Toegepaste teologie – twee beginsels wat Paulus laat besluit het om nie van die Korintiërs bydraes vir sy persoonlike onderhoud te aanvaar nie

Dit word reeds in 1 Kor. 9 duidelik dat Paulus besluit het om nie van die Korintiërs bydraes vir sy persoonlike onderhoud te aanvaar nie, hoewel hy as apostel eintlik daarop geregtig is.  2 Korintiërs werp verdere lig op Paulus se motivering in dié verband.  Twee diepere teologiese oorwegings motiveer hom om hul aanbod van die hand te wys: 1) is dit in belang van die evangelie? en 2) is dit in belang van die gemeente? 

1.    In belang van die evangelie

In die tyd van Paulus se sendingreise was daar baie rondreisende filosowe en predikers wat hul boodskappe gebruik het as ‘n manier om hulleself te onderhou, en mense dikwels uitgebuit het om hulleself te verryk.  Paulus wou duidelik maak dat hy nie maar net nog ‘n “boodskap te koop” aanbied nie.  Dit was ter wille van die geloofwaardigheid en uniekheid van die evangelie noodsaaklik dat Paulus homself (ten minste in Korinte) van hierdie rondreisende predikers onderskei, en die mees ooglopende manier om dit te doen, was om die winsmotief (waarmee hulle geopereer het) irrelevant te maak.  Dus sou hy die evangelie gratis verkondig (11:7), ter geestelike verryking van die gemeente (6:10), terwyl hy homself verneder tot ‘n armoedige bestaan en hande-arbeid (1 Kor. 9:6).  Sodoende sou hy ook die vrye genade van die evangelie wat hy verkondig, en die vernedering van Christus ter wille van die geestelike verryking van die gelowiges, prakties onderstreep (4:10-12). 

Daar was juis boodskappers in die Korintiërs se midde, wat wel die gemeente se geld aanvaar het (1 Kor. 9:12; 2:17) en daarop aanspraak gemaak het dat hulle apostels is (11:12).  Paulus beskryf hulle egter as vals apostels (11:13) vanweë belangrike verskille tussen hulle “evangelie” en Paulus s’n (11:4).  Die gemeente is deur hulle bedrieg en uitgebuit, ondermeer ook finansieel (11:18-20).  Om homself duidelik van hierdie vals apostels te onderskei, en ook die waarheid van die evangelie (van Christus se selfverloëning) te onderstreep en dit te onderskei van hulle heerlikheidsteologie (wat gepaardgaan met selfverheffing ten koste van ander), het Paulus hom voorgeneem om beslis nie die Korintiërs se aanbod tot finansiële ondersteuning, te aanvaar nie (11:12). 

Die Korintiërs het ook Paulus se rol as hulle apostel van vroeg af reeds verkeerd verstaan.  Paulus onderskei dat die gemeente die rol van “weldoeners” teenoor hom wil inneem, met die implikasie dat hy in die rol van “kliënt” sou beland.  Met ander woorde: hy het rede gehad om te glo dat die gemeente deur middel van hul bydraes ‘n mate van sosiale beheer oor hom wou/sou verkry.  Dit sou Paulus se vryheid en onafhanklikheid as apostel, maar ook die onafhanklikheid van die evangelie, in gedrang bring – ‘n moontlikheid wat fatale gevolge vir die onverdunde evangelieboodskap sou hê, aangesien Paulus nodig gehad het om sekere (prominente en invloedryke) gemeentelede te sensureer vanweë hul gedrag.  In die lig hiervan word die moontlikheid om die gemeente se geld aan te neem (en stil te bly oor dit wat verkeerd is) vir Paulus sinoniem daaraan om die evangelie uit te verkoop ter wille van geldelike wins (vgl. 2:17, 4:2).

