Amos
What lies behind us and what lies before us are tiny matters compared to what lies within us – Ralph Waldo Emerson
Amos
Wanneer laas het jy ‘n preek uit Amos gehoor? John C. Holbert wil weet waarom leraars nie graag oor Amos preek nie. Amos is reguit; Amos sê dinge wat sy tydgenote nie wou hoor nie … en ons ook nie.
Amos word in die middel van die 8ste eeu vC deur die Here as profeet geroep. Wat egter meer belangrik is as die datum is die soort gemeenskap waarna Amos geroep word. Sy primêre bekommernis is geregtigheid
‘n Paar ryk mense het ryk geword ten koste van ‘n toenemende getal armes. Hy beklemtoon hierdie probleem herhaaldelik: Julle haat dié wat vir die reg opkom in die howe, julle verafsku dié wat die waarheid praat. Omdat julle die arm mens vertrap en van hom koring afpers, sal julle nie woon in die huise van gekapte klip wat julle bou nie en julle sal nie die wyn drink van die pragtige wingerde wat julle plant nie. Ek weet hoe baie julle oortredings is, hoe groot julle sondes is, julle wat die vyand is van dié wat reg doen, julle wat julle laat omkoop en nie aan die armes reg laat geskied nie (5:10 – 12). Hy gaan verder: Maar laat die reg en die geregtigheid te voorskyn kom, laat dit aanrol soos watergolwe, soos ‘n standhoudende stroom (5:24). Reg en geregtigheid eerder as feeste, offers, gesang en harpmusiek.
In Amos 7:7 – 17 praat Amos oor die verhouding tussen kerk en staat. In verse 7 – 10 gebruik hy die beeld van ‘n skietlood: Ek (die Here) gaan ‘n skietlood aanlê in my volk Israel. Ek gaan hom nie meer spaar nie. Die Here gaan nou die hoogtes van Isak verwoes en die heilidomme van Israel in puin lê. Omdat hulle reg en geregtigheid geïgnoreer het, omdat hulle die armes uitgebuit het, gaan die Here hulle verwerp.
Dit word gevolg deur ‘n toneel waarin Amasia, die priester van Bet-El ‘n groot rol speel. Amasia het gehoor van Amos se prediking en waarsku die koning: Amos is besig om hier in Israel ‘n komplot teen u te smee. Die land kan nie uithou met alles wat hy sê nie. Omdat Amasia vir Amos as ‘n bedreiging sien, konfronteer hy hom: Maak dat jy wegkom, siener, gaan na Juda toe en verdien jou brood daar, tree daar as profeet op! In Bet-El mag jy nie meer as profeet optree nie, want dit is die koninklike heiligdom, die staatstempel.
Amasia maak dit baie duidelik dat die heiligdom bitter min met die Here te doen het, maar alles met die koning. Die kerk het ‘n rubberstempel vir die staat geword. Amos antwoord: Ek is nie so ‘n profeet nie en ek behoort nie tot die profetekring nie, ek boer met vee en kweek wildevye. Maar die Here het my agter die kleinvee weggevat en Hy het vir my gesê: Gaan tree as profeet op teen my volk Israel. Amos verwerp Amasia se aanklagte oor sy status. Dan volg ‘n persoonlike aanval op Amasia: Jou vrou sal ‘n prostituut word in die stad, jou seuns en jou dogters sal met die swaard afgemaai word, jou grond sal tussen ander verdeel word, jy sal in ‘n onrein land sterf. Vreeslike en wrede woorde.
Hoekom is Amos so stil op ons preekstoele? Ons leef in ‘n tyd waarin ons graag wil hoor dat ‘n liefdevolle God ons liefhet en versorg. Amos pas glad nie hierby in nie. Maar ons moet vir hom plek maak. Sy onversetlik eis vir geregtigheid, sy onwilligheid om toe te laat dat leë aanbidding ons onwilligheid om vir die armes te sorg, bedek; sy aanhoudende oproep om na diegene in nood om te sien, sy verwerping van die vermenging van staat en kerk – alles temas wat steeds geldig is. Dit is temas wat ons moet hoor en waarop ons moet reageer. As ons hierdie temas ignoreer, verkondig ons nie die hele evangelie nie.