doen die botoon gevoer. Die grootste en enigste kerk op daardie stadium was dus die Hollands-Gereformeerde Kerk, maar daar was ook in die Kaap ʼn Lutherse Kerkgemeenskap omdat so baie Duitsers vir die VOC gewerk het.

Aanvanklik het alles goed gegaan totdat die Britte die Kaap beset het in 1795 voordat die Franse dit kon doen. Op daardie stadium was daar geweldige konflik tussen die Britte en die Franse, en die Franse het teen daardie tyd al die Nederlande in Europa beset. Op hierdie wyse is die sterk band tussen die Kaaps-Hollandse Gereformeerde kerk en die moeder kerk in Amsterdam verbreek. Teen ongeveer 1806 het die Britte besluit om Suid Afrika langer te beset as wat aanvanklik besluit is en die spanning tussen die Boere en die Britte kon met ʼn mes gesny word. Die Britte sou Suid Afrika van toe af vir meer as ʼn eeu in haar ysterhand vashou. Met die ontdekking van goud en diamante het Brittanje nog sterker probeer om beheer oor die land en sy mense te kry. Al meer Presbiteriaanse dominees is uit Skotland ingevoer en hulle het ʼn groot rol gespeel in die kerklike lewe van die Kaaps Hollandse Gereformeerde kerk in SA. Baie van die Hollanders het nie kans gesien vir die Britte nie en het besluit om te trek. Teen 1840 het baie Hollanders die Kaap verlaat en noord getrek. Dit het bekend gestaan as die Groot Trek. Die boere trekkers het hulle al meer afgesny van die Britte en die Afrikaner Calvinisme het sterk in ʼn ander rigting ontwikkel as die van die Britse heersers. Met tyd sou die boere hulle eie onafhanklike republieke vorm (Republiek van Transvaal, ens). Die Voortrekkers het op ʼn stadium gevoel dat die Kaaps-Hollandse Gereformeerde Kerk kop in een mus is met die Kaapse regering en die Britte. Om hierdie rede het hulle nie die dominees en sendelinge van die moederkerk vertou nie. Die gevolg was dat daar meer divisies onder die boere en tussen die boere en die Britte ontstaan het.

Onder die Voortrekkers was daar diegene wat meer behoudend was en hulle het die singery van sekere liedere teengestaan. Hierdie groep sou later bekend staan as die Doppers, of die Gereformeerdes. Die hele storie rondom die gesingery het egter ook ʼn geskiedenis. In 1853 het die bekende Dirk van der Hoff na Suid Afrika gekom van Holland af en was ʼn dominee in die Nederduitsch Hervormde Kerk wat in 1856 gestig is. Teen 1860 is daar duidelik onderskei tussen die Hervormde Kerk en die Kaapse Gereformeerde Kerk. In Holland was daar ook skerp verskille oor die gesingery in die kerk. ʼn Sekere groep het weggebreek van die Nederlandse Gereformeerde Kerk en die Christelike Gereformeerde Kerk gevorm. Een van die bekende dominees van hierdie groep was Dirk Postma wat ʼn dominee in die Hervormde Kerk in Suid Afrika geword het. Hy het nie baie gehou van die gesingery van sekere van die liedere nie, en breek toe saam met die Doppers weg en vorm die Gereformeerde Kerk. Skielik was daar nie minder nie as drie Hollands-Gereformeerde susterskerke nie, naamlik die Nederduitse Gereformeerde Kerk in die Kaap, die Nederduitsch Hervormde Kerk as staatskerk en die Gereformeerde kerk onder leiding van Ds Postma.

Na die uitbreek van die Anglo Boereoorlog (1899-1902) was die Boere volk in skerwe gelaat. Plase is afgebrand en tienduisende vroue en kinders het in die konsentrasie kampe gesterf. Die NG Kerk sou in die tyd na die Boereoorlog ʼn leidende rol speel om ʼn gebroke volk weer op te bou en om die ver-Engelsing van die Boere teen te staan, Hierdie kerk het haar beywer vir die herbou en ontwikkeling van die Afrikaner. Baie Boere sou in hierdie tyd die NG Kerk bywoon. Prominente politiese leiers sou NG Kerk lidmate wees en uiteindelik sou die NP en die NG Kerk hand om die lyf saamloop. Die res is geskiedenis….

Statisties is die susterskerke besig om aansienlik te krimp en sommige meen dat die kerke in ʼn krisis verkeer. Dit sou wonderlik wees as ons weer kon verenig – of ten minste ons Gereformeerde eenheid sou verklaar en opnuut mekaar in eenheid vind!

Geraadpleegde werke:

Lees gerus meer by http://en.wikipedia.org/wiki/Nederduits_Gereformeerde_Kerk

Daar sal binnekort ʼn artikel verskyn waarin Dr. Johan van der Merwe, dosent in Kerkgeskiedenis aan die Universiteit van Pretoria, verder in die verskille en ooreenkomste tussen die NG Kerk en Gereformeerde kerk sal ingaan.