Hieruit is dit duidelik dat die bevordering van die evangelie, en die bevestiging van die evangelieboodskap deur die praktyk van die evangeliedienaar, vir Paulus van kardinale belang was.  Die vraag of hy van ‘n gemeente bydraes vir sy persoonlike onderhoud sou aanvaar of nie, het afgehang van die antwoord op ‘n belangriker vraag, naamlik of dit (in daardie bepaalde praktiese omstandighede) die saak van die evangelie sou bevorder of nie.  Sou sy aanvaarding van hul bydraes op een of ander wyse ‘n struikelblok in die weg van die evangelie lê, sou hy dit juis om daardie rede nie aanvaar nie (1 Kor. 9:12).  Sou dit egter geen afbreuk aan die evangelieboodskap doen nie, kon hy dit inderdaad van ‘n gemeente aanneem, soos ten minste in die geval van die gemeente in Filippi (Masedonië, 11:8-9).

2.    In belang van die gemeente

Skrywer: Ds Dirk Venter

Waarom Paulus nie die Korintiërs se aanbod om finansiële steun wou aanvaar nie

Paulus verduidelik in 1 Korintiërs 9 waarom hy (in die Korintiërs se geval) besluit het om nie gebruik te maak van sy reg as apostel om finansieel ondersteun te word deur die gemeente nie.  As hulle apostel is hy vry om dit van die hand te wys.  Maar hoofsaak is dat hy nie, deur hulle geld te aanvaar, ‘n hindernis vir die verkondiging van die evangelie wil veroorsaak nie.  Lees gerus meer oor hierdie potensiële hindernis, en sy ander motiverings… 

Paulus is gelyktydig met twee redenasies besig in 1 Korintiërs 9.  Aan die een kant verduidelik hy waarom ‘n apostel wel geregtig is op die finansiële steun van ‘n gemeente.  Dit word bespreek in ‘n vorige ander artikel.  In hierdie artikel word bespreek hoe Paulus verduidelik dat hy (in die Korintiërs se geval) besluit het om nie van hierdie reg gebruik te maak nie.

Paulus begin in 1 Korintiërs 9 sy verduideliking deur sy besluit in sy apostelskap te begrond.  As apostel is hy vry om hulle aanbod van die hand te wys.  Ten minste twee dinge bevestig sy apostelskap: Jesus het na Sy opstanding aan hom verskyn, en die bestaan van die gemeente opsigself is ‘n bewys daarvan dat hy ‘n apostel is (9:1).  Al is dit miskien nie ‘n bewys dat hy universeel gesproke almal se apostel is en oral apostoliese gesag het nie, is hy ten minste onteenseglik hulle apostel (9:2), met die regte, pligte en vryhede wat dit impliseer.

Dit moes eintlik reeds genoeg gewees het om net te sê dat hy as apostel vry is om hulle geld van die hand te wys.  Maar in die lig daarvan dat sommiges in die gemeente hom skynbaar van onsuiwer motiewe beskuldig het (9:3), bestee hy tyd daaraan om sy motiewe te probeer verduidelik. 

Waarom dra hy eerder self die koste van sy lewensonderhoud (9:12b) terwyl hy as apostel eintlik op die finansiële steun van die gemeente geregtig is (9:4-12a)?  Sy doel daarmee is om nie ‘n potensiële hindernis vir die verkondiging van die evangelie te veroorsaak nie.  Wat sou hierdie potensiële hindernis wees?  Daar is baie moontlikhede, waarvan almal of die meeste waarskynlik deel van Paulus se oorwegings was: ‘n verkeerde gesindheid jeens geld of ‘n verknogtheid aan geld onder gemeentelede (2 Kor. 8:9, 13-15), ‘n persepsie in die gemeente dat ‘n prediker wat deur hulle onderhou word hulle iets verskuldig is aangesien hulle sy “weldoeners” is en hy hulle “kliënt” (bv. 2 Kor. 12:14), moontlike verdenking dat hy eintlik op ‘n onderduimse manier hulle geld probeer bekom (2 Kor. 12:16-18), gelykstelling met “valse apostels” wat mense uitgebuit het (2 Kor. 11:1-15, 20-21), hy wou die selfvernederende en selfopofferende aspek van die evangelie van Christus beklemtoon (juis omdat die Korintiërs dit nie mooi verstaan het nie, bv. 1 Kor. 10:33-11:1; 2 Kor. 8:9, 11:7), ensovoorts.  Die punt is, Paulus het dit ter wille van die ongehinderde verkondiging van die evangelie die beste geag om nie finansiële steun van hierdie betrokke gemeente te aanvaar nie.  (Hy het dit wel aanvaar van ander gemeentes wat nie dieselfde probleme as die Korintiërs gehad het nie, vgl. 2 Kor. 11:8).

