Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Kleredrag(2)
Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Kleredrag(2) – Hennie Stander
Die gordel:
Die onderkleed.is om die persoon se middellyf met ‘n gordel vasgemaak wat van leer (Matteus,3:4) of van ‘‘n growwe kledingstof gemaak is. Omdat die gordel so lekker breed was, is dit dikwels so gevou dat geld of ander besittings daarin gebêre kon word (Markus.6:8 – die Griekse woord wat hier in die Afrikaanse vertaling met “.beursie“ vertaal word, beteken eintlik gordel). Hierdie gordel was baie handig en ‘n mens kon ook wapens of ander werktuie daarin steek (1 Samuel 25:13).
As enigiemand meer vryheid van beweging wou hê om te kon werk of te hardloop, het hulle bloot die pant van die onderkleed opgelig en in die gordel ingesteek. Dit het hulle “die omgord van die lendene” genoem, en hierdie uitdrukking het later ‘n idioom geword met die betekenis van “jouself in gereedheid te bring”. Petrus, byvoorbeeld, vermaan die Christene om heldere en nugtere denke aan die dag te lê wanneer by hulle aanraai om “die lendene van hul verstand te omgord” (1 Petrus, 1:13). Ook die vrouens het die pant van hul onderkleed opgelig wanneer hulle iets van een plek na ‘n ander daarin wou dra.
Die bokleed (of mantel)
‘n Mantel het bestaan uit ‘n lang strook materiaal wat los om die liggaam gehang is en bo-oor die onderkleed gedra is. So ‘n mantel kon een van twee soorte wees. In gebiede waar daar behoefte was aan warm bedekking, is ‘n omhangsel van dik wolstof gemaak. Dit was by die skouers. vasgewerk met splete aan die kant vir die arms. Die ander vorm van ’n .mantel het byna soos ‘n japon gelyk en het wye moue gehad. Mantels van systof gemaak was as baie kosbaar beskou en die rykes het dit gedra wanneer hulle in die openbaar verskyn het.
Die soom van die mantel kon ongetooid of ook geborduurd wees. Die ongetooide soom was die algemene gebruik. Dit was waarskynlik hierdie soom van Jesus se kleed wat die vrou wat aan bloedvloeiing gely het, aangeraak het (Matteus 9:20).
‘n Leersandaal uit die eerste eeu n.C. gevind in die Masada vesting.
In navolging van Numeri 15:38-41 het die Fariseërs se mantels some gehad met tossels wat aan die vier hoeke vasgemaak is. Hulle het dikwels ook die soom en die tossels baie prominent en opvallend gemaak om daardeur die aandag op hul piëteit te vestig. Dit was dan juis ook hierdie grootdoenerigheid van hulle waarteen Jesus horn uitgespreek het (Matteus 23:5).
Hierdie mantel is ook as kombers gebruik. Snags het die mense hulle daarin toegewikkel en vir baie mense was hierdie kleed die enigste vorm van beskerming wat hulle gehad het. Gevolglik, in gevalle waar so ‘n mantel verpand is, was die houer daarvan verplig om dit aan die eienaar terug te gee voor sononder sodat laasgenoemde daarin kon slaap (Eksodus 22:26-27). Om hierdie selfde rede sou ‘n Joodse hof nooit op iemand se mantel beslag lê nie.
Skoeisel
Die armes het dikwels kaalvoet geloop, maar ander weer het eenvoudige sandale gedra. Die sool daarvan is van beesvel gemaak om by die vorm van die voet te pas. Dit is aan die voet vasgemaak deur ‘n lang riem wat deur die sool gegaan het, tussen die groottoon en die toon langsaan deur, en dit is dan om die enkel vasgebind (vgl Lukas 3:16). Soms het die riem die lussies verbind wat rondom die sool aangebring is en dan het dit heen en weer oor die boog van die voet gestrek.
Skrywer: Prof Hennie Stander