Het die mens lewe geskep?

image_pdfimage_print

Het die mens lewe geskep? – Coen Slabber

Dr Craig Venter en sy medewerkers het aangekondig dat hulle die eerste sintetiese vorm van lewe geskep het. Dit was ʼn bakterium met DNA waarvan die volgorde deur ʼn rekenaar bepaal is. [Dit behoort eintlik DNS in Afrikaans te wees, maar DNA word so algemeen gebruik dat ek dit behou het. DNS = desoksiribonukleïnesuur. Dit is ʼn suur in chromosome wat die spesifieke struktuur en funksie van elke sel bepaal (HAT).]

Hierdie bevinding is in Science gepubliseer. Daarin word die stapsgewyse skepping van die bakteriële chromosoom en die suksesvolle oorplasing daarvan in die bakterium beskryf. In die sel het hierdie sintetiese DNA die natuurlike DNA verplaas. Hierdie sel het begin verdeel en ʼn nuwe stel proteïene gemaak. Venter en sy medewerkers werk al jare lank aan ʼn projek met die spesifieke doel om sintetiese lewe te skep.

The Economist (Londen) se opskrif by sy artikel oor hierdie deurbraak was: And Man Made Life: The First Artificial Organism and its Consequences.” Wat presies het Venter hulle gedoen? Hulle het die grootste stuk DNA ooit gesintetiseer. Hulle het nie ʼn organisme van niks af geskep nie, maar het die sel van ʼn ander bakterium gebruik. Die sintetiese DNA het die sel oorgeneem en homself vermeerder/voortgeplant. Dit is tegnologies ʼn merkwaardige prestasie, maar dit is nie die skepping van ʼn heel nuwe sintetiese organisme nie.

Venter, nou nie juis bekend vir sy nederigheid nie, se kommentaar was dat hierdie veranderde sel “the first self-replicating species we’ve had on the planet whose parent is a computer” is. Die reaksie van die koerante was interessant:

  • Ateïste sal na hierdie  aankondiging verwys as bewys dat daar geen nodigheid vir God as Skepper is nie (Andrew Brown in The Guardian).
  • Venter het nie lewe geskep nie – hy het dit net nageboots (David Baltimore, ʼn invloedryke wetenskaplike, in die New York Times).
  • Wat Venter bereik het, beteken dat die lewe ʼn spesiale krag of mag nodig het om te bestaan, nie meer geldig is nie.

Ons moet perspektief kry op hierdie ontwikkeling. Hierdie was nie die skepping van lewe ex nihilo (uit niks uit) nie. Die navorsers het ʼn bestaande sel gebruik. Hierdie is nie die skepping van ʼn nuwe lewe uit nie-organiese materiaal nie. Die brein van organiese mensewesens was immer nodig om dit te doen. Dit is iets totaal anders as die skeppingsmoment.

Hierdie ontdekking kan natuurlik ernstige nadelige gevolge vir die mensdom inhou. Terroriste kan ʼn sintetiese bakterie ontwikkel en gebruik as ʼn wapen van massa vernietiging. Geen wonder dat Pres. Obama, nadat hy die nuus gehoor het, ʼn taakspan op die been gebring het om binne ses maande aan hom terug te rapporteer oor die moontlike risiko’s.

Navorsers soek reeds lank na maniere om lewe te manipuleer en te sintetiseer. In sy outobiografie, A Life Decoded: My Genome, My Life, beskryf Venter sy ambisie: to take us far from shore into unknown waters, to a new phase of evolution, to the day when one DNA-based species can sit down at a computer to design another. I plan to show that we understand the software of life by creating true artificial life.” Hierdie is voorwaar “onbekende waters.” David King van die Human Genetics Alert se kommentaar moet ons laat stil staan en diep nadink: “What is really dangerous is these scientists’ ambitions for total and unrestrained control over nature, which many people describe as ‘playing God.” Ons moet besluit of hierdie ʼn reis is wat ons net aan wetenskaplikes kan oorlaat. Die dringendste vraag wat volg op hierdie aankondiging is nie so seer wat die beteken nie, maar waarheen dit die mensdom lei.

 

Verwysings:

Die blog van Albert Mohler

And Man Made Life: Artificial Life, the Stuff of Dreams and Nightmares, Has Arrived,” The Economist, 22 Mei 2010.

Genesis Redux,” The Economist, 22 Mei, 2010.

Andrew Brown, “Has Craig Venter Made Us Gods?,” The Guardian [Londen], 20 Mei 2010.

Nicholas Wade, “Synthetic Bacterial Genome Takes Over a Cell, Researchers Report,” The New York Times, 21 Mei 2010.

Clive Cookson, “Let There Be Life,” The Financial Times, 22/23 Mei 22/23, 2010

 

Outeur: Dr. Coen Slabber

 

image_pdfimage_print

You may also like...