Skrywer: Dr Kobus Kok

Hoe om kop bo water te hou – Kobus Kok

Willie vra:

Filippense 4:6 – “Moet oor niks bekommerd wees nie, maar bid oor alles. Vra alles wat julle nodig het van God terwyl julle Hom dank vir alles wat Hy doen. Dan vers 7 ” As julle so bid sal julle God se vrede beleef. ” My vraag is wat presies beteken die vrede waarvan hier gepraat word , hoe ervaar ons dit of hoe moet ons dit reg verstaan?  Vers 7 sê ons sal die vrede beleef- dit klink vir my ons sal dit fisies ervaar? Kan dit wees dat ek my minder sal bekommer en dat ek dan sal kan glo God het die probleem oorgeneem, in plaas daarvan dat ek my tot stilstand bekommer en so op die probleem fokus dat , al bid ek ,my fokus net op myself en die probleem is ?

Antwoord:

Dr Kobus Kok antwoord:

Hoe om kop bo water te hou volgens Paulus

Hoe hou mens kop bo water wanneer probleme so groot word dat dit vir jou voel of jy daarin gaan verdrink? Dit is die vraag wat Paulus ook op ʼn goeie dag gevra het. Paulus skryf sy brief aan die Filippense terwyl hy in die tronk is. Hy het op verskeie plekke geskryf hoe hy vervolg is, hoe dinge nie volgens menslike planne gegaan het nie, en hoe hy ontsettend moes ly. Tog sien ons by Paulus iets merkwaardigs. Paulus illustreer die vermoë om bo sy slegte omstandighede uit te styg en nie in die see van sy probleme te verdrink nie. Sy geheim? Dankbaarheid en blydskap! In Filippense 4:4 doen Paulus die oproep op sy gelowige vriende dat hulle altyd bly en dankbaar moet wees. Blydskap en dankbaarheid loop hand aan hand. In jou moeilike omstandighede sê jy dankie vir alles wat God jou skenk en vir die gawes wat jy wel het. Dit gee weer dou-druppel energie om vorentoe te beweeg in die woestyn van moeilike omstandighede. Dikwels raak ons so toegegooi en deurdrenk deur alles wat nie reg gaan in ons lewe nie, dat ons heeltemal vergeet wat wel reg gaan. Paulus se geheim is om bekommernisse in gebed te omskep – dan sien mens skielik ook anders. Ek het eenmaal gehoor hoe iemand verduidelik dat wanneer hulle bid, dit vir hulle voel of hulle arendsvlerke kry en so effens buite hulle eie omstandighede kan uitkom en daar van bo af beter sin kan maak van die chaos daar onder. Gebed gee perspektief – God se perspektief op ons lewe. Dikwels praat ons te veel as ons bid en luister te min. Indien ons luister, sal ons spoedig Sy stem hoor wat vir ons ʼn alternatiewe prentjie kom gee in die konteks van ons vrees, stres,  ongelukkigheid en kommer. In gebed kom die geskenk van vrede na ons. God se vrede wat alle rasionele verstand te bowe gaan. Die woord vir vrede in die Hebreeuse taal dui op heelwording en die belofte van vrede, herstel en restourasie. God is in beheer van ons lewe. Al gaan dinge nie altyd soos ons dit beplan nie, kan ons weet dat God weet waar Hy met ons op weg is. Ons moet op Hom vertrou. Indien ons terugdink aan ons lewens, weet ons dat God getrou is. Die digter in Psalm 77 kla aanvanklik baie en betoon sy ongeloof terwyl hy wonder waar God is en uiteindelik sê dat God van hom vergeet het. Maar dan draai die psalm se klaaglied skielik om in ʼn loflied waar die digter terugdink aan God se groot verlossingsdade in die verlede – en dit gee hom hoop dat God hom ook uit hierdie moeilike tyd sal uittrek en na veilige waters sal lei.

Uiteindelik kom dit dus neer op ons gedagtes en manier van dink. In Filippense 4:8-9 gee Paulus die voorskrif aan sy gemeente dat hulle getrou moet bly aan God en dat hulle vas moet staan in hulle vertroue op God en in hulle geloof. Dit gaan dus ten diepste daarom dat mens reg moet dink en reg moet handel. Die woorde en gedagtes wat ons in ons koppe laat ingaan en huisves, bepaal ons hele lewe en bepaal hoe jy gaan reageer. Indien jy klaar hoop opgegee het sal jy passief word en die vrees sal jou verlam en jy sal jou tot stilstand bekommer. As jy positief en hoopvol is, en weet dat God in beheer is dan sal jy geënergeer word en nie vaskyk in jou probleme nie, maar God se wysheid ontvang en antwoorde kry op die pad vorentoe. So fokus mens nie op jouself nie, maar op God.

