Die stadjie Magdala
Die stadjie Magdala – Francois Malan
Lizzie vra:
Baie dankie vir my navraag oor Maria van Magdala. Kan u asb vir my meer oor die dorpie en sy mense vertel?
Antwoord
Prof. Francois Malan antwoord:
Die stadjie Magdala aan die See van Galilea, lê ongeveer 3 myl/6 kilometer noord van Tirberias. Die Aramese woord magdala beteken ‘elegant,’ ‘groots,’ of ‘toring,’ met ander woorde ‘n mooi en redelike groot plek. Die Hebreeuse woord is Migdal ‘toring.’
Volgens die Joodse Talmud was daar twee plekke met die naam: die een aan die Yarmukrivier by Gadara, wat die naam Magdala Gadar gekry het (die huidige Umm Qais), en die ander, beter bekende stadjie noord van Tiberias, wat genoem was Magdala Nunayya, ‘Magdala van die visse,’ die Palestynse Arabiese stadjie Al Majdal, wat ontvolk is met die aanloop na die 1948 Israel-Arabiese oorlog. Die huidige Israeli munisipaliteit van Migdal (Kirbet Medjdel) is in 1910 gestig, het tans uitgebrei sodat die stadjie nou binne die gebiedsgrense van die stad Tiberias lê.
Sedert die jaar 2,000 n.C. is daar begin met opgrawings, en is ‘n Joodse sinagoge se fondamente oopgegrawe, en o.a. is ‘n versierde steen opgegrawe, met kerfwerk van twee kruike weerskante van ‘n menora met sewe arms van ‘n kandelaar in die middel – wat baie soos die menora van die tempel van Jesus se tyd lyk. Die Roomse kerk het nou ‘n kapel daar naby opgerig, opgrawings gaan tans aan en trek baie besoekers.
Die stadjie van Jesus se tyd was waarskynlik ‘n welvarende visserdorpie op ‘n baie mooi plek plangs die see van Galilea, en is seker deur Jesus besoek op sy reise deur Galilea, vgl. bv. Matteus 4:22-25 dat Jesus deur die hele Galilea rondgegaan het, in hulle sinagoges onderrig gegee, die evangelie van die koninkryk verkondig, en elke siekte en kwaal onder die volk genees het. Die nuus oor Hom het deur die hele Sirië versprei. Hulle het almal wat ongesteld was en almal wat aan allerlei siektes en pyne gely het, na Hom gebring, ook almal wat deur demone besete en maansiek was en verlamdes – Hy het hulle genees….’
Maria Magdalena was waarskynlik een van dié wat op hierdie rondreise deur Jesus genees is van sewe demone (Mk 16:9). Sy word Maria Magdalena genoem (In Grieks ‘Maria die Magdaleense’) om haar van die ander Maria’s te onderskei, bv. Maria die moeder van Jesus, en Maria die ma van Joses/Jakobus (Mk 15:47; 16:1; Lk 24:10).
Oor die mense van die stadjie in die tyd van Jesus weet ons min, behalwe dat dit waarskynlik ‘n tipiese Galilese stadjie was, heelwaarskynlik ‘n visserdorpie wat uiters 400 inwoners sou gehad het. Volgens die opgrawings in Galilea het heropbou van die provinsie in 100v.C. begin en het Jode uit Judea daar gaan woon, waar daar min aktiwiteit was sedert die wegvoering van die 10-stamme na Assirië in 700 v.C. Herodes Antipas het sy pa Herodes die Grote in 4 v.C. opgevolg en die stad Tiberias groots gebou as sy hoofstad. Magdala sou daarby gebaat het. Dit is nie seker of die Joodse singagoge wat tans daar opgegrawe word reeds in Jesus se tyd daar was nie. Maar Jode kon ‘n sinagoge begin as daar 10 mans in ‘n dorpie gewoon het. In Jesus se tyd was Aramees die algemene taal met verskillende dialekte wat in die hele Midde-Ooste sedert 1,000 v.C. gepraat is. Grieks het algemeen geword as handelstaal nadat Alexander die Grote in 300 v.C. die Ooste ver-Grieks het sedert 300 v.C. In 63 v.C. het die Romeine Palestina verower en het Latyn die taal van die staatsdiens geword.
Skrywer: Prof Francois Malan