16 Augustus: Ons moenie mekaar gebruik nie, ons moet mekaar dien. – Jan van der Watt
2 Kor 7:2-16 (fokus 7:2-4)
Manipulasie van mense wat ander tot hulle eie voordeel gebruik of misbruik is so oud soos die mens self. Die manipulasie-instrumente wissel van lieg en bedrieg tot mooipraat en op jou gewete speel. So het die dominee verby ‘n seuntjie gestap wat ‘n klokkie by ‘n voordeur wou druk, maar nie kon bykom nie. “Dominee, help my asseblief, want Dominee het mos Sondag in die kerk so gepreek”. Natuurlik help die dominee en druk die klokkie. Die volgende oomblik trek die seuntjie met ‘n spoed daar weg: “Dominee, nou moet ons hardloop”.
Die Bybel het nie goeie woorde vir mense wat ander mense net vir eie gewin misbruik nie: net solank ek iets uit daai persoon kan kry stel ek in hom belang (7:2). So praat die Bybel nooit oor mense nie. Maar die soort manipuleerdery wemel rondom ons. Mense probeer jou gedurig forseer om iets te doen wat jy nie wil of sou nie, deur op jou gewete te speel. ‘n Mens is veral kwesbaar in verhoudings of plekke wat regtig vir jou saakmaak. Kyk hoe gou gebeur dit in liefdesverhoudings: “As jy my liefhet, dan…”. Vriende doen dit net so graag: “Ag, moenie ‘n ou spoil sport wees nie…”. Voor jy jou kon kry doen jy dit wat jy nie wou nie. By die werk gaan dit dikwels nie anders nie. Jy word teenoor ander afgespeel net om jou te probeer forseer om “die onderdanige een” te wees wat selfs die verkeerde sal doen net omdat jy nie in die beeld wil inpas waarmee die manipuleerder jou afpers nie.
En dan is daar die beskuldigings: “Ja, jy doen nooit iets vir my nie…”, of dalk die beledigings: “Jy is ‘n te groot bangbroek…, jy sal in alle geval niks regkry nie”.
Manipulasietaal moet ons vinnig kan uitken, veral as ons gelowiges is, anders trap ons dalk reguit in die strik. Dit kom van mense wat ons net wil misbruik om dinge vir hulle te doen wat ons normaalweg nie sou doen nie – dan moet ons dalk soos daardie dominee weghardloop. Ons moet besef: manipulasie het nooit ons eie goeie belange op die hart nie. Ons word net misbruik. En daarvan hou die Bybel nie – ons moenie mekaar gebruik nie, ons moet mekaar dien!