Lees gerus Prof Stephan Joubert se boek Beheer God Jou Denke?: Die Sleutel Tot ‘n Suksesvolle Geloofslewe is Binne Jou Bereik!

Skrywer: Dr Kobus Kok

Mense wat uit die grafte kom met Christus se dood in Matteus 27 – Kobus Kok

Willie vra:

In Matteus 27:52 staan daar ” En God het die liggame van baie gelowiges wat reeds dood was , weer lewendig gemaak – vers 53 “Hulle het uit die grafte gegaan en na Jesus se opstanding het hulle aan baie mense verskyn” Die blyk dat die mens wat sterf en na God toe gaan , sonder sy liggaam gaan – die ontslapene is by Christus en ons weet Christus is nie in die graf nie – Openbaring 6:9-11 sê Johannes hy het die siele van die mense gesien wat doodgemaak is omdat hulle aan die Woord van God vasgehou het My vraag is was die mense wat opgestaan het in Matteus 27 se siele reeds by God in die hemel en moes hulle toe al die pad terugkom aarde toe om weer daar met hulle liggame verenig te word, ten einde op te staan uit die grafte uit ?

Antwoord:

Dr Kobus Kok antwoord

In Matteus 27:52 lees ons uit die Ou Afrikaanse vertaling: “En kyk, die voorhangsel van die tempel het in twee geskeur, van bo tot onder, en die aarde het gebewe en die rotse het geskeur; en die grafte het oopgegaan en baie liggame van die ontslape heiliges het opgestaan.“

Hierdie betrokke teks is een van die mees ingewikkelde, maar interessante tekste en daar is baie daaroor geskryf. In die eerste plek moet mens altyd onthou dat wanneer mens ʼn vraag aan ʼn teks stel, mens nie altyd die regte vraag vra nie. Indien ons die Afrikaanse uitdrukking “sy het na jare van swerwing die pot aan die einde van die reënboog gevind” as voorbeeld neem, dan sou ʼn historiese vraag nie die regte vraag wees nie. Indien ons die sin ontleed en wil weet hoeveel kilometer die vrou geloop het en waar sy die pot gekry het en watter kleur die pot was, dan mis, ons die punt. Die punt van hierdie sin is dat die vrou na jare van soek en van swerf in haar lewe uiteindelik ware geluk gevind het. Net so moet ons ook die regte vraag aan die teks stel. Nou is die vraag of ons in die eerste plek die wat presies gebeur het vraag moet vra en of ons die wat wil die Bybelse skrywer daardeur kommunikeer vraag moet vra. Myns insiens gaan hierdie gedeelte in Matteus eerder oor die saak wat Matteus aan die orde wil bring, naamlik dat Jesus se dood en opstanding uiteindelik die bewys was dat God se spesiale tydperk aangebreek het. In hierdie gedeelte van Matteus sien ons ʼn paar interessante gegewens soos dat die gordyn van die tempel geskeur het. In die Grieks word die woord vir skeur in die passief werkwoordvorm gebruik wat beteken dat die gordyn nie sommer net vanself of toevallig geskeur het nie, maar dat God die gordyn laat skeur het. Die punt wat Matteus wil maak is dat die voorhangsel wat die allerheiligste van die res van die tempel geskei het, oopgebreek het. In die verlede, voor Jesus se dood, kon gewone mense nie by die allerheiligste inkom nie. Net die priester mag daar in God se allerheiligste teenwoordigheid inkom, en dit ook net een keer per jaar. Met die skeur van die voorhangsel het almal nou toegang. Dit is eerder ʼn simboliese uitspraak as ʼn blote historiese uitspraak. Indien ons nou vashaak by die vraag hoe groot die skeur was en of dit wind was wat dit geskeur het of die aardbeweging dan mis ons die punt. Die punt is dat God se allerheiligste teenwoordigheid nou toeganklik word vir almal.

In Matteus speel aardbewegings ʼn belangrike rol (Matteus 24:7; 28:2). In die Ou Testament en in die tyd van Jesus is aardbewegings met teofanie geassosieer (Jesaja 24:19; 29:6; Jeremia 10:10; Amos 8:8), met ander woorde, met die teenwoordigheid van God. In Matteus is daar tydens die dood van Jesus ʼn reuse aardbeweging. Met die beeld van die aardbewing kommunikeer Matteus dus dat iets groots aan die gebeur was. Met die dood van Jesus, en die aardbeweging wat plaasvind, kraak die grafte oop. Net soos in die geval van die skeur van die voorhangsel gebruik Matteus die passiewe vorm van die werkwoord vir aardbewegings (esgisthesan [ἐσχίσθησαν]). God het dus die aarde laat oopskeur en bewe. Die mense wat dood was, wat in die onderwêreld in die graf was, kom dan en daar tot lewe. Dit is ook nie alle dooie mense van alle tye nie, maar volgens Matteus net die heiliges. Hierdie tema is vir Matteus die vervulling van die Ou Testamentiese verwagting in Jesaja 26:19 en Esegiël 37:13 dat die dooies sal lewend word op die groot dag van Jahweh. Met die dood van Jesus gebeur dit. Die punt wat Matteus wil maak is dat Jesus se dood, die greep van die liggaamlike dood deurbreek en dat Jesus die dood oorwin. Ons moet versigtig wees om die gedagte van die opstanding van die heiliges in Matteus net as historiese inligting te lees en die teologiese punt te mis. In die Nuwe Testament, en veral in Paulus is die opstanding van Jesus ʼn wesenlike belangrike moment in die geskiedenis en Jesus is die eerste vrug van die wat opgestaan het (1 Korintiërs 15:20). In Matteus word die heiliges opgewek voor die opstanding van Jesus, met ander woorde op die Vrydag. Dit skep ʼn teologiese probleem, aangesien dit dan teen Paulus se leer sal ingaan dat Jesus se opstanding die eerste opstanding van die vlees was. ʼn Verdere vraag wat die saak kompliseer is wat die aard van die liggame was van die heiliges (aardsvaders, profete, martelare) wat opgewek is toe Jesus gesterf het. Was dit fisiese liggame wat gerestoureer is en wat blootgestel was aan verdere dekomposisie soos ons gewone aardse liggame – met ander woorde dat die liggame heeltemal biologiese aardse liggame was (soos die van Lasarus in Johannes 11 wat weer later doodgegaan het), of was dit verheerlikte liggame waarvan ons in 1 Korintiërs 15 lees? Die verdure vraag op historiese vlak is waar hulle verkeer het in die drie dae voordat Jesus opgewek het? Het hulle maar daar rondgeloop en vir mense gaan kuier of het hulle tempel toe gegaan? Hoekom het ons net in Matteus enige inligting hiervan? Die feit dat ons geen ander historiese inligting oor die saak het nie, maak enige historiese uitsprake daaroor baie moeilik. Alhoewel ons nie genoegsame historiese inligting het nie, het ons meer as genoeg teologiese informasie. Matteus het nie probeer om blote bruta facta (historiese feite) neer te pen nie, maar om ʼn teologiese interpretasie te gee van die Jesus-gebeure. Die vraag is dus eerder wat Matteus daardeur wou sê. In kort, ek stem saam met geleerdes soos die bekende prof Brown (R. E. Brown, Death of the Messiah, 1137-40) wat volstaan het dat die gebeure rondom die opstanding van die heiliges in Matteus misterieus is en nie histories maklik verklaar kan word  nie, en dat mens nie eintlik hoef nie. Matteus se teologiese boodskap is egter klinkklaar en duidelik – Jesus se dood en opstanding het die ganse geskiedenis geïmpakteer en God se nuwe (eind)tyd laat aanbreek. Jesus het die dood oorwin, opgestaan en ons as gelowiges gaan ook uit die greep van die dood gered word en saam met God woon. Die Jesus gebeure in Matteus is die vervulling van die Ou Testamentiese apokaliptiese verwagtings en die motiewe daarin (kyk Jesaja 26:19; Daniël 12:2; Esegiël 37:12-14).

Outeur: Dr Kobus Kok

Suurdeeg – Marius Nel

Sonja vra:

Dankie vir die geleentheid om vrae te kan vrae wat kwel. Ek is besig met Exodus en waar die Here vir Moses vra om die Tabernakel te bou ens. My vraag spesifiek is wat is die rede vir die beklemtoning van dat daar offers moet wees van ONGESUURDE BRODE? Wat is die betekening/bedoeling van ONGESUURDE BRODE? Baie dankie

Antwoord:

Dr Marius Nel antwoord:

Suurdeeg het vir Israel (en sommige van die omringende volke) die assosiasie van sondigheid en veral onreinheid gehad. Om onrein te wees, het veroorsaak dat jy nie voor die heilige God kon verskyn nie.

Daarom die opdrag met die uittog uit Egipte: verwyder alle suurdeeg uit julle midde, as simbool dat Israel van sondigheid en onheiligheid ontslae moes raak, wat in ‘n assosiasie met Egipte bestaan het.

Suurdeeg is verkry deur ‘n stuk brood of aartappel in ‘n donker, klam plek te hou totdat dit muf, en dan die muf binne deeg te plaas sodat dit kan rys. Sien u die assosiasie met onreinheid?

Daarom die reëling dat brood voor die Allerheiligste geplaas moet word, maar dat dit sonder suurdeeg gebak moet word.

Outeur: Dr Marius Nel