Terug na die Ou Testament: Die Sabbat (1)

image_pdfimage_print

Terug na die Ou Testament: Die Sabbat (1) – Adrio König

2. Die Sabbat

Die Sabbat is sekerlik een van die belangrikste gebruike waaroor dit gaan. Dit het nie nou eers tussen Christene ‘n probleem geword nie, maar alreeds ver terug in die geskiedenis. Daar was waarskynlik deur al die eeue sedert Christus se koms Christene wat geglo het die Sabbat moet nog net soos in die tyd van die Ou Testament onderhou word.

Wat beweeg hulle tot hierdie oortuiging?

 

Kom ons kyk eers wat ons oor die Sabbatdag in die Bybel het.

 

2.1 Die Ou Testament

Die Sabbat is ‘n belangrike saak in die verhouding van die Here met Israel. Dit word in die eerste skeppingsverhaal vermeld (Gen 2:2-3), en kom dan tydens die uittog na vore as een van die tien gebooie. Daar is geen teken dat dit vroeër deur die aartsvaders onderhou is nie. Eers tydens die uittog uit Egipte (Eksodus en Levitikus) word aandag aan die Sabbat gegee.

 

Ons kry die eerste verwysing na die Sabbat tydens die uittog, toe die Here vir die volk manna gegee het. Hulle is verbied om dit op die Sabbat op te tel. Hulle moes rus en só die dag aan die Here wy (Eks 16:22-30). Die gebod vermeld net die verpligting om te rus (Eks 20:8-10). Dit word dan ook ‘n “rusdag” genoem. Die laaste deel van die opdragte van die Here op die berg aan Moses handel ook oor die Sabbat, en lê nogeens net die verpligting op om te rus en só die dag aan die Here te wy (Eks 31:12-17). In hierdie deel word dit selfs ‘n teken tussen die Here en die Israeliete genoem.

 

Later kom daar dan ‘n paar bepalings oor wat gedoen en nie gedoen mag word nie:

  • Geen vuur maak (Eks 35:3).
  • ‘n Gewyde byeenkoms hou (Lev 23:3).
  • Die priesters moes elke Sabbat nuwe brood “in die heiligdom” voor die Here neersit (Lev 24:8).
  • Elke Sabbat moes daar ekstra offers aan die Here gebring word (Num 28:9-10).

 

Die eerste vermelding van ‘n oortreding op die Sabbat, hout bymekaarmaak, is met die dood gestraf (Num 15:32-36).

 

In die historiese boeke (Josua tot Kronieke) is daar min verwysings na die sabbat, eintlik net ‘n paar in 2 Konings en in Kronieke.

 

Eers ná die terugtog uit die ballingskap kom die Sabbat weer onder Nehemia sterker na vore. Tydens ‘n dag van berou deur die hele volk verwys die Leviete na die Sabbat wat die Here deur Moses aan hulle gegee het (Neh 9:14). Nehemia verbied kort daarna alle handel in Jerusalem op die Sabbat, en neem sterk maatreëls om die verbod af te dwing (Neh 13:15-22).

 

Ook in die profete het ons min verwysings na die Sabbat.

Jesaja  In Jesaja is daar drie verwysings.

  • Eers is daar ‘n seënspreuk oor almal wat die Sabbat hou, en dan spesifiek oor alle ontmandes en mense uit ander volke wat hulle bekeer en die sabbat getrou hou (Jes 56:2-7). 
  • Dan is daar weer ‘n seënspreuk oor almal wat die Sabbat getrou hou (Jes 58:13-14). Soos in Nehemia word veral verwys na die sonde van handeldryf op die Sabbat.
  • En in Jesaja 66:23 sê die Here dat alle mense op die nuwe aarde elke nuwemaansfees en elke Sabbat in aanbidding voor Hom sal buig.

 

Jeremia is daar net een verwysing na die Sabbat. Dis ‘n baie sterk seënspreuk oor almal wat die Sabbat getrou hou deur geen werk te doen nie, en ook ‘n erge vloek oor almal wat nie die Sabbat hou nie (Jer 17:19-27).

 

Esegiël Ook in Esegiël is daar net een verwysing. Wanneer die tempel herbou is ná die terugkeer uit die ballingskap, moet die oospoort net op die Sabbat en op die nuwemaanfeeste oop wees. Verder word die offer voorgeskryf wat “die regeerder” op die Sabbat vir die Here moet aanbied, en voorskrifte vir vrywillige offers gegee wat hy moet bring soos op die sabbat (Eseg 46:2, 4, 12).

 

Amos  Onder die klein profete is daar net in Amos 8:5 ‘n verwysing na die Sabbat wat skynbaar net uit dwang gehou is.

 

Volgens die Ou Testament is die Sabbat dus

  • ‘n dag van rus
  • wat aan die Here gewy moet word,
  • waarop bepaalde offers gebring moet word,
  • waarop ‘n gewyde byeenkoms gehou moet word,
  • waarop die priesters sekere verantwoordelikhede het.

 

In die geheel is daar dus opvallend min verwysings na die Sabbat in die Ou Testament, maar dié wat daar wel is, beklemtoon die feit dat dit ‘n baie belangrike saak was.

 

Volgende keer kyk ons na die Sabbat in die Nuwe Testament.

 

Skrywer: Prof Adrio König

 

image_pdfimage_print

You may also like...