Hy noem ook nog ‘n ander belangrike rede (9:16-18).  Die verkondiging van die evangelie is nie vir hom ‘n saak van prestasie (“roem”) sodat hy daardeur kan aanspraak maak op vergoeding nie.  Dis eerder ‘n verpligting wat deur God op hom gelê is.  Hy doen dit dus eintlik nie soos ‘n vryman wat werk vir loon nie, maar soos ‘n slaaf wat genoodsaak is om die opdragte van sy eienaar uit te voer.  ‘n Slaaf se loon is nooit geld nie, maar eerder die bevrediging dat hy sy eienaar tevrede gestel het.  Soortgelyk hieraan put Paulus bevrediging (“loon”) uit die wete dat hy sy roeping volvoer deur die evangelie te verkondig, nie om daardeur sy brood en botter te verdien nie maar omdat hy die Here se dienaar is en die Here hom hierdie taak opgedra het (9:18).

In hierdie lig gesien, is Paulus dus vry van verpligtinge teenoor mense.  Hy hoef nie hulle aanbod om finansiële steun te aanvaar nie, want hy is nie daarvan afhanklik nie (9:19).  Hy is hulle ook nie iets verskuldig nie, sy verantwoordbaarheid is teenoor die Here.  Maar, verantwoordelik voor God om sy roeping te volvoer, het hy hom egter diensbaar gestel aan alle mense om sodoende soveel as moontlik mense vir Christus te wen (9:19). 

In 9:23 noem hy die gedagte dat sy verkondiging van die evangelie sal meebring dat hy deel kry aan die vrug van die evangelie.  Sou dit hier verwys na geld vir lewensonderhoud, waarop hy eintlik geregtig is?  Nee, dit is deel van die dinge waarvan hy homself ontsê ten einde sy doel suksesvol te bereik (9:25-27)!  In hierdie konteks is die vrug van die evangelie waarin hy sal deel kry, die prys van ‘n onverganklike oorwinnaarskroon (24-25) wat in die hiernamaals op hom wag as hy sy roeping volvoer het. 

Hy verkondig dus die evangelie, nie om daaruit ‘n lewe te maak nie, maar om getrou te wees aan die roeping wat God hom gegee het en uiteindelik deur Hom beloon te word daarvoor.

Skrywer: Ds Dirk Venter

Paulus verduidelik waarom ‘n apostel geregtig is op die finansiële steun van ‘n gemeente

Paulus verduidelik in 1 Korintiërs 9 dat ‘n apostel daarop geregtig is om vir sy lewensonderhoud vergoed te word deur die gemeente(s) wat hy bedien.  Hy gebruik voorbeelde uit die alledaagse lewe, sowel as uit die wet en tempeldiens, om dit te bevestig. 

Paulus is gelyktydig met twee redenasies besig in 1 Korintiërs 9.  Aan die een kant verduidelik hy waarom ‘n apostel wel geregtig is op die finansiële steun van ‘n gemeente.  Dit word verder in hierdie artikel bespreek.  Aan die ander kant verduidelik hy hoedat hy (in die Korintiërs se geval) besluit het om nie van hierdie reg gebruik te maak nie.  Dit word bespreek onder ‘n ander artikel met die titel “Waarom Paulus nie die Korintiërs se aanbod om finansiële steun wou aanvaar nie”.

Paulus bevestig dat ‘n apostel die reg het op lewensonderhoud, betaal deur die gemeente(s) wat hy bedien (9:4-12).  Hierdie reg op lewensonderhoud sluit ook die reg op reiskoste, vir ‘n apostel en sy vrou in (9:5), sowel as die reg om op te hou met handearbeid om hulleself daarmee te onderhou (9:6). 

Hy verduidelik hierdie reg op lewensonderhoud eerstens met drie algemene (“alledaagse”, 9:8) voorbeelde, en ‘n uitgebreide voorbeeld vanuit die wet (9:8-12).  Die algemene voorbeelde (9:7) is: soldate dien nie op eie koste nie maar verdien hul loon; ‘n boer wat ‘n wingerd geplant het, is geregtig daarop om die vrugte wat dit voortbring te eet; ‘n veewagter is geregtig daarop om die vee wat hy oppas te melk vir eie gebruik. 

Die uitgebreide voorbeeld vanuit die wet, berus op die proses van saaiery en die oes wat daarop volg.  Die wet sê immers dat die bees waarmee jy dors, toegelaat moet word om te eet van die graan waarin dit werk (9:9).  Paulus pas dit egter op die apostels toe (9:10-11).  Hulle “bearbei” immers die gemeente(s), soortgelyk aan ‘n boer wat die grond bearbei, saad saai en met oestyd die graan dors, met die gevolg dat hy ook uiteindelik sy deel daaruit ontvang.  Soos hierdie boer, is die apostels ook geregtig op ‘n “oes” vir hul persoonlike lewensonderhoud.  Paulus ondersteun sy argument hierna met ‘n vraag (9:12a): daar is ander wat in die gemeente van hierdie reg gebruik maak, het Paulus (as hulle geestelike vader en apostel) dan nie nog meer die reg daarop as hulle nie?  Hiermee verwys hy waarskynlik na rondreisende boodskappers wat in die gemeente werksaam geraak en hulleself mettertyd bewys het as “valse apostels” wat die gemeente eintlik uitgebuit het (2 Korintiërs 11:1-15, 20). Dit was ‘n groot bydraende faktor in Paulus se besluit om nie in die Korintiërs se geval finansiële steun te aanvaar nie (9:12b).

Hy noem nog ‘n laaste voorbeeld wat bevestig dat hy eintlik daarop geregtig sou wees.  Die priesters en Leviete is in ooreenstemming met die Torah geregtig op ‘n deel van die volk se offerandes, vir persoonlike gebruik.  Netso het Christus Self bepaal dat die wat die evangelie verkondig, hulle lewensonderhoud moet ontvang vanaf diegene aan wie die evangelie verkondig word (9:13-14).  Laasgenoemde stelling is dan ook die hoogtepunt van sy redenasie dat ‘n apostel geregtig is op finansiële steun: die Here Self het bepaal dat dit so is.

Lees gerus die ander artikel: “Waarom Paulus nie die Korintiërs se aanbod om finansiële steun wou aanvaar nie”. 

Skrywer: Ds Dirk Venter

Weet wie jy is – ‘n oproep tot volharding in die Judasbrief

1.    Inleiding:

Die kerk ken die eeue oue stryd om oorlewing te midde van vervolging baie goed.  En hanteer dit baie goed.  Dit is die subtiele dwaallering wat baie keer die kerk se grootste krisisse meebring.  Dit toets die kerk se ware identiteit.  In die Judasbrief word lesers gevra om hulle identiteit duidelik te ken en te leef te midde van dwaalleraars wat die kerk probeer ontspoor.

2.    Die kerk is God se eiendom:

Judas lê baie sterk klem op die gelowiges as geroepenes deur God.  Deur hulle ook as geliefdes aan te spreek, bevestig hy dat God se liefde en genade vir hulle geld.  Dit is deur God se liefde en genade dat hulle uitverkies en gered is.  So belangrik is hierdie geloofsidentiteit van die gelowiges dat Judas sy brief daarmee begin en afsluit (vers 1 en 24).  Dit is die grondslag van die kerk se bestaan.  Judas verwys sy lesers terug na die apostoliese oorlewering aangaande die evangelie.  As hulle na hierdie basis toe terugkeer, of daarby hou, sal hulle nie meegevoer word deur dwaalleringe wat hulle probeer mislei nie.  Hulle het dus nie ingewikkelde teologie nodig om staande te bly nie.  Die suiwer evangelie van liefde en genade is al wat nodig is.  Wie daarin volhard, sal die geloofstryd kan stry.  Wie vashou aan God se uitverkiesing in liefde, sal nooit deur God verlaat word nie.  Hy is magtig om ons van struikeling te bewaar en ons onbevlek en met vreugde sy heerlikheid te laat aanskou (v. 24).

3.    Die kerk se stryd:

Die kerk se grootste krisis is nie die bedreiging van buite af (bv. vervolging) nie, maar van binne.  Daar is dwaalleraars wat die gelowiges probeer verlei met vleeslike dinge (dinge van hierdie wêreld).  Judas ontmasker hierdie dwaalleringe in vers 5-16 deur gebruik te maak van ‘n aantal argetipes (voorbeelde uit die verlede).  As die gelowiges egter vashou aan die evangelie, sal hulle hierdie mense kan ontmasker.  Dit is immers duidelik dat hulle werke nie van die Gees is nie (vgl. vers 20).  Wat hierdie mense eintlik besig is om te doen, is om die genade van God te misbruik (vers 4).  Judas voel so sterk oor die bestryding van hierdie dwaalleraars dat hy sterk by sy lesers aandring dat hulle hierdie dwaallering aktief moet bestry.  (vgl. vers 3b).  Trouens, Judas sê dat hy verplig voel om gelowiges hiertoe op te roep.  In antwoord op die dwaallering moet gelowiges hulle krag op God alleen bou (vgl. vers 17).  Judas voel so sterk oor die probleem dat hy sy oorspronklike boodskap oor die verlossing (vers 3) eenkant toe skuif om oor hierdie bedreiging vir die kerk te skryf.  Judas vlek hier eintlik ‘n probleem oop wat die kerk deur al die eeue mee sukkel: die bedreiging van dwalinge binne die kerk.  Die gevaar is gewoonlik groter omdat die dwaalleraars hulle invloed van binne gebruik om gelowiges oor te haal.  Vervolging het eintlik nog nooit die kerk se voortbestaan ernstig bedreig nie.  Trouens, die kerk groei gewoonlik sterker waar dit die meeste vervolg word.

Die kerk kan hierdie stryd stry deur vas te hou aan die basis van die evangelie soos dit aan hulle oorgelewer is (vers 20-23).  Verder moet hulle in die liefde bly wat God aan hulle gegee het (vers 21a).  En dan, belangrik: hulle moet onthou waar hulle vandaan kom (vers 3, 17).

4.    Die kerk se hoop:

Judas ken sy lesers.  Hy weet dat hulle wel op die oomblik op die regte pad is.  Sy brief is allermins ‘n bekeringsoproep.  Reg aan die begin bevestig hy dat hulle saam deel het aan die evangelie van verlossing (vers 3).  Die ware gelowiges verwerp nie die enigste Here en Meester, Jesus Christus, nie (vgl. vers 4).  Die klem op die “enigste” bevestig dat daar nie ‘n ander boodskap is nie (vgl. Joh. 14:6).  Dit weet die lesers.  En daaraan moet hulle altyd vashou.

Die gelowiges se wapen in die stryd teen die dwaalleraars is die krag van die Heilige Gees.   In vers 20 word hulle opgeroep om altyd te bid “deur die krag van die Heilige Gees.”  So sal hulle in staat wees om, onder die kragveld van die Gees, die dwaallering te ontmasker en te weerlê.

Skrywer: Fanie Rudolph