Wie het 1 Petrus geskryf?(1)

Wie het 1 Petrus geskryf?

Die meerderheid van navorsers meen tans dat die outeur van 1 Petrus “peudoniem” is, dit wil sê dat iemand anders onder Petrus se naam geskryf het. Dit was ‘n algemene en aanvaarbare verskynsel in die tyd wat die Nuwe Testament tot stand gekom het. Sekere eienskappe van 1 Petrus lei hulle tot hierdie konklusie, maar daar is telkens ook geldige teen-redenasies.

Dit wil voorkom asof die meerderheid van navorsers tans meen dat die outeur van 1 Petrus “pseudoniem” is. Dit beteken dat iemand anders onder Petrus se naam geskryf het (1 Pet. 1:1). Hoewel dit vir ons as moderne Westerse gelowiges baie vreemd klink (soos een of ander vorm van bedrog!), en die moontlikheid dus dadelik weersin by ons wek (die Bybel is deur God geïnspireer en daar sal dus nie so ‘n stuk bedrog / onwaarheid daarin wees nie!), was dit ‘n algemene en aanvaarbare verskynsel in die tyd wat die Nuwe Testament tot stand gekom het. Wanneer ‘n outeur iets onder ‘n bekende figuur se naam geskryf het, het hy nie daarmee bedoel om bedrog te pleeg nie, maar om die nalatenskap van daardie bekende persoon te vereer en sy voortgesette invloed te erken. Die pseudonieme outeur se uitgangspunt sou dus wees om te skryf wat hierdie bekende rolmodel sou geskryf het, as hy nog geleef het en iets wou sê oor die besondere omstandighede waarin die outeur en/of sy lesers hulle tans bevind. Die motief van pseudonieme Christelike geskrifte was dus nie bedrog nie, maar om die voorbeeld en suiwere lering van ‘n belangrike Christelike rolmodel toe te pas op omstandighede wat na sy dood ontstaan het. Wat daardie pseudonieme outeurs aanbetref het, kon hulle dus as’t ware nie onder hulle eie name skryf nie, want hulle wou nie hul eie idees uiteensit en bevorder nie, maar dié van hul leier / rolmodel / apostel.

Gevolglik meen baie navorsers dat 1 Petrus op dié manier tot stand gekom het in Rome, waar Petrus sy laaste jare spandeer het en waar die gemeente nog sterk onder die indruk van sy leer en nalatenskap was.

Onder andere die volgende eienskappe van 1 Petrus laat hulle tot hierdie konklusie kom:

Taal en styl. Baie meen dis onwaarskynlik dat die goeie Griekse taalgebruik en styl wat hier aangetref word, die werk kon wees van ‘n eenvoudige visserman van Galilea. Die teenredenasie is egter: selfs al sou Petrus nie sulke goeie Grieks kon skryf nie (en wie kan dit bo alle twyfel bewys?), het hy gebruik gemaak van ‘n sekretaris wat die brief namens hom op skrif gestel het. Sulke sekretarisse het dikwels aansienlike vryheid gehad in die skryfproses. 1 Pet. 5:12 blyk duidelik daarop te dui dat Silvanus Petrus se sekretaris was.

Sommige navorsers wys ook daarop dat aanhalings uit die Ou Testament telkens uit die Grieks (Septuaginta) gemaak is, en gevolglik nie by Petrus sou pas wat eerder uit die Aramees (Targums) sou moes aanhaal nie. Hierdie argument kan egter nie standhou nie aangesien dit glad nie vergesog is om te veronderstel dat Petrus (of sy sekretaris), wat sekerlik tot die Septuaginta toegang gehad het, ter wille van effektiewe kommunikasie eerder die teks van die Ou Testament sou gebruik het waarmee sy lesers goed bekend was nie.

Gebrek aan verwysings na Jesus se lewe. Daar word soms veronderstel dat Petrus, as ooggetuie van die lewe en bediening van Jesus, meer melding daarvan sou gemaak het as hy die outeur van die brief was. Die outeur van 1 Petrus verwys net soos al die ander outeurs in die Nuwe Testament (evangeliste uitgesluit) meestal indirek na die aardse lewe van Jesus, en gevolglik verklap dit niks oor sy eiesoortige identiteit nie. Dit is verder ‘n ernstige fout om afleidings te maak uit iets wat die outeur nié geskryf het nie.
Vervolging. Sommige navorsers reken dat die brief geskryf is tydens die wydverspreide staatsgeïnisieerde vervolging van Christene onder óf Domitianus (einde van die eerste eeu) óf Trajanus (vroeg tweede eeu). Gevolglik sou dit onmoontlik wees dat Petrus die brief geskryf het, aangesien hy toe reeds dood was. Die vervolging wat in die brief ter sprake kom, hou egter eerder verband met plaaslike diskriminasie teen die gelowiges, miskien soms deur staatsamptenare of plaaslike regerings, maar meestal deur private individue, en moes reeds voor 65 n.C. deur Christene verduur word.
“Babilon” in 1 Pet. 5:13. Volgens hierdie navorsers dateer al die Christelike en Judese geskrifte wat na Rome as “Babilon” verwys later as 70. n.C. Gevolglik moes 1 Petrus ook later as 70 n.C. geskryf gewees het, en kon Petrus dit nie geskryf het nie (hy is in ongeveer 65. n.C. tereggestel). Hierteenoor voer ander weer aan dat dit reeds oortuigend bewys is dat daar wel voor 70 n.C. gevalle bestaan waar daar na Rome as “Babilon” verwys word.

Selfs al is daar ook soveel geldige teen-redenasies, beskou ‘n groot aantal navorsers die bogenoemde punte as gesamentlik so gewigtig dat hulle makliker kan aanvaar dat die outeur van 1 Petrus eerder pseudoniem as Petrus self was.

Lees gerus die ander artikel wat interne- en eksterne getuienis aanbied waarom Petrus wel die outeur van 1 Petrus kon wees.

Skrywer: Ds Dirk Venter

Fondsinsameling vir die arm gelowiges in Judea

Ses teksgedeeltes in die Nuwe Testament vertel vir ons van die fondsinsameling vir die arm gelowiges in Judea wat oor die verloop van ‘n aantal jare deur Paulus behartig is. Ons lees eerste in Handelinge (11:27-30) daarvan, waar dit duidelik is dat hierdie inisiatief by die gelowiges in Antiogië begin het, en dat Paulus dadelik deel daarvan gemaak is. Lees gerus hoe hy die inisiatief later verder geneem en afgehandel het…

Hand. 11:27-30

Die Heilige Gees kondig deur ‘n profeet, Agabus, aan dat daar ‘n hongersnood oppad is, en dit realiseer in die tyd van keiser Claudius. Hierdie hongersnood het die gelowiges in Judea besonder swaar getref, en die gelowiges in Antiogië besluit om ‘n hulpfonds te stig om tot hulle verligting by te dra. Elkeen sou volgens sy vermoë bydra tot hierdie fonds, en Paulus (Saulus) en Barnabas moes dit na die ouderlinge in Jerusalem neem. Dit was die begin van ‘n fondsinsameling waaraan later nie net die Antiogiërs meegewerk het nie, maar ook ander gelowiges in die provinsies van Galasië, Masedonië en Agaje.

Gal. 2:1-10

Nadat hierdie fondse aan die ouderlinge in Jerusalem oorhandig is (Hand. 12:25), is Paulus en Barnabas by ‘n latere geleentheid weer in Jerusalem vir ‘n vergadering met die apostels en ouderlinge daar. By dié geleentheid versoek die apostels, naas sekere andere vereistes waaraan die bekeerdes uit die heidennasies moet voldoen (Hand. 15:20, 29; 21:25), dat hulle ook “nie die armes onder [die Judese gelowiges] moet vergeet nie” (Gal. 2:10). Paulus dui dan aan dat hy hom steeds vir hierdie liefdesdiens beywer.

1 Kor. 16:1-6

In hierdie brief aan die Korintiërs beskryf Paulus die praktiese wyse waarop hulle die fondsinsameling moet hanteer, waarskynlik nadat die gemeente hom daaroor uitgevra het. Paulus antwoord hulle op ‘n diplomatiese wyse, wat duidelike riglyne gee maar tog ook nie voorskriftelik is nie. Hy begin deur uit te wys dat die gemeentes in Galasië ook daarmee besig is, en dat die Korintiërs die saak dus op dieselfde wyse as hulle moet aanpak. Die gelowiges moet nou reeds elke Sondag tuis iets opsy sit, spesifiek vir hierdie doel. Met Paulus se koms, kan hulle die fondse aan hom oorhandig. Hy sal dan ‘n afvaardiging, wat die gemeente self saamstel, van aanbevelingsbriewe voorsien om die fondse na Jerusalem te neem, of selfs ook saam met hulle reis indien nodig. Maar voordat hy na hulle toe kom, gaan hy eers vir ‘n tyd lank in Masedonië en Efese werk.

2 Kor. 8-9

Teen die tyd dat Paulus in Masedonië aankom, het daar ‘n mate van verhoudingsbreuk tussen hom en die gemeente in Korinte plaasgevind, grootliks te wyte aan “vals apostels” in hul midde wat sy gesag ondermyn het. Paulus skryf ‘n brief aan hulle (wat hulle eers hartseer maak, maar tog ook tot inkeer laat kom, 2 Kor. 7:8-9). Titus kom dan met die berig na Paulus in Masedonië dat die gemeente positief gereageer het op sy brief aan hulle (7:5-16). ‘n besoek van Paulus aan die gemeente sal dus nou (weer) geleë wees. Ter voorbereiding van sy besoek, terwyl hy nou reeds oppad is om die ander gemeentes se ingesamelde fondse na Jerusalem te neem, versoek Paulus die Korintiërs om nou werk te maak van hul eie fondsinsameling (wat skynbaar ietwat agterweë gebly het terwyl hulle tydelik nie op ‘n goeie voet met Paulus was nie), sodat dit gereed is wanneer hy by hulle arriveer. Om hulle te help om alles gereed te kry, en so te verhoed dat hulle in die verleentheid kom, stuur Paulus solank ‘n afvaardiging vooruit na hulle toe.

Rom. 15:25-29

Paulus arriveer uiteindelik by die Korintiese-gemeente, en voordat hy vandaar verder vertrek om die fondse na Jerusalem te neem, skryf hy ‘n brief aan die gemeente in Rome (Romeine). In hierdie brief vertel hy hulle dat hy oppad is om fondse, wat die gemeentes in Masedonië en Agaje uit vrye wil ingesamel het vir die doel, na Jerusalem te neem, ten bate van die armes onder die gelowiges daar. Behalwe dat dit hulle eie besluit was, meld Paulus dan dat hy dit ook as hul plig beskou, “want as die gelowiges uit die Jode hulle geestelike rykdom met die heidennasies gedeel het, is die gelowiges uit die heidene dit aan die gelowiges uit die Jode verskuldig om hulle met stoflike hulp by te staan” (Rom. 15:27). Paulus is van voorneme om ná sy besoek aan Jerusalem sy sendingwerk in die Oos-Middelandse-See-streke eers te laat vaar ten gunste van ‘n nuwe sendingveld, Spanje, en om oppad daarheen ‘n wyle in Rome te vertoef. Hierdie voorneme kon egter nie realiseer nie, aangesien Paulus in Jerusalem gevange geneem is.

Hand. 24:17

Na Paulus se gevangeneming en wegsending uit die oproerige Jerusalem uit om voor die goewerneur Feliks verhoor te word, verduidelik hy sy teenwoordigheid in Jerusalem so aan Feliks: “na baie jare het ek teruggekom om my mense met ‘n geldelike bydrae te help en om aan God te offer”. Dit is af te lei dat hy hier verwys na die afhandeling van die fondsinsameling deur die oorhandiging van die bydraes in Jerusalem, voor sy gevangeneming.

Skrywer: Ds Dirk Venter

Die Openbaring van Petrus (2)

Hoe lyk dit in die hel? Omdat daar in die Nuwe Testament nie veel detail oor die hel gegee word nie, het Christene later verhale uitgedink waarin baie meer detail oor die hel gegee word. Sulke boeke word “apokalipse” genoem. Een van die bekende Nuwe-Testamentiese apokalipse is Die Openbaring van Petrus (nie regtig deur Petrus geskryf nie!).

Die uittreksel hieronder wys hoe die hel in hierdie boek beskryf word.

²¹Maar reg oorkant daardie plek het ek nog ‘n plek gesien, ‘n donker, droewige plek. Dit is die plek waar mense gestraf word. Die mense wat daar gestraf word en die engele wat hulle gestraf het, het almal donker klere aangehad, net so donker soos die lug daar was.

²²Party van die mense wat daar was, het aan hulle tonge gehang. Dit is die mense wat afskuwelike dinge gesê het oor mense wie se lewe reg was. Onder hulle is vuur gemaak wat hulle gebrand en gepynig het.

²³Daar was ook ‘n groot meer vol brandende slyk. Binne-in die brandende slyk was mense wie se lewe op aarde net vir ‘n tyd reg was. Engele wie se werk dit was om hulle te straf, was oor hulle aangestel. ²⁴Daar was ook ander mense, vrouens wat aan hulle hare opgehang was bokant die kokende slyk. Dit is die vrouens wat hulleself mooi gemaak het om met mans te gaan seks hê. Die mans wat met hulle seks gehad het en hulleself onrein gemaak het, was ook daar. Hulle was aan hulle voete opgehang en hulle koppe was binne-in die slyk. Hulle het geskreeu: “Ons het nooit gedink ons sal in hierdie plek kom nie!”

Skrywer: Prof Francois Tolmie

Die Openbaring van Petrus (1)

Hoe lyk dit in die hemel? Omdat daar in die Nuwe Testament nie veel detail oor die hemel gegee word nie, het Christene later verhale uitgedink waarin baie meer detail oor die hemel gegee word.

Sulke boeke word “apokalipse” genoem. Een van die bekende Nuwe-Testamentiese apokalipse is Die Openbaring van Petrus (nie regtig deur Petrus geskryf nie!). Die uittreksel hieronder wys hoe die hemel in hierdie boek beskryf word.

⁴Die Here Jesus het verder gesê: “Kom ons gaan na die berg toe om te gaan bid.” ⁵Ons twaalf dissipels het saam met Hom gegaan en Hom gesmeek om vir ons een van sy volgelinge te wys wie se lewe reg was, maar wat al dood was. Ons wou graag sien hoe hulle lyk en dan moed skep sodat ons die mense wat na ons luister, kon aanmoedig. ⁶Toe, terwyl ons nog besig was om te bid, het daar skielik twee mans voor die Here gestaan! Ons kon nie na hulle kyk nie, ⁷want hulle gesigte het geskitter soos ‘n sonstraal, hulle klere het geblink soos iets wat geen mens nog ooit gesien het nie! Ja, geen mens kan beskryf of begryp hoe wonderlik hulle aangetrek was en hoe pragtig hulle gesigte was nie! ⁸Toe ons hulle sien, was ons verbaas, want hulle lywe was witter as die witste sneeu en rooier as die rooiste roos. ⁹Die rooi en die wit kleure het gemeng en was so mooi dat ek eenvoudig net nie kan verduidelik hoe mooi dit was nie! ¹⁰Hulle hare was gekrul en baie mooi. Dit het pragtig om hulle gesigte en oor hulle skouers gehang, soos ‘n krans wat gevleg is van nardusbloeisels en blomme van allerhande kleure of soos ‘n reënboog in die lug. Ja, hulle het pragtig gelyk! ¹¹Toe ons sien hoe mooi hulle lyk, was ons verbaas, want hulle het sommer skielik net verskyn.

¹²Ek het na die Here toe gegaan en vir Hom gevra: “Wie is hierdie twee mense?” ¹³Hy het vir my gesê: “Dit is twee van my volgelinge wie se lewe reg was toe hulle op aarde was. Julle wou mos gesien het hoe hulle lyk.”

Skrywer: Prof Francois Tolmie