Die Heilige Gees leer die gemeente (16:12-15)
Die Heilige Gees leer die gemeente (16:12-15) – Francois Malan
16:12 Die werk van die Heilige Gees is op die wêreld gerig, maar Hy werk ook deur die volgelinge van Jesus. Die gemeente word ook deur die Gees geleer om hulle toe te rus vir hulle taak. Die Gees sal die gelowiges lei tot dieper insig in wie Jesus is en in die betekenis van sy prediking en werk (vgl. 14:26). Hulle kan baie dinge wat Jesus nog wil sê, nie nou begryp nie (bastazoo letterlik: om te dra, te ondergaan, aanvaar of ontvang van ‘n waarheid wat moeilik is om te verstaan). Die vermoë om Jesus en sy getuienis te verstaan sal later kom, ná Jesus se opstanding, met hulle verligting deur die Heilige Gees (vgl. 2:22; 12:16).
16:13 Die Gees van die waarheid sal hulle in die hele waarheid lei (soos ‘n gids of ‘n leier) om die diepte en hoogte en breedte en lengte van die openbaring van God beter te begryp (vgl. Ef 3:18 oor die liefde van Christus). Vanweë sy verhouding met Jesus gee die Gees God se openbaring aan Jesus se volgelinge. So het Jesus ook dit wat Hy van die Vader ontvang het aan die dissipels oorgedra. Jesus het die waarheid in die wêreld ingebring deur sy teenwoordigheid; die Heilige Gees maak die waarheid oop en skep die ingaan van die waarheid in die gelowiges, vgl. Jer.31:33 Ek sal my woord op hulle harte skryf en dit in hulle gedagtes vaslê (grondteks: Ek sal my wet in hulle binneste gee en dit op hulle harte skryf) . Die Gees sal julle inlig oor die besonderhede van die dinge wat gaan kom – oor die betekenis van Jesus se aanstaande dood en opstanding, sy wederkoms en oordeel, en van die gelowiges se betrokkenheid daarby, by sy lyding, sy oorwinning (15:20) en die hoop op die ewige toekoms ‘in die huis van my Vader’ (14:1-3). Die woord anangello ‘blootlê, oopmaak’ het die gedagte van inlig oor die besonderhede, en word in verse 14,en 15 herhaal om te verwys na die betekenis van die hele en finale openbaring van God in Christus.
16:14 Die woord ‘verheerlik’ word in hierdie Evangelie gebruik in verband met Jesus se dood en opstanding (bv. in 12:23,27-28; 13:31-32; 17:1). Dat die Gees Jesus sal verheerlik beteken dat Hy juis sal blootlê wat die betekenis is van Jesus se versoeningswerk. Jesus se kruisdood is die toppunt van die openbaring van God se liefde vir die wêreld. so het God sy geliefde Seun gegee (Jn 3:16). Die Heilige Gees sit Jesus se versoeningswerk in die gelowiges voort. Die Gees ontvou aan ons die openbaring van God se liefde in Jesus se lewe, dood en verhoging sodat ons ook Jesus sal verheerlik. Die werk van die Gees sentreer op Jesus.
16:15 Die Vader is ten nouste verbind aan die werk van die Seun en die Gees. Die Vader is die bron van alles. Hy het alles aan die Seun oorgedra, en die Seun dra alles oor aan die Gees. ‘Alles’ omvat die hele heilsopenbaring van God se liefde. Die ware, volledige openbaring van God het deur Christus gekom, deur sy menswording, dood en opstanding vir die lewe van die wêreld. Dit word deur die Heilige Gees aan die gelowiges ‘blootgelê.’ Die Gees bring geen ander openbaring van God nie.
In hierdie Evangelie is daar vyf paragrawe oor die Heilige Gees: twee, 14:15-17; 14:26, in die eerste gesprek, en drie, 15:26; 16:7-11; 12-15, in die tweede gesprek met die dissipels.
Die kort uitsprake oor die Gees in die eerste gesprek vertel van die teenwoordigheid van God by die kerk, van die teenwoordigheid van die opgestane Here by ons, deur die inwoning van die Gees. Die Vader het Jesus na die wêreld toe gestuur. Die Seun se sending onder mense gaan voort deur die Heilige Gees. (i) 14:15-17 gaan oor die bystand van die Helper aan Jesus se volgelinge in ‘n vyandige wêreld. (ii) 14:26 gaan oor die Gees se bediening aan die dissipels om God se voltooide openbaring in Jesus aan hulle bloot te lê. Die implikasie daarvan is dat die Gees by die kerk gaan bly om voortdurend God se selfopenbaring in Jesus aan die kerk van alle eeue te ontvou. Die Gees maak God se openbaring in Jesus relevant vir elke geslag.
Die rol van die Heilige Gees word in die tweede gesprek breër uitgespel. (iii) 15:26-27 brei uit op Jesus se belofte van ‘n ander Helper as antwoord op hulle ontsteltenis oor sy weggaan (14:1): Hy stuur die Gees van die waarheid om van Hom te getuig, soos die Vader vir Jesus gestuur het om God te openbaar. Die Gees gaan die dissipels help om Jesus se getuies te wees in die wêreld. (iv) 16:7-11 brei uit op die werk van die Gees deur die dissipels in die wêreld (15:26-27): (a) om hulle sonde bloot te lê en hulle te oortuig van hulle sonde; (b & c) hoe om die geregtigheid van God te verkry, of dat hulle onder die oordeel van God bly. Dit is alles ten nouste verbind verbind aan Jesus: aan hulle verwerping en veroordeling van Jesus, maar God se aanvaarding van sy offer.
(v) 16:12-15 fokus op die gelowiges (‘n uitbreiding op 14:25-26), dat die Gees hulle sal lei en leer om Jesus beter te ken en te verstaan in hulle getuienis oor Jesus in die wêreld.
Skrywer: Prof Francois